ساماندهی زنان سرپرست خانوار، لزوم آموزشهای مهارتی به منظور ارتقاء اقتصاد خانواده آنها و تعامل سازنده نهادها و ارگانهای متولی این امر برای بهبود فضای کسب و کار و فضای معیشتی این طیف را برجسته میسازد. بنابراین کار ویژه آموزشهای مهارتی در عرصههای اجتماعی در کلان شهرها به خصوص کلان شهر تهران و تبیین نقش زنان به طور کلی و زنان سرپرست خانوار و آسیبهای وارده بر آنها و چگونگی توجه به این گروه هدف آموزشهای فنی و حرفهای که از اولویتهای آموزشی، سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور است، رکنی مهم به شمار میآید. قانون تامین زنان و کودکان بیسرپرست، مشتمل بر 14 ماده است و ماده 4 آن موارد ذیل را اشعار میدارد: اقدامات اجرایی به منظور ایجاد حمایتهای اجتماعی و اقتصادی از زنان و کودکان بیسرپرست عبارتند از: خدمات آموزشی و تربیتی در سطوح آمادگی و پیش دبستانی تا تحصیلات عالی، خدمات حرفهآموزی و آموزشهای فنی و حرفهای، خدمات کاریابی و اشتغال، مددکاری، مشاوره و راهنمایی بذل توجه به نکات فوق، کارکرد و کار ویژه این آموزشها را به سوی فقرزدایی و کاهش آسیبهای اجتماعی سوق داده است. در این راستا الگوهایی براساس ظرفیتهای ملی و منطقهای در جهت بهرهمندی تمام اقشار علیالخصوص زنان بیسرپرست از مزیتهای آموزشهای مهارتی طراحی شده و در حال اجراست . در خصوص این آموزشها لازم به ذکر است که هدف آموزشهای حرفهای کوتاه مدت که میتواند باعث یک خیزش و حماسه اقتصادی گردد به طور کلی عبارت است از هماهنگ کردن نسبی منابع و احتیاجات فوری و روزمره کشور به نیروی انسانی ماهر و متخصص در مشاغل و فعالیتهای مختلف اقتصادی. چرا که در یک جامعه پویا، سیستم آموزش باید به توسعه مهارتها و حرفهها که از ضروریات تکنولوژیک هستند، توجه کامل داشته باشد. در این فراز ما نقش آموزشهای مهارتی را در بارور کردن متغیرهای مختلف حماسه اقتصادی تشریح و تبیین و در حوزههای فقرزدایی، چرخش در آموزش و فراگیری مهارتها بین تودههای مختلف با استفاده از رویکرد نهادی توضیح خواهیم داد. سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور به عنوان یگانه متولی این آموزشها و باتوجه به سند چشمانداز استراتژیک سازمان که اتمامی حداکثری جهت بارور نکردن آموزشهای حرفهای و مهارتی سطوح مختلف سنی دارد در عرصههای مختلف آموزشی- فرهنگی و اجتماعی ورودی موفق داشته است که با حمایت و تعاملات با سایر دستگاههای ذی ربط، به جهت کار ویژههای چند وجهی و چند کارکردی بودنش باعث همافزائی بیشتر میگردد. در اینجا باید عنوان نمود که تعاریف سازمانهای بین المللی مانند یونسکو بر این امر اجماع دارند که، آموزشهای فنی و حرفهای مقولهای مهم از مقولات توسعه پایدار بهویژه در توانمندسازی مهارتها و منابع انسانی میباشد. از سوئی باتوجه به تعاریف و ابعاد چند سویه فقر و فقرزدایی و مفاهیم متفاوت که از فقر و فقرزدائی به عنوان عوامل ضد توسعهای استنباط میشود، اگر آموزشهای مهارتی در تمامی سطوح و لایههای جامعه نهادینه گردد، فقر و بیکاری تقلیل پیدا خواهند کرد و مردم در شرایط رو به رشدی زندگی خواهند نمود. بنابراین ارتباط بین خروجیهای آموزشهای مهارتی با فقر و بیکاری که پایه آسیب های مترتب اجتماعی است، یک ارتباط معکوس خواهد بود. چرا که حضور و پیدایش مهارتها منجر به دو مقوله فرصتهای شغلی و تولید بیشتر میگردد. بنابراین به نظر می رسد که استراتژی کشور برای خلق حماسه اقتصادی، فقرزدایی از اذهان و کاهش آسیبهای اجتماعی، توجه بیشتر به آموزشهای فنی و حرفهای به عنوان رکن رکین آموزشهای مهارتی و در نگاه کلانتر نظام جامع ملی مهارت و فناوری باشد. در نگاه دیگر در توسعه پایدار که نگاهی چند رویکردی است نگاهی ماندگار به پدیده سرمایه اجتماعی به عنوان بازوی اجرائی ارتقاء اقتصادی می شود که این سرمایه اجتماعی، کارگر ماهری است که خروجی آموزشهای مهارتی است در این راستا نقش تعاملی دولت و لزوم سیاستگذاری در جهت حمایت از افراد و گروههای آسیبپذیر و باز توزیع فرصتها که جزء اصلی اهداف متعالی آموزشهای فنی و حرفهای است، میتواند چرخشهای فوق را در راستای ارتقاء مشاغل و اقتصاد پویا ارتقاء دهد. از سوئی علاوه بر اهمیت به آموزشهای مهارتی که میتواند باعث تولید بیشتر شود پابهپای ظهور اقتصاد دانش نیز، سیر خطی دانش از دانشگاه به صنعت تحول یافت که این موارد نقش مهم آموزشهای مهارتی را برجسته میسازد. بدین ترتیب میتوان تعریفی مهارتی و فنی- حرفهای از نوآوری را با عنوان، تبدیل یک ایده به محصول که قابل فروش باشد را ارائه کرد. البته آموزشهای فنی حرفهای نباید و نه میتواند متولی اشتغال در سطوح کلان شغلی باشد ولی در راستای بسترسازی شغلی در حرف کوچک- متوسط میتواند ظرفیتهای زیادی را در راستای توسعه اشتغال، تولید و نهایتا کاهش آسیبهای اجتماعی ایجاد نماید. در این راستا اضلاعی که میتواند آموزشهای فنی-حرفهای و مهارتی را در کاهش آسیبهای اجتماعی و تعدیل فقر، مولد نماید همگرائی وتعاملات حداکثری بین نهادهای ذی ربط میباشد (تعاملات بین نهادهای ذی ربط با بحث آسیبهای اجتماعی و امور زنان مانند شهرداری تهران، سازمان بهزیستی و سازمان آموزش فنی و حرفهای). بدیهی است ترکیب متغیرهای مختلف و با رویکردی نهادی بخصوص در کلانشهرها و شهرهای مرزی، رکن رکین بسترسازی شغلی جهت توسعه و اشتغال پایدار و تاثیر آن بر کاهش آسیبهای اجتماعی و حریم اقتصادی زنان سرپرست خانواده به عنوان یک طیف شکننده باشد. در این راستا و با توانمندسازی زنان از طریق آموزشهای مهارتی، توانمندسازی آسیب دیدگان اجتماعی از طریق آموزشهای مهارتی و اشاعه آموزشهای فنی و حرفهای در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته ، میتوان گفت که همراه با توسعه اشتغال باید افزایش مهارتها و تخصصهای متنوع در بین مردم مدنظر قرار گیرد، بنابراین یکی از راهکارهای عمده برای مبارزه با آسیبهای اجتماعی و بزهکاریهای مترتب بر این آسیب، این است که برای توسعه آموزش در جهت گسترش مهارتهای مختلف فنی و شغلی برنامهریزی کوتاه دامنه و راهبردی صورت گیرد، زیرا مهارتهای ذهنی و عملی توانائی افراد را برای فعالیت مفید و کسب مشاغل و موقعیتهای اجتماعی افزایش داده و نگرش آنها را به سوی اشتغال سالم سوق میدهد. از سویی در راستای همهگیر شدن مهارتها وتخصصها در میان مردم میتوان به توسعه و گسترش آموزشهای مهارتی و فنی حرفهای در مناطق توسعه نیافته و حاشیهای که معمولا زنان سرپرست خانوار در این مناطق دپو میشوند پرداخت تا از این طریق علاوه بر آموزش ذهنی و عملی، هنجارها و ارزشهای عملی نیز دراین مناطق و در سطح وسیع نفوذ و اشاعه پیدا کنند. در راستای عملیاتی نمودن این استراتژی باید عنوان نمود که در سلسله مراتب فقر و در ترجیحات فقرزدایی، گروه هدف آموزشهای مهارتی، علاوه بر (زنان سرپرست خانوار، نوجوانان، افراد مسن، افراد ناتوان و فارغالتحصیلان بیمهارت دانشگاهها)، بخشهای فقیرتر و حاشیهای جامعه یعنی زنان در معرض آسیب راشامل میشود. زیرا حماسه اقتصادی مستلزم یک رابطه دوسویه و افقی بین مردم و دولت - حاکمیت است که با تعامل آنها خیز اقتصادی میسر میگردد. نقش زنان کارآفرین در جهان در این رابطه میتوان به موسسه همکاریهای توسعه ژاپن اشاره کرد که نقش دیپلماسی سیاست خارجی ژاپن را در قالب دیپلماسی آموزشی ایفاء مینماید. ظهور ژاپن به عنوان طلایهدار اقتصاد جهانی، به مفهوم افزایش توجه به نقش این کشور به مثابه بازیگری جهانی در حوزه توسعه است. آسیای شرقی، آسیای جنوبی، آمریکای لاتین و آفریقا، حوزههای کنش آموزشی را در قالب دیپلماسی آموزشی آن کشور نشان میدهند. مباحث آموزشی و ارتباط آن با بهبود معیشت زندگی اقشار ضعیف جامعه به خصوص زنان در کشورهای هدف، بسیار مطمح نظر این آژانس همکاریهای بینالمللی ژاپن میباشد. مباحثات کنونی نشان میدهد که استانداردهای زندگی زنان با توجه به بالا رفتن شاخصهای آموزش، سواد و اشتغال و نیز پایینآمدن شاخص باروری و مرگ و میر نوزادان، پیشرفت کرده است وقتی مسائل زنان در حوزه منطقه (قلمرو زندگیشان) شناخته شد، آنها به موضوعات اقتصادی مرتبط با آموزش متمایل میشوند. یکی از طرحهای اخیر که به تصویب این نهاد رسید، بر آموزش زنان تا حد کارآفرین شدن و رسیدن به استقلال اقتصادی (مادی) تأکید میورزد. در این جلسات، زنان برای شروع کسب و کارهایی ترغیب میشدند که از مهم ترین آنها خدمات سرایداری و بچهداری، خدمات غذایی و نوشیدنی، و پوشاک و خردهفروشی بود. برنامه آموزشی قابل توجه دیگری نیز، توسط مرکز آموزش فنی-حرفهای در فیلیپین دائر شد. یک بررسی اولیه در مورد ساختار این مرکز آموزش فنی و حرفهای ملی با توصیفی متمرکز بر زنان، که نقش ویژهای در خصوص بارداری، زایمان، شیردهی و تربیت و پرورش نسل آینده دارند، آغاز شد. اغلب اسناد و مدارک فعلی مربوط به آموزشهای منطقهای که در این مرکز عرضه شد، مشخصا در تلاش برای قرار گرفتن این وظایف در چارچوب توسعه و جنسیت، نیازمند اختلاط و یکی شدن مسائل جنسیتی با آموزش فنی-حرفهای بود. برنامههای عمدهتری که با توسعه زنان در اردن مرتبط بود، در محدوده برنامههای خانوادگی تنزل پیدا کرده بود. به منظور مقابله با مسائل مربوط به فقر زنان و بهداشت ضعیف، این برنامه به آموزش بهداشت حرفهای پرداخت و آموزش مرتبط با شغل و حرفه زنان را از طریق عواید تولیدمثل، و به کارگیری فعالیتهای رسانهای- در جهت افزایش آگاهی در برنامهریزی خانوادگی- مورد تأکید قرار داد. در راستای ترغیب و تشویق دانش متکی به برنامهریزی در خانواده، طرحهای مربوط به گسترش اطلاعات، آموزش و ارتباطات در مسال مرتبط با بهداشت و سلامت تولید مثل مورد حمایت قرار گرفت. علاوه بر آن، زنان برای تولید منابع مالی مستقل، از طریق پرورش زنبور عسل، پرورش دام و طیور و بازیافت مواد قابل بازگشت به طبیعت، و مشاغل خانگی به عنوان راههایی برای قدرتمند شدن (از لحاظ مالی)، ترغیب و حمایت شدند. بنابراین سطور فوق، بذل توجه نهادهای بینالمللی و کشورهای مختلف را در توانمندسازی این قشر به عنوان یکی از متغیرهای اساسی توسعه پایدار نشان میدهد. اما در کشورمان نقش نهادهای ذیربط در رابطه با حماسه اقتصادی و خلق نوآوری حائز اهمیت است. نوآوری در قلب تغییرات تکنولوژیک و توسعه سیاسی، اقتصادی جوامع مدرن قرار دارد، در این راستا، سیاست نوآوری به عنوان ابزار سیاست توسعه در خدمت سازمان آموزش فنی و حرفهای قرار میگیرد که خروجی این سیاستها، تحرک طبقاتی- اجتماعی است که بدنبال تغییر مدلهای تکنولوژیک بوجود میآید. بنابراین نوآوری تکنولوژیک نه تنها ابعاد فنی- حرفهای و مهارتی دارد بلکه خصلتهای اجتماعی و فرهنگی نیز دارد که البته ژانوسوار عمل و به مثابه دو روی یک سکه شامل تهدید و فرصت است. اما راهکار اجرائی جهت خلق حماسه و خیزش اقتصادی و ارتقاء طبقات زیرین و در معرض خطر جامعه مانند زنان سرپرست خانواده که در سیاستهای سازمان آموزش فنی و حرفهای مطمح نظر و جزء گروه های هدف سازمان جهت ارتقاء است، توجه به زیرساختهای آموزشی و نصبالعین قرار دادن آموزشهای مهارتی به عنوان رکنی عملیاتی در کنار سایر ارکان آموزشی کشور و تشکیل ستاد ملی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار میباشد. رویکرد این ستاد را میتوان به عنوان چارچوب مناسبی برای همکاری بخشهای مختلف درگیر در سیاستگذاری، ایجاد، توسعه و انتشار سیاستگذاری واحد در نظر گرفت. ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با محوریت و موضوعیت آموزش های مهارتی این امکان را فراهم میآورد که تمام عوامل درگیر به صورت یک کل نگریسته شود. از این روی سیاستگذاری نیز یکپارچه خواهد بود. بعلاوه همافزائی و تعامل حداکثری نیز بین ستاد مذکور و نهادهای متولی ذی ربط وجود خواهد داشت. سیاستهای حمایتی دولت در راستای خیز اقتصادی پاره طبقه یاد شده نیز باید مطمح نظر باشد و در پایان باید عنوان نمود که موضوع توانمندسازی زنان بیسرپرست یکی از اصلیترین محورها در سیاستگذاریهای شهری- آموزشی است که تجمیع و نهادینه شدن این سیاستها به همافزایی بیشتر در نهادهای تصمیمگیر و متولی در امور بانوان سرپرست خانوار مانند سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور و شعبات آن در استان تهران، شهرداری و سازمان بهزیستی در کلان شهر تهران میگردد. حمیدرضا خانپور
زندگی کتابی است پر ماجرا ، هیچگاه آن را به خاطر یک ورقش دور نینداز . . .
قلب شکستن هنر انسان هاست ، گر شکستی قلبی
فردا میشکند دگری قلب تو را . . .
اگر در کاری موفق شوی ، دوستان دروغین و دشمنان واقعی
بدست خواهی آورد . . .
انتخاب با توست ، میتوانی بگوئی : صبح به خیر خدا جان
یا بگوئی : خدا به خیر کنه ، صبح شده . .
( وین دایر )
فراموش نکن قطاری که ار ریل خارج شده ، ممکن است آزاد باشد
ولی راه به جائی نخواهد برد . . .
مهم بودن خوبه ولی خوب بودن خیلی مهم تره . . .
وقتی از شادی به هوا میپری ، مواظب باش کسی زمین رو از زیر پاهات نکشه . . .
اگر یک روز هیچ مشکلی سر راهم نبود ، میفهمم که راه را اشتباه رفته ام . . .
خوب گوش کردن را یاد بگیریم…
گاه فرصتها بسیار آهسته در میزنند . . .