Öğrencilik Yaşantısı 2
Bu harekete İran ve Irak alimlerinden bir çoğu katıldılar. Ulemanın parçalanması ve dışlanmasıyla sonuçlanan Meşrutiyet, toplumda ve havzalarda sosyal, kültürel ve psikolojik açıdan büyük yankılara yol açtı. Gerçi İmam’ın Kum havzasına gelişinde meşrutiyet hareketinin başlangıcından on altı yıl, meşrutiyet isteyen alimlerin meşrutiyet mücadelesindeki son çabalarından on yıl geçmişti ama, henüz o günlerin hatıraları unutulmamış, çeşitli mahfillerde konuşulmaktaydı. Özellikle de İmam’ın bazı üstatları meşrutiyetin alim rehberlerinin seçkin öğrencilerindendiler.
Onlar (İmam’ın üstatları) üstatlarının faaliyetlerinden acı tatlı birçok hatıraları öğrencilerine aktarıyorlardı. Bu hatıralar, heyecanlı ve siyasî meselelere ilgi duyan (İmam gibi) genç öğrenciler için çok değerliydi. İmam’ın üstatlarından naklettiği birçok hatıraları bu sözümüzü kanıtlamaktadır. Bu İmam’ın, ilmi yönden olduğu gibi siyasi yönden de üstadlarından faydalandığını göstermektedir.
İmam’a göre; meşrutiyetin başarıya ulaşmamasının en önemli sebebi ulemanın önderlik görevini sonuna kadar sürdürmemesi olmuştur. sonuçta halk sahneden uzaklaşmış; yeni diktatörler işbaşına gelmiş. Hamid Algar’ın bu konuda söylemiş olduğu sözleri de yerindedir:
“Alimler siyasi hedeflerine kavuşmada defalarca başarılı olmalarına rağmen daha çok cesaret isteyen özel durumlarla karşılaştıklarında ciddi kesin kararlar almak gerektiğinde, genellikle neticeyi önceden kestirememe sonucu elde ettikleri başarıyı koruyamamışlardır.”
İmam’ın öğrenim yıllarında Kum şehrinin hassasiyetini arttıran diğer bir neden, bu şehirle ilgili önemli siyasi olayların varlığı idi. İmam’ın Kum’a hicret ettiği ilk yıllar, bir yandan da 1920-1925 Rıza Han darbesine rastlar. Bu nedenle Rıza Han ve hatta Kacar hanedanının son padişahı Ahmet Şah, Kum şehrine gelerek merhum Ayetullah Şeyh Abdulkerim Hairi ile toplantılar yapmaktaydılar. Dolayısıyla siyasetle ilgilenen talebeler olayları dikkat ile izliyorlardı. Diğer yandan Irak’ta İngilizler aleyhinde Muhammed Taki ŞirazîŞirazi rehberliğinde mücadele veren alimlerden İran’a sürgün edilenlerin Kum’a gelmesiyle siyasi haberler Kum havzasında iyice yayılmış oldu. İran’a sürgün edilenler arasında petrolün millileştirilmesi hareketi liderlerinden Seyyid Ebu-l Kasım KaşaniŞirazi, Seyyid Muhammed Taki Ensari, Mirza Naini ve Seyyid Ebu-l Hasan İsfahani de bulunmaktaydı.
Öğrencilik Yaşantısı 1 İmam’ın (r.a) Pehlevi Devletine Karşı Mücadeleye Başlaması 2
