İran petrol dışı ihracatı 11,5 milyar dolara ulaştı
İran İslam Cumhuriyeti Gümrük İşleri Dairesi bu yılın ilk 9 ayında (21 Mart 2006- 21 Aralık 2006) İran'da petrol dışı ihracatın % 41,7 artarak 11,5 milyar dolara ulaştığını açıkladı.
İran Gümrük İşleri Dairesi konuyla ilgili yayınladığı raporunda bu dönemde ihracatın tonaj bakımından 23 milyon 828 bin 800 ton olduğu ve geçen yılın aynı dönemine göre ihracatın tonaj bakımından % 42,1 artış kaydettiği belirtildi.
Bu yılın ilk 9 ayında petrol dışı ihracatın 37,5 milyon dolarlık bölümünün bavul ticareti ve 324,1 milyon dolarlık ihracatın sınır ticaret bölgeleriyle elde edildiğine değinilen raporda, geçen yılın aynı döneminde İran petrol dışı ihracat rakamının 8,1 milyar dolar olduğu, bu dönemde ihraç edilen ürünlerin ton başına ortalama değerinin 486 dolar olduğu belirtildi.
Bu dönemde iran petrol dışı ihracatında petrokimya ürünleri ihracatının parasal değerinin diğer ürünlere göre yüksek olduğuna işaret edilen raporda, bu dönemde toplam ihracatın parasal değerinin % 39,2'sinin petrokimya ürünleri, % 37'sinin sanayi ürünleri, % 14,1'inin tarım, % 6'sının madencilik ve % 3,7'sinin el sanatları ve halıcılığa ait olduğu açıklandı.
Raporda bu dönem petrol dışı ihracatın en önemli kalemlerinin 2 milyar 780 milyon 200 bin dolarlık sıvı doğalgaz ürünleri, 859 milyon 100 bin dolarlık demir-çelik ürünleri ve 767 milyon 200 bin dolarlık badem, fıstık olduğuna değinilerek, halı, bakır ürünlerinin toplam ihracat payının % 2,7, motor yağları ve gres yağının % 2, taş ve konsantre molibdenin % 1,8, plastik ve melamin ürünlerinin % 1,7 ve kullanıma hazır alüminyum ürünlerinin % 1,6 olduğu kaydedildi.
Raporda bu sayılan 10 ihracat kaleminin bu dönemde gerçekleşen petrol dışı ihracatın tonaj bakımından % 36,1 ve parasal değeri bakımından % 53,7'sini meydana getirdiğine dikkat çekilerek, bu dönemde en çok petrol dışı ihracatın toplama oranla tonaj bakımından % 33,5 ve parasal açıdan % 21,1 ile Şehit Recai gümrüğünden gerçekleştiği, ardından tonaj bakımından % 19,5 ve parasal değeri açısından % 20 ile Osliviyye gümrük kapısından yapıldığı hatırlatıldı.
Bu dönemde İran'ın en çok petrol dışı ihracat yaptığı ülkelerin başında tonaj bakımından 3 milyon 690 bin ton ve parasal değeriyle 1 milyar 790 bin dolarla Birleşik Arap Emirliği geldi.
Konuyla ilgili raporda Çin'in İran'dan 1 milyar 243 milyon dolarlık ithalatla bu dönemde petrol dışı ihracatta ikinci sırada yer aldığı ardından Irak, Hindistan, Japonya, Singapur, İtalya, Arabistan, Afganistan ve Almanya'nın geldiği belirtildi.
İran petrol dışı toplam ihracatın % 61,3'ünün adı geçen 10 ülkeye yapıldığına değinilen raporda, bu yılın ilk 9 ayında 3 milyar 923 milyon 600 bin dolar değerinde 5 milyon 474 bin 600 ton sanayi ürünü ihracatı yapıldığı ve geçen döneme göre sanayi ürünleri ihracatında tonaj bakımından % 4 ve parasal değeri olarak % 27,3lük bir artış yaşandığı belirtildi.
Bu dönemde ihraç edilen sanayi ürünlerinin ton ortalama fiyatı 716 dolar oldu ve geçen yılın aynı dönemine göre tonaj ortalama fiyatı % 22 arttı.
Demir-çelik, bakır, motor yağı-gres, plastik ve melamin ürünleri sanayi ürünleri ihracatında ilk 5 kalem parasal değeri olarak toplam ihracatta % 45,9 paya sahipti.
Bu dönemde propan, butan, polietilen, metanol, benzin ve yan ürünleri başta olmak üzere 4 milyar 157 milyon 600 bin dolar değerinde 9 milyon 822 bin 700 ton petrokimya ürünleri ihracatı gerçekleşti ve geçen yılın aynı dönemine göre petrokimya ürünleri ihracatı tonaj bakımından % 123,2 ve parasal değeri açısından % 141,6 artış kaydetti. Adı geçen 5 kalem ürün petrokimya ürünleri ihracatından % 78,8 paya sahipti.
Bu dönemde toplam tarım ürünleri ihracatında % 70,5'lik paya sahip başta fıstık, fıstık içi, kuru üzüm çeşitleri, deri, salamura çeşitleri, kuru ve taze hurma ve safran olmak üzere 1 milyar 498 milyon dolar değerinde 1 milyon 142 bin 700 ton tarım ürünü ihracatı yapıldı ve geçen yılın aynı dönemine göre tarım ürünleri ihracatı parasal değeri olarak % 27,8 ve tonaj bakımından % 46,6 arttı.
Bu yılın ilk 9 ayında 388 milyon dolarlık el sanatları ürünleri % 9,3 düştü. Aynı dönemde 304 milyon 500 bin dolar değerinde el dokuma halı ihraç edildi ve geçen yılın aynı dönemine göre el dokuma halı ihracatı % 9,6 düşüş kaydetti.
Bu dönemde petrol dışı ihracatı kalemleri arasında değerli taş ve metaller kategorisinde 632 milyon dolarlık maden ürünleri ihracatı yapıldı ve geçen yılın aynı dönemine göre ihracatın % 108,3 arttığı görüldü.
Maden ürünleri iharcatı toplamında % 69,7 paya sahip taş, konsantre molibden, konsantre kurşun, taş ve konsantre taşlar 3 ana ürün olarak sıralamada yer aldı.
Bu yılın ilk 9 ayında İran'da 30 milyar 441 milyon 500 bin dolar değerinde 30 milyon 536 bin 700 ton çeşitli ürün ithalatı gerçekleşti ve geçen yılın aynı dönemine göre ithalat tonaj bakımından % 21,3 ve parasal değeri olarak % 3,3 arttığı gözlemlendi.
Bu dönemde İran'da ithal edilen ürünlerin tonaj ortalama fiyatı 996,9 dolar olarak geçen yılın aynı dönemine göre tonaj ortalama fiyatı % 14,9 düşüş kaydetti.
Bu dönemde % 9,9 demir-çelik aletleri, % 6,1 elektrikli sanayi gereçleri, % 3,2 plastik madde ve kullanıma hazır eşyalar, % 2,9 petrokimya ürünleri, % 1,8 kağıt ve mukavva, % 1,5 ilaç ve sağlık ürünleri, % 1,4 çeşitli kimyasal gübreler, % 1,2 şeker, % 1,2 mısır, % 1,1 yol yapım aletleri İran'da yapılan toplam ithalatta ilk on kalem ürün olarak yer aldı.
Bu dönemde en çok ithalat yapılan gümrüklerin başında Şehit Recai ve İmam Humeyni Limanı gümrükleri yer aldı.
Bu yılın ilk 9 ayında İran'a ihracat yapan başlıca ilk 10 ülke; Birleşik Arap Emirliği, Çin, Fransa, İsviçre, Kore Cumhuriyeti, İtalya, Hindistan, İngiltere ve Hollanda oldu.
Bu dönemde İran'da gerçekleşen ithalatın % 69,8'i adı geçen 10 ülkeden gerçekleşti
