تبیان، دستیار زندگی

سیاره عطارد(Mercury) سیاره عطارد که به نام های تیر و مرکوری (پیک بادپای خدایان) نیز خوانده می شود جرمی است کوچکتر از زمین با قطر 4878 کیلومتر که در نزدیکترین فاصله از خورشید به دور آن می گردد. مدار بیضوی آن بعد از مدار سیاره پلوتو دارای بیشترین خروج از مرکز (206/0) است و فاصله متوسط آن از خورشید 9/57 میلیون کیلومتر است. سیاره کوچک عطارد به دلیل جرم کم و فاصله اندکش با خورشید جوّی ندارد لذا سطح روشن آن بسیار داغ (حدود 327 درجه سانتیگراد) و سطح تاریک آن بسیار سرد (163ـ درجه سانتیگراد) است. این سیاره در هر 88 روز یک بار به دور خورشید گردش می کند و جالب آن که مدت شبانه روز آن 65/58 شبانه روز زمینی است. این بدان معناست که عطارد بسیار آرام به دور خود می گردد. چگالی یا تراکم این سیاره نزدیک به چگالی زمین است (34/5 برابر چگالی آب) و این موضوع دلالت دارد بر اینکه ساختار داخلی آن عمدتاً از فلزات سنگین است و احتمالاً بیشتر آن را فلز آهن تشکیل می دهد. دراین مورد عطارد دارای یک هسته فلزی متراکم و یک گوشته یا جبه ضخیم سنگی (سیلیکاتی) است. سطح سیاره دارای نسبت بازتاب 06/0 است، یعنی فقط 6 در صد نور تابیده به سطح اش را به فضا بازتاب می دهد. تاکنون فقط یک سفینه کاوشگر به نام مارینر 10 از این سیاره دیدن کرده است. این سفینه درسال 1974 میلادی از فاصله 200 هزار کیلومتری سطح عطارد عبور کرد و تصاویر نزدیکی از سطح آن به زمین ارسال نمود. در این تصاویر سطح عطارد همانند سطح کره ماه دیده می شود که گودالهای شهابسنگی دهانه های آتشفشانی، دشتهای پهناور، کوهها، رشته کوهها و درّه های عظیم و طولانی درآن نمایان است. همچنین درسال 2004 سفینه به نام مسنجر (Messenger) بسوی این سیاره پرتاب گردید. ماموریت فضایی دیگری نیزدر سال 2012-2011 انجام خواهد شد. این سیاره قمر ندارد. سیاره زهره(Venus) سیاره زهره که به نامهای ناهید و ونوس (الهه عشق و زیبایی) و خواهر زمین نیز خوانده می شود جرمی است، اندکی کوچکتر از زمین با قطر 12104 کیلومتر که در فاصله متوسط 2/108 میلیون کیلومتری خورشید به دور آن گردش می کند. مدت گردش انتقالی آن 7/224 شبانه روز زمینی به طول می انجامد و گردش وضعی اش را در مدت 243 شبانه روز زمینی انجام می دهد. این موضوع دلالت بر چرخش بسیار آرام و کند سیاره بدور خود دارد. چگالی سیاره زهره 5/24 برابر چگالی آب است که کمی از چگالی زمین و عطارد کمتر است و احتمالاً ساختار درونی آن به ساختار درونی زمین شباهت دارد. یعنی دارای یک هسته مرکزی فلزی، گوشته یا جبّه ضخیم سیلیکاتی و پوسته ای نازک است. این سیاره دارای جوّ بسیار غلیظ و متراکمی است که همیشه سطح آن را از دید ما پنهان می دارد. ترکیب جوّ زهره عمدتاً از گاز دی اکسید کربن است که این موضوع می تواند منشاء اثر گلخانه ای شدید در جو سیاره باشد. درواقع این گاز همانند شیشه های یک گلخانه مانع خروج بازتاب های گرمایی از سطح زهره به فضا می شود. بدین وسیله می توان افزایش دمای سطحی سیاره را توجیه کرد. در واقع دمای جوّ زهره حدود 480 درجه سانتیگراد است که از دمای سطحی وجویّ هر سیاره ای در منظومه شمسی بیشتر است در این دما سرب به راحتی ذوب می شود! تاکنون سفاین زیادی به این سیاره گسیل شده اند که می توان سفاین کاوشگر مارینر2 (سال1962)، مارینر5 (سال1967)، مارینر 10(سالهای1975-1973)، ونراها (سالهای1983-1961)، وگا1و2 (سال1985)، گالیله (سال1990)، پایونیر(سالهای1992-1978) ، ماژلان(سالهای1994-1989) ، مسنجر(سال2004) و آخرین آن سفینه ونوس اکسپرس (سال2005) را نام برد. برخی از سفاین فوق کاوشگرهایی به درون جوّ متراکم زهره ارسال کرده اند و بر سطح آن فرود آمده و در فرصت کوتاهی توانسته اند تصاویر ارزشمند از سطح سیاره و جوّ حاکم بر آن ارسال نمایند. حتی نمونه برداری هایی از خاک آن نیز داشته باشند. اطّلاعات به دست آمده نشان از وجود سطحی داغ و بسیار خشک دارد که جویّ بسیار گرم و متراکم و مه آلود برآن احاطه دارد و بادهای ملایمی نیز سطح آن را در می نوردند. حتی وقوع رعد و برق نیز درآن آشکار شده است. لازم به ذکر است که این سیاره هیچ قمری ندارد. سیاره مریخ(Mars) سیاره مریخ که به نام های بهرام و مارس (الهه جنگ) نیز خوانده می شود جرمی است کوچکتر از زمین با قطر متوسط 6776 کیلومترکه در ورای مدار زمین و در فاصله متوسط 227 میلیون کیلومتری خورشید به دور آن گردش می کند. فاصله آن از کره خاکی ما در بهترین زمان (حالت مقابله مطلوب) به حداقل 56 میلیون کیلومتر می رسد. البته مقابله معمول این سیاره در هر 780 روز یکبار رخ می دهد. سیاره سرخ در مدت 687 شبانه روز زمینی (تقریباً دو برابر سال زمینی) یکبار به دور خورشید و در مدت 623/24 ساعت به دور خود گردش می کند. که البته این مدّت به شبانه روز زمین بسیار نزدیک است. جالب آن که میل محوری آن نیز 4/23 درجه است که آن هم به میل محوری زمین 5/23 درجه نزدیک است. به همین دلیل مریخ نیز همانند کره خاکی ما دارای فصول چهار گانه است که البته مدّت هر فصل تقریباً دو برابر مدّت زمان فصلهای زمینی است. دمای سطحی مریخ در نواحی استوایی اش و در گرم ترین ساعات شبانه روز به 26 درجه سانتیگراد و در سردترین زمان (پیش از طلوع خورشید) تا 111ـ درجه سانتیگراد کاهش می یابد. دما در نواحی قطبی آن در سراسر سال به ندرت از 123ـ درجه سانتیگراد گرم تر می شود. مریخ دارای جوّی رقیق با فشاری حدود 01/0 فشار جویّ زمین است که عمدتاً از گاز دی اکسید کربن تشکیل شده است. فشار اندک جوّ آن موجب می شود تا تغییرات دمایی آن زیاد باشد. همچنین در این فشار مایعات سریعتر تبخیر خواهند شد. تصاویر تلسکوپی و مدار گردی مریخ وقوع توفان های کوچک و یا سراسری گرد و غبار را در جوّ آن آشکار ساخته اند. جالب آنکه گاهی اوقات ابرهای نازکی خصوصاً در نواحی قطبی آن تشکیل می شود. به دلیل تشابه نزدیک محیط مریخ با سیاره ما از زمانهای دور این سیاره مورد توجّه بوده است و پیشرفت های فضایی کمک موثری به شناخت هر چه بیشتر این سیاره نموده است و تا کنون بیشترین پژوهش های بین سیاره ای را به خود اختصاص داده است به طوریکه سفاین زیادی به این سیاره ارسال شده است و مریخ نشین های متعددی بر سطح آن فرود آورده و تحقیقات مهمی را در محیط آن به عمل آورده اند. کاوشگرهایی مانند مارینر4 (سال1964)، مارینر6و7 (سال1969)، مارس2،3و9 (سال1971)، مارس5و6 (سال1973)، وایکینگ1و2 (سال1975)، فوبوس (سال1988)، مارس ابزرور (سال1992)، مارس96 (سال1996)، مارس پت فایندر و مارس گلوبال سورویر(سال1996)، نوزومی و مدارگرد آب وهوایی مریخ (1998)، دیپ اسپیس2 (سال1999)، فرودگر قطبی مریخ (سال1999)، ادیسه2001مریخ (سال2001)، مارس اکسپرس(سال2003)، رهیابهای اکتشافی سطح مریخ (سال2003)، مدار گرداکتشافی مریخ (سال2005) و درسالهای آتی سفینه های فونیکس و مارس 2007 (سال2007) با هدف شناخت هر چه بیشتر محیط مریخ به این سیاره ارسال شده و می شوند. سطح سرخ گون مریخ عوارضی مانند گودال های برخوردی شهاب سنگی، آتشفشانهای کوچک وبزرگ، دشتهای پهناور، کوهها و درّه های طولانی را در خود جای داده است. در قطبین مریخ نیز کلاهکهای یخی سفید دیده می شود که جنس آنها از یخ خشک و یخ آب است و جالب آن که با تغییر فصول در مریخ تغییر اندازه می دهند. سیاره مریخ دو قمر کوچک دارد که هر دوی آنها در سال 1877 توسط ستاره شناس آمریکایی آساف هال (Asaph Hall) کشف شدند. بزرگترین قمر مریخ فوبوس (ترس) نام دارد که با شکل نامنظم خود قطری معادل 28 × 23 ×20 کیلومتر دارد و در فاصله متوسط 9270 کیومتری سطح مریخ و در مدت 32/0 روز به دور آن گردش می کند. قمر دیگر با نام دیموس (وحشت) به سیب زمینی شباهت دارد و قطرآن 16 × 12 × 10 کیلومتراست. فاصله آن از مریخ 23400 کیلومتر بوده و در مدت 27/1 روز به دور آن گردش می نماید. در سطح هر دو قمر گودالهای برخوردی شهابسنگی به وفور یافت می شود و گمان می رود این دو قمر سیارک های سرگردانی بودند که در گذشته های دور به دام جاذبه مریخ افتاده اند. سیاره مشتری(Jupiter) سیاره غول پیکر مشتری به نام های برجیس و ژوپیتر (فرمانروای کوه المپ) نیز خوانده می شود، بزرگترین سیاره منظومه شمسی است مشتری با قطر 142800 کیلومتر در فاصله ای دور از خورشید و در آن سوی مدار مریخ و سیارک ها به دور خورشید گردش می نماید. فاصله متوسط آن از خورشید 36/778 میلیون کیلومتر است و در مدت 86/11 سال زمینی گردش انتقالی اش را انجام می دهد. گردش وضعی اش نیز در مدت 928/9 ساعت انجام می گیرد. این مدت گردش وضعی در میان سیارات کوتاهترین زمان محسوب می شود. چرخش سریع این سیاره موجب شده تا میزان پخ شدگی آن نیز زیاد باشد به طوریکه سیاره در نواحی استوایی برآمده و در مناطق قطبی فرو رفته به نظر می رسد. چگالی مشتری کمی بیشتر از چگالی آب است (33/1) و این موضوع نشاندهنده آن است که از نظرساختاری از عناصر سبکی همچون هیدروژن و هلیوم به حالت گاز یا مایع تشکیل شده است. در واقع سیاره سطح جامدی ندارد و گمان می رود که فقط در مرکز آن یک هسته جامد وجود داشته باشد که اطراف آن را لایه ای از هیدروژن فلزی مایع در بر گرفته و در ورای آن جوّ غلیظ و ضخیمی از هیدروژن و هلیوم وجود دارد که نمای خارجی مشتری را تشکیل می دهد. سیاره درخشان مشتری از دید ناظری در فضا به صورت کره گازی زرد رنگی که دارای خطوطی موازی به رنگ تیره و روشن و به صورت یک درمیان است جلوه گری می کند. درواقع به رگه ها یا نواحی تیره جوّ فوقانی مشتری کمربندهای ابری و به نوارهای روشن ناحیه می گویند. درجوّ غلیظ این سیاره لکّه های بیضوی کوچک و بزرگی که به شکل گرداب هستند دیده می شود. یکی ازاین لکّه ها به قدری بزرگ است که قطر طولی آن سه برابر قطر کره زمین است. این لکّه که به رنگ سرخ دیده می شود اولین بار توسط ستاره شناس انگلیسی رابرت هوک درسال 1664 میلادی کشف شد. لازم به ذکر است کمربندهای جویّ و لکّه سرخ مشتری از میان تلسکوپی نسبتاً قوی آماتوری قابل تشخیص و رویت می باشند. سیاره مشتری دارای میدان مغناطیسی قدرتمند و عظیمی است که ساختار پیچیده ای دارد ودنباله آن تا مدار سیاره زحل نیز کشیده شده است! مسلماً درایجاد این میدان قدرتمند توده مرکزی مشتری و لایه هیدروژن فلزی اطراف آن و همچنین چرخش سریع سیاره نقش موثری دارند. میدان مغناطیسی سیاره حتی بر اقمار مجاورش نیز تاثیرگذار است. مشتری اقمار زیادی دارد که چهار عدد آنها از بقیه به مراتب بزرگترند و اولین بار توسط ستاره شناس مشهور ایتالیایی گالیلئوگالیله کشف شدند. بدین جهت به آنها اقمار گالیله ای مشتری می گویند. این چهار قمر به ترتیب فاصله از سیاره عبارتند از: آیو (IO)، اروپا (Europa)، گانیمد (Ganymede) و کالیستو ( Callisto). جالب این که هر کدام از اقمار ویژگی شاخصی دارند. آیو دارای فعالیت شدید آتشفشانی است در واقع فعال ترین قمر در منظومه شمسی محسوب می شود. اروپا دارای سطحی بسیار صاف وهموار است و سطح آن کاملاً از یخ پوشیده شده لذا نسبت بازتاب آن نیز بالاست (64/0 ). گانیمد با قطر 5276 كیلومترنه تنها بزرگترین قمر سیاره مشتری است بلکه با قطر 5276 کیلومتر بزرگترین قمر نیز در منظومه شمسی محسوب می شود. کالیستو نیز دارای سطحی تیره و بسیار قدیمی است و احتمالاً كهنسال ترین قمر منظومه شمسی است. لازم به ذکر است که چهار قمر بزرگ مشتری را می توان به راحتی با دوربین های با بزرگنمایی کم مشاهده کرد. تاکنون سفینه های فضایی پایونیر10(سال1973)، پایونیر11(سال1974)، ویجر1و2 (سال1979)، اولیس(سال1992) و مدارگرد و فرودگر جوّ مشتری (از سال1989 تاکنون) ازاین سیاره غول دیدن کرده اند. شمار اقمار کشف شده مشتری بعد از ارسال سفاین فوق به بیش از 63 قمر رسیده است که در نوع خود در منظومه شمسی جالب و بی نظیر است . سیاره زحل(Saturn) سیاره زحل که به نام های کیوان و ساترن (الهه زمان و پدر ژوپیتر) نیز خوانده می شود از زیباترین سیارات منظومه شمسی است که در فاصله متوسط 1427 میلیون کیلومتری از خورشید به دور آن گردش می کند. گردش انتقالی زحل 46/29 سال زمینی به طول می انجامد. مدّت گردش وضعی آن در نواحی استوایی 25/10 ساعت است. زحل با قطر استوایی 120660 کیلومتر دومین سیاره بزرگ منظومه شمسی است. چگالی آن در مقایسه با دیگر سیارات بسیار کمتر و فقط70/0 چگالی آب است. در واقع اگر به طور فرضی اقیانوس عظیمی از آب وجود داشته باشد، سیاره زحل به راحتی بر آب شناور خواهد شد. چگالی اندک آن دلالت دارد براینکه ساختار داخلی آن از عناصر سبک هیدروژن و هلیوم می باشد که شباهت زیاد آن را با ساختار داخلی سیاره مشتری نشان می دهد. سیاره زحل همچون مشتری دارای یک هسته مرکزی کوچک و احتمالاً لایه هیدروژن فلزی است که جوّی ستبر و غلیظ آن را احاطه کرده است. جالب آن که کمربندهای ابری وناحیه های روشن در جوّ زحل نیز قابل تشخیص است. البته وضوح آنها کمتر از خطوط جوّی مشتری است. یکی از ویژگیهای شاخص سیاره وجود حلقه هایی زیبا و شگفت انگیز برگرد آن است. در واقع حلقه های زحل از فاصله نزدیک شامل بی شمار حلقه و شکاف است که از ذرات ریز خرده سنگ و یخ تشکیل شده اند و از فواصل دور به شکل حلقه جلوه گری می کند. منشاء پیدایش حلقه ها هنوز نامشخص است ولی طبق نظرستاره شناس فرانسوی ادوارد رش(Edvard Roche) حدّی برای حداقل فاصله اقمار تا سیاره وجود دارد که اگر قمری از حدّ فوق به سیاره نزدیکتر شود اثر متقابل جاذبه سیاره موجب متلاشی شدن آن شده و قطعات خرده شده آن همانند حلقه هایی به دور سیاره قرار می گیرند. تاکنون سفینه های کاوشگر پایونیر 11(سال1979)، وویجر1 (سال1980)، وویجر2 (سال1981) و در حال حاضر سفینه کاسینی- هویگنس (ازسال 1997 تا 2008) از این سیاره دیدن کرده اند. این سفینه ها با ارسال عکسها و اطّلاعات ارزشمند، بسیاری از ناشناخته های این سیاره و اقمار شگفت انگیزش را کشف کرده اند. با بررسی دقیق تصاویر ارسالی این سفینه ها بیش از 61 قمر برای این سیاره شناسایی شده است. یکی از کشفیات بزرگ سفینه وویجر آشکار سازی جوّ غلیظ ونارنجی رنگ در اطراف بزرگترین قمر زحل می باشد. این قمر تیتان نام دارد که قطری معادل 5150 کیلومترداشته که نیروی جاذبه آن برای نگه داشتن برخی گازها کافی است. مشخص شده که در جوّ مه آلود این قمر گازهای نیتروژن، هلیوم و متان یافت می شود. حتی ممکن است دریاچه هایی نیز از نیتروژن و متان بر سطح تیتان وجود داشته باشد. سفینه کاسینی ـ هویگنس با ماموریت شناخت هر چه بیشتر این منظومه سیاره ای کوچک به فضا پرتاب شد و در سال 2004 میلادی با جدا شدن کاوشگر هویگنس از مدار گرد کاسینی و سقوط در جوّ تیتان به دانشمندان در شناخت هر چه بیشتر این قمر شگفت انگیز یاری رساند. البته ماموریت مدار گرد کاسینی تا سال 2008 میلادی ادامه دارد. سیاره اورانوس(Uranus) سیاره اورانوس (خدای آسمان اوّل و فرمانروای جهان) اولین سیاره کشف شده با ابزار رصدی است که درسال 1781 میلادی توسط ستاره شناس آماتور انگلیسی ویلیام هرشل (William Herschel) و با تلسکوپی که خود ساخته بود کشف گردید. البته او در ابتدا تصور می کرد که آن یک دنباله داراست! سیاره اورانوس با قطر استوایی 51120 کیلومتر یکی دیگر از سیارات غول گازی است که در فاصله دور 6/2869 میلیون کیلومتری خورشید به دور آن گردش می کند. مدّت گردش انتقالی آن 013/ 84 سال زمینی به طول می انجامد و مدّت گردش وضعی اش 24/17 ساعت می باشد. چگالی این سیاره نیز همانند سیارات گازی دیگر کم و حدود 3/1 برابر چگالی آب است.چگالی کم گویای آن است که ساختار داخلی اورانوس نیز همانند سیارات مشتری و زحل ولی در مقیاس کوچکتر است. اورانوس نیز عمدتاً از گاز هیدروژن و هلیوم و مقادیری نیز متان تشکیل یافته است. در واقع متان موجود در جوّ آن رنگ آبی مایل به سبز این سیاره را باعث شده است. ویژگی خاص این سیاره میل محوری استثنایی آن است. در واقع محور آن به اندازه 8/97 درجه کج شده است و به نظر می رسد که قطبین آن تقریباً در راستای صفحه مداری اش قرار گرفته اند و صفحه استوایی آن عمود بر صفحه مداری آن می باشد. لذا به اورانوس سیاره به پهلو خوابیده نیز می گویند. اورانوس نیز همانند دیگر سیارات گازی حلقه هایی به دور خود دارد که البته باریکتر و کمنورترند و احتمالاً جنس آنها از ذرات یخ آب است که لایه ای از گرد زغال (کربن) آنها را در بر گرفته است. بر مبنای اطّلاعات و تصاویر ارسالی سفینه کاوشگر وویجر2 (سال1986) این سیاره حداقل 15 قمر دارد که 5 قمر آن از بقیه بزرگترند و از مدتها با تلسکوپهای زمینی کشف شده بودند. 5 قمر بزرگ اورانوس به ترتیب اندازه از بزرگ به کوچک عبارتند از: تیتانیا 1585 کیلومتر، اوبرو ن 1550 کیلومتر، اومبریل 1185 کیلومتر، آریل1160 کیلومتر و میراندا 480 کیلومتر. بزرگترین قمر اورانوس سطحی تیره و یخی دارد که آثارگودالهای شهابسنگی، شکاف و درّه در آن به فراوانی یافت می شود. اوبرون نیز دارای ویژگی خاص وجود جریان های مواد آتشفشانی است که برا ثر فوران ماده ای لجن مانند ایجاد شده اند. سیاره نپتون (Neptune) سیاره نپتون که نام خود را از خدای اقیانوس ها در اساطیر یونانی برداشت کرده است. اولین سیاره ای است که وجود آن قبل از کشف با ابزار رصدی با استفاده از محاسبات ریاضی ثابت شد. سپس با تعیین دقیق موقعیت رصدی آن در آسمان در میدان دید تلسکوپ ها نمایان گردید. کشف رصدی آن در سال 1846 میلادی نصیب سه ستاره شناس از سه کشور مختلف به نام های جان کاوچ آدامس (John Couch Adams) انگلیسی، اوربن لووریه (Urbain Leverrier) فرانسوی و گاله (Galle) آلمانی شد. سیاره نپتون با قطر 49100 کیلومتر چهارمین سیاره غول گازی و کوچکترین آنهاست که در فاصله 4497 میلیون کیلومتری به دور خورشید گردش می کند. در این فاصله دور گرمای خورشید بسیار کم است به طوریکه دما در جوّ فوقانی سیاره به 200ـ درجه سانتیگراد می رسد. نپتون گردش انتقالی اش را در مدت 79/164 سال زمینی انجام می دهد و گردش وضعی آن 1/16 ساعت به طول می انجامد. چگالی سیاره 1/6 برابرچگالی آب است واحتمالاً دارای ساختار داخلی همانند سیارات گازی دیگر است ولی برخلاف فاصله دور آن از خورشید نپتون جوّ فعالی دارد و وجود لکّه های تیره وروشن همانند لکّه سرخ مشتری حکایت از پویایی آن دارد. نپتون نیز در عرضهای جنوبی جوّ خود دارای یک به نام لكّه تیره بزرگ (Great Dark spot) است که ابرهای سفیدی آن را احاطه کرده اند. رنگ آبی جوّ آن نیز دلالت بر وجود مقادیر فراوانی گاز متان است که در واقع جاذب نور قرمز خورشید و پخش کننده نور آبی آن است. این سیاره نیز همانند سیارات گازی دارای حلقه هایی است که البته کم نورتر و باریک تر ند. علاوه برآن پاره حلقه ها و دیسک های غبارین نازکی نیز در اطراف خود دارد که اولین بار در تصاویر ارسالی کاوشگر وویجر2 مشاهده و كشف شد. سفینه وویجر2 تنها سفینه ای بود که در سال 1989 میلادی از نزدیکی این سیاره نیلگون گذر کرد و اطّلاعات وتصاویر با ارزشی به زمین فرستاد. با بررسی تصاویر ارسالی این کاوشگر اقمار جدیدی نیز برای سیاره کشف شد و تعداد آنها از 2 به 10 عدد رسید. بزرگترین قمر نپتون، تریتون (Triton) نام دارد که قطری معادل 2720 کیلومتر دارد و گردش آن به دور نپتون پس رونده است. این قمر دارای پوسته یخ بسته فعالی است و رنگ کلاهک قطب جنوب آن به صورتی متمایل است. چهره آن نیز چندان آبله گون نیست و از گودالهای برخوردی شهابسنگی آثار کمی بر خود دارد. سیاره پلوتو(Pluto) سیاره پلوتو که نام آن از نام خدای مرگ و فرمانروای جهان مردگان اساطیر روم باستان اقتباس شده است یکی از دور دست ترین اجرام منظومه شمسی است. برای کشف پلوتو تلاشهای چند ساله ای صورت گرفت و در نهایت در ژانویه سال 1930 میلادی یک ستاره شناس آماتور رصد خانه لوول آمریکا به نام كلاید تومباو (Clyde Tombaugh) با بررسی عکس های گرفته شده از آسمان در محدوده منطقه البروج موفق به کشف آن شد. فاصله متوسط پلوتو از ستاره مرکزی منظومه 5900 میلیون کیلومتر می باشد که در مدت 248 سال زمینی به دور آن گردش می نماید. صفحه مداری گردش آن به دور خورشید به گونه ای است که زاویه ای 17 درجه با صفحه مداری دیگر سیارات می سازد. همچنین مدار آن با مدار نپتون تلاقی داشته و در برخی مواقع وارد مدار نپتون می شود.به دلیل بعد مسافت و ارسال نشدن سفینه ای به سوی این سیاره اطّلاعات دقیقی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن در دست نیست. ولی با توجّه به داده های رصدی و کشف قمری به دور سیاره که در سال 1978 میلادی توسط جیمز کریستی (James Christy) صورت گرفت و نام آن را کارون (charon) گذاشتند اندازه گیری برخی ویزگیهای آنها میسر گردید. به طوریکه قطر سیاره 2400 و قطر کارون 800 کیلومتر تعیین شد. بررسی های طیفی نیز نشان داده اند که سطح پلوتو و قمرش از ماده متان جامد پوشیده شده است و احتمالاً ساختار داخلی پلوتو نیز سنگی است که چگالی آن 7/4 برابر چگالی آب است. اندازه و جرم اندک سیاره نشاندهنده آن است که ساختار آن شباهتی به سیارات گازی ندارد. لذا احتمالاً در گذشته های دور یکی از اقمار نپتون بوده که به دلیلی از جاذبه آن گریخته و به صورت جرم مستقلی به دور خورشید شروع به گردش کرده است. همچنین با بررسی های راداری مدت گردش وضعی سیاره 3/6 روز به دست آمده است. قمر آن نیز در همین مدت یک بار به دور پلوتو گردش می نماید. در واقع قمر پلوتو دارای گردش همزمان است. در ژانویه 2006 میلادی سفینه ای با نام افق های نو به سوی این سیاره پرتاب شد تا پس از نه سال به محدوده این سیاره برسد و تحقیق در مورد آخرین و ناشناخته ترین سیاره منظومه شمسی و کمربند کوئیپر را آغاز کند. حمید رضا خرمی