قرآن
خداوند، تنها پناهگاه
از دیدگاه قرآن تنها خداوند است كه باید به او پناه
برد: و لن تجد من دونه ملتحدا (كهف آیه 27) و یا می فرماید: لن یجدوا من دونه موئلا
(همان) البته در آیات قرآنی بر روی برخی از اسمای الهی مانند رب و ملك و اله تأكید
شده است. برخی گفته اند علت آن است كه انسان به طور طبیعی برای دفع شر از خود به
كسی پناه می برد كه توانایی دفع آن را داشته باشد و آن كس یا مربی و مدبر انسان است
یا صاحب قدرت فائقی كه حكمی نافذ دارد؛ مانند پادشاهی از پادشاهان، یا اله و معبود
وی است و خداوند هر سه صفت را داراست و راز این كه صفت رب بر آن دو در سوره ناس
مقدم شده نزدیك تر بودن مربی به انسان است و ولایت پادشاه اعم از ولایت مربی است و
اله ولی ای است كه انسان از روی اخلاص به او توجه می كند؛ نه به لحاظ طبع مادی. عطف
نشدن و مستقل ذكر گردیدن هر یك از این صفات، برای بیان استقلال علیت هر كدام از آن
هاست. (المیزان ج 20 ص 395)
در بینش قرآنی، استعاذه به غیر خدا جایز نیست و اما
دستور به پناهجویی به كهف و غار (كهف آیه 10) به معنای پناه جویی به كس و یا چیزی
به معنای واقعی آن نیست بلكه در طول پناه جویی به معنای ابزاری آن، مراد است.
بنابراین تنها خداوند می بایست به عنوان پناهگاه در نظر آید و به او پناه جست.
موارد پناهجویی به خدا
از چه چیز هایی می بایست به خدا پناه برد؟ قرآن مواردی
را به عنوان چیزهایی كه می بایست از آن ها به خدا پناه برد بیان داشته كه از همه
مهم تر ابلیس است كه در آغاز این نوشتار بدان اشاره شد. آیات قرآنی در این باره به
دو دسته تقسیم می شود؛ آیاتی كه از شیطان بدون اشاره به اعمال وی سخن گفته است. (آل
عمران آیه 36 و نحل آیه 98) در این گونه آیات روشن بودن شر و وسوسه گری ابلیس علت
مطرح نشدن آن و عدم ذكر كارهای زشت برای عمومیت بخشیدن به آنهاست، به گونه ای كه
شامل همه شرها بشود چنان كه در آیه 1 و 2 سوره فلق سفارش شده كه از شر همه مخلوقات
به خدا پناه برده شود. با این حال در آیاتی دیگر به پناه بردن از ابلیس امر شده كه
بیانگر اهمیت توجه به خطر وسوسه های اوست.
دسته دوم آیاتی است كه در آن ها
شررسانی ابلیس بازگو و از آن استعاذه شده و یا به استعاذه سفارش شده است. از این
دست آیات می توان به سفارش به پیامبر(ص) اشاره كرد كه می بایست از شر وسوسه های
ابلیس به خدا پناه برد. (مومنون آیه 97) و یا به انسان دستور داده شده كه از نزغ
شیطان به خدا پناه برد (فصلت آیه 36) نزغ عبارت از داخل شدن در چیزی برای فاسد كردن
آن است. از این رو به غضب انداختن و تحریك قلب و وسوسه و گمراهی ابلیس در هنگام خشم
و انتقام از مواردی است كه می بایست به عنوان نزغ ابلیس به خدا پناه برد.
گاه
شیطان با مس و دست گذاشتن بر چیزی قلب انسانی را به وسوسه گمراه می كند و او را از
راه حق باز می دارد. (اعراف آیه 102)
از دیگر اموری كه می بایست از آن به خدا
پناه برد می توان از متكبرانی چون فرعونیان یاد كرد. پیامبران كسانی اند كه به
عنوان سرمشق زندگی می بایست از رفتار آنان درس بیاموزیم. حضرت موسی از شر متكبرانی
چون فرعون به خدا پناه می برد. متكبر كسی است كه نسبت به اقرار به الوهیت خدا و
اطاعت از او تكبر می ورزد و حاضر نمی شود تا اطاعت از حق كند. (غافر آیه 27)
در
هنگام خطر نیز می بایست به خداوند پناه برد. (دخان آیه 20) هم چنان كه از شر جهل و
نادانی باید چنین كرد؛ زیرا هیچ خطری بالاتر از جهل، انسان را به هلاكت نمی اندازد.
(هود آیه 45 تا 47 و نیز بقره آیه 67) رهایی از آلودگی دامن و خطر عفت و حیازدایی
از دیگر مواردی است كه پناه جویی به صراحت امری پسندیده شمرده شده است و حضرت
مریم(س) به عنوان مصداق و الگوی قرآنی این كار را هنگام چنین خطری انجام داده است.
(مریم آیه 18) البته این اختصاص به زنان ندارد و قرآن این مسئله را درباره یوسف(ع)
نیز بیان می كند كه چه سان از شر آلودگی دامن و اتهام به گناه به خدایش پناه می
برد. (یوسف آیه 23)
ظلم و ستم نیز از دیگر مواردی است كه قرآن پناه جویی به خدا
را در آن پسندیده معرفی می كند و از زبان یوسف می فرماید: معاذالله ان ناخذ الا من
وجدنا متاعنا عنده انا اذا الظالمون؛ پناه می برم به خدا كه جز كسی كه متاع خود را
در نزدش یافتیم بازداشت كنیم وگرنه در غیر این صورت ما از ستمگران خواهیم
بود.
پناه جویی از هر نوع بدی و شر از دیگر موارد مورد سفارش قرآن است. این شرها
می تواند از جن و انس و آتش و توفان و باران و قحطی و بیماری و مانند آن
باشد.
شر حسودانی كه حسد می ورزند و حسادت باطن خود را آشكار می سازند و در مقام
عمل كارهای زیانباری انجام می دهند از دیگر مواردی است كه پناه جویی در آن مطرح
است. دشمنی دشمنان و كافران نیز از همین قسم به شمار می آید كه قرآن از آن یاد كرده
و مردمان را سفارش به پناه جویی به خدا می كند. (فلق و نیز غافر آیه 56)
این ها
نمونه هایی است كه قرآن بر پناه جویی به خدا در آن ها تأكید و سفارش می كند تا نشان
دهد جز قدرت و احاطه كامل ربوبی او چیزی دیگر نمی تواند بازدارنده از شرور باشد و
انسان همواره نه تنها می بایست خود را در محضر خدا بداند بلكه برای رهای از شرور
ظاهری و باطنی به او پناه برد كه او بهترین ملجا و ماوی است و پناهگاهی بهتر از او
نمی توان یافت.
منبع:روزنامه کیهان
جمعه 3/10/1389 - 6:12
تاریخ
لاله هایی که در تنگستان رویید
اشغال ایران
هشت روز از تاجگذاری احمد شاه ، آخرین پادشاه خاندان قاجار ، گذشته بود که ناقوس جنگ جهانی اول به صدا درآمد .
دولت ایران ،پس از آغاز جنگ بی درنگ بیطرفی کامل خود را اعلام داشت . اما دولتهای درگیر در جنگ این بیطرفی را به هیچ گرفتند و سپاهیان بیگانه از هر سو به خاک ایران حمله ور شدند .
روس های تزاری به سر کردگی ژنرال باراتف تا اصفهان تاختند ، عثمانیها از مغرب تا همدان پیش تاختند و انگلیسیها از جنوب ومشرق تا قاینات شتافتند .
ایران هم میدان نبرد شده بود .در این نبردروس وانگلیس دریک طرف و دولت عثمانی ، به یاری آلمان واتریش ،در طرف دیگر بود .
ایران با انقلاب مشروطیت وارد مرحله تازه ای از تاریخ خود شده بود .
انقلابیان صدر مشروطه هدفی جز این نداشتند کهدولت قانونی در ایران برقرار شود ، آزادی و برابری و برادری همه جا بگسترد و دست بیگانه از ایران کوتاه شود و فساد دستگاه حاکمه از میان برخیزد و یک دولت مرکزی نیرومند و ملی روی کار آید .
جانبازی ها و فداکاری های آنان همه در راه تحقق این آرزو بود و البته این آرزوئی نبود که دولتهای استعمارگر روس و انگلیس خواهان آن باشند .
در همان گیر ودار انقلاب ، میان دولت انگلیس و روسیه تزاری قرارداد 1907 امضا شد و ایران عملا به دو منطقه نفوذ و یک منطقه بیطرف تقسیم گردید .
منطقه شمال زیر نفوذ روسیه و منطقه جنوب زیر نفوذ انگلیس قرار گرفت . دولت مرکزی حتی در خود تهران قدرتی نداشت .
خطوط ارتباطی ،جاده ها ، گمرک و بازرگانی در دست بیگانه گان بود .حتی روسها می گفتند که آیا ایران کنونی ،دستکم در شهرستان های شمالی ، برای دولت روسیه حکم یک کشور خارجی را دارد ؟
آنان در واقع ایران را یک کشور مستقل نمی دیدند . استقلال ایران چنان محو شده و زوال قدرت دولت ایران چنان آشکار شده بود و کارهای کنسول های روس وانگلیس چنان بیشرمانه بود که بسیاری از ایرانیان دست از هر امیدی شسته بودند .
با این همه ، جنگ جهانی اول دنیای جدیدی در برابر مردم کشور ما گشود و پیروزی های آلمان در آغاز جنگ امید تازه ای را در دل آنها بیدار کرد .
پیروزی آلمان یک آرزو
آلمان از نظر ایرانیان دولتی استعمارگر نبود ، دستکم در رابطه اش با ایران ، به روش استعمارگرانه نپرداخته بود .
ایران از 1885 میلادی با آلمان رابطه سیاسی بر قرار کرده بود و با آغاز جنگ ، این رابطه نزدیکتر شد . ایرانیان از این که میدیدند که آلمان با روس و انگلیس _ یعنی دو دشمن واقعی آنها _ وارد جنگ شده بود ، شادمان بودند و پیروزی آلمان را به یک معنی پیروزی خود میدانستند .
زیرا که با شکست روسیه و انگلیس ایران نیز از قید نفوذ سیاسی آنها آزاد میشد . سیاستمداران آلمان نیز از این مسئله استفاده کردند و فعالیتهای خود را در ایران گسترش دادند . به آزادیخواهان ایران نزدیک شدند و ایلات و عشایر را بر ضد انگلیس شوراندند .
در این زمان،دربرلین،پایتخت آلمان گروهی از مهاجرین ایرانی جلسه هائی تشکیل می دادند که سید حسن تقی زاده ، اسماعیل آقا امیرخیزی ،کاظم زاده ایرانشهر ، حسینقلی خان نواب ، محمد قزوینی و محمد علی جمالزاده در شمار آنها بودند. این گروه با کمیته دفاع ملی که در ایران تشکیل شده بود و با روس و انگلیس می جنگید ، روابط نزدیک داشت .
پیروزی های آلمان و فتوحات دولت عثمانی که متحد آلمان و به هر صورتی دولتی مسلمان بود ، روحیه مجاهدین را تقویت میکرد و امید آنها را به شکست انگلیس و روسیه فزونی می بخشید .
دلیران تنگستان
حفظ خلیج فارس و جنوب ایران برای استفاده از ذخیره های سرشار نفت کشور ما برای انگلیس امری حیاتی بود . نیروی دریائی انگلیس به نفت ایران ، که بر طبق قرارداد دارسی یکسره به دست انگلیسی ها افتاده بود
نیاز مبرم داشت و بدون این نفت عملا فلج می شد . این مسئله انگلیس را بر آن داشت تا در بوشهر نیرو پیاده کند و جنوب ایران را یکسره زیر اشغال نظامی در آورد ودر همین جا بود که با مقاومت تنگستانیها مواجه شد .
تنگستان در شمال بندر بوشهر واقع است .
مردان و زنان تنگستانی به شجاعت و دلیری شهره اند و همگی رنجبر و زحمتکشند . کمتر شوخی و مزاح می شناسند وبسیار زودرنجند . شجاعت این مردمان در جنگ جهانی اول به اثبات رسید .
یک سال پس ازآغاز جنگ جهانی اول کشتیهای جنگی انگلیس بوشهر را تصرف کردند و نیروی انگلیس وارد بوشهر شد . انگلیسی ها بیدرنگ دارالحکومه ، گمرک خانه ، و سایر ادارات دولتی را تصرف کردند و موقر الدوله حاکم بوشهر را تحت نظر گرفتند و پرچم انگلیس را بر فراز دارالحکومه بر افراشتند .
یک روز پس از تصرف بوشهر ، چهارده تن از آزادیخواهان را دستگیر و به هند تبعید کردند .
زائر خضر خان اهرمی ، رئیسعلی دلواری و شیخ حسین خان چاه کوتاهی ، سه تن از سران دلیر تنگستان ، از این وقایع آگاه شدند و تصمیم گرفتند که بر ضد دشمن قیام کنند و در برابر نیروی بیگانه بایستند .
آلمانی دلیر
در این میان یک آلمانی به نام واسموس نیز به آنها پیوست . واسموس ماجرا جوئی شجاع و دلیر بود . فارسی را شمرده صحبت میکرد و عشایر ایران را به خوبی می شناخت . در اوایل جنگ از تهران به شیراز آمد و چون خبر قیام دلیران تنگستانی را شنید ، به سوی بوشهر حرکت کرد . میگویند انگلیسی ها برای سر او 50000 لیره جایزه تعئین کرده بودند .واسموس یک برگ از این اعلان را به دست آورد و به نزد زائرخضرخان برد . زائر خضرخان خشمناک شد ، اعلان را پاره کرد و به دور انداخت و گفت « ما بیشرف نیستیم که مهمان خود مان را به دست دشمن بدهیم . شما دشمن دشمن ما هستید ، بنابر این دوست شمرده میشوید .»
نبرد تنگستانیها با سربازان انگلیس
زائر خضر خان با دو هزار تنگستانی مسلح روانه کارزار بوشهر شد . مه غلیظی پیرامون شهر را فرا گرفته بود و تنگستانیها از این مه استفاده کردند و ناگهان به سواره نظام انگلیس حمله بردند و شکست بزرگی بر آنها وارد کردند .
بیش از 150 انگلیسی در این نبرد کشته شدند . البته نیروهای انگلیسی هم از نظر شماره و هم از نظر تجهیزات بر دلیران تنگستانی برتری داشتند . انگلیس چهارده هزار سرباز و صد ها توپ و حتی هواپیما در اختیار داشتند حال اینکه نیروهای تنگستانی از چند هزار نفر تجاوز نمیکرد .
عشایر قشقائی و کازرونی نیز به مقابله با انگلیسی ها پرداختند .هشت هزار تفنگچی قشقائی و کازرونی به نیروهای انگلیسی حمله ور شدند و عرصه را بر آنها تنگ کردند . در این زمان سرپرسی سایکس ، افسر کهنه کار انگلیسی ، به فرماندهی نیروهای جنوب منصوب شده بود . او نخست با فرمانفرما و قوا م الملک و دریابیگی بر ضد نیروهای آزادیخواه ایرانی پیمان اتحاد بست و آنگاه با رشوه ونیرنگ و سرانجام زور سر نیزه ی 20000 سرباز انگلیسی کمکم بر تنگستانیها چیره شد . ولی تا پایان جنگ و آتش بس ،انگلیس هرگز نتوانست تنگستانیها را یکسره از میدان دور کند و بر جنوب ایران تسلط پیدا کند .
واسموس كه بود ؟
واسموس را آنهایی كه سریال دلیران تنگستان را دیده اند حتما بیاد دارند. مرد آلمانی موبور و چشم آبی كه به همراه رییس علی دلواری وسایر دلیران تنگستان بر علیه حضور نیروهای انگلیسی در جنوب كشور – در گرماگرم نخستین جنگ جهانی- جنگید. كشور ما در آن روزگار صحنه مبارزه رقبای اصلی جنگ بود. قرار گیری ایران در منطقه استراتژیك خاور میانه و همسایگی با یكی از قدرت های اصلی درگیر یعنی عثمانی باعث شد كه علی رغم اعلام بی طرفی، كشور ما از آتش جنگ مصون نماند. یادداشت زیر در روزنامه شرق باعنوان لارنس آلمانی در جنوب ایران، حاوی نكات جالبی در این باب است.
ترجمه سهراب برازش:او بین قبایل ایرانى منطقه شیراز _ بوشهر تبدیل به شخصیتى افسانه اى شد. حتى انگلیسى ها نیز كه سرسختانه با آنها جنگیده بود، با احترام از او یاد مى كردند. نخست وزیر انگلیس در دستگیرى او را بدین شكل اعلام مى كند: «ارتش آلمان كه تاكنون در جنوب ایران دست به عملیاتى زده از دیروز در بازداشت نیروهاى انگلیسى قرار دارد! این ارتش از یك نفر تشكیل شده كه ویلهلم واسموس نام دارد.»• ویلهلم واسموس كه بود او به جاى اینكه مزرعه پدرى اش را در نزدیكى گسلار (Goslar) آلمان بر عهده بگیرد، در رشته زبان و فرهنگ فارسى تحصیل كرد و تصمیم گرفت در مشاغل دیپلماتیك مشغول به كار شود. در سن 32 سالگى بود كه به سمت رئیس كنسولگرى تازه تاسیس بوشهر نایل شد. از همین جا بود كه مرد اهل نیدرزاكسن آلمان با قد بلند، موهاى بور و چشم هاى آبى زبانزد شد: او از سبك زندگى خارجى هاى دیگر كناره گرفت و به جاى آن به حشر و نشر با روساى قبایل، معدنچیان و ماهیگیران منطقه پرداخت. به واسطه علاقه مندى و تسلط اش به زبان فارسى به زودى دوستان زیادى در كل منطقه پیدا كرد. مبارزه واسموس در جنوب ایران با شروع جنگ جهانى اول آغاز شد. اگر چه ایران در جنگ اعلام بى طرفى كرده بود اما آن ناحیه از ایران به طور فرعى تبدیل به محل وقوع جنگ میان بریتانیاى كبیر و آلمان (و نیز متحد آلمان یعنى امپراتورى عثمانى) شد. پیش از آن انگلیسى ها جنوب ایران را به چشم ناحیه نفوذى خودشان مى نگریستند. در جنگ جهانى اول آلمان سعى داشت از نارضایتى ایران و افغانستان از سلطه انگلیس استفاده كرده، فصل سیاسى تازه اى را بگشاید و این كشورها را به «جهاد» علیه بریتانیا تحریك كند. به این دلیل انگلیسى ها در خلیج فارس به مقابله با آلمانى ها پرداختند. كشتى هاى آنها را ضبط و مصادره كرده، تجار آلمانى و اعضاى كنسولگرى را دستگیر كردند. اما كنسول واسموس موفق شد با پول و تعدادى اسلحه به روساى قبایل پناه ببرد و قبایل و طایفه هایى كه بین خودشان اختلاف و منازعه داشتند را در جنگ علیه انگلیس متحد كند. براى جنگ از اسلحه مازر (Mauser) آلمانى استفاده مى كردند كه از آلمان براى واسموس فرستاده مى شد.این اسلحه ها به زودى در منطقه به نام واسموسى شهرت یافت. كریستوفر سیكس (Christopher Sykes) ایران شناس و زندگینامه نویس واسموس از «عشق به ایران» به عنوان «منبع قدرت» واسموس نام برده است. همین عشق بود كه سبب شد در میان مردم منطقه اهمیتى اسرارآمیز پیدا كند.واسموس بیش از ? سال تقریباً سه هزار مبارز از قبایل بومى را علیه مواضع انگلیسى ها رهبرى مى كرد. آنها به محموله هاى انگلیسى ها شبیخون مى زدند و با گزارش هاى غلطى كه پخش مى كردند ارتش انگلیسى ها را دچار اختلال مى كردند. بدین طریق واسموس و جنگجویان ایرانى اش موفق شدند راه هاى مهم استراتژیك را براى انگلیسى ها از بوشهر به شیراز و تهران مرتباً مسدود كرده و در كار آنها اختلال به وجود بیاورند. براى مقابله با به اصطلاح «ارتش آلمان در جنوب ایران» انگلیسى ها مجبور شدند كشتى هاى جنگى و یگان هاى سربازان انگلیسى و هندى را كه در قسمت هاى دیگر فوق العاده وجودشان لازم بود، به خلیج فارس گسیل دارند.اگرچه انگلیسى ها در نهایت براى سر واسموس سه هزار سكه طلا جایزه گذاشتند اما تا مدتى نتوانستند او را دستگیر كنند. تازه هنگامى كه واسموس خودش را به تهران رساند انگلیسى ها توانستند به كمك خیانت یك افسر ژاندارمرى او را دستگیر كنند.با وجود ضربه هایى كه واسموس به كمك ایرانى ها به انگلیسى ها زد، در مجموع تلاش آلمان براى كشاندن ایران و افغانستان بى طرف به جنگ و تقویت نیروهاى عثمانى با شكست مواجه شد. موفقیت انگلیسى ها در این زمینه بیشتر بود: انگلیسى ها موفق شدند امیر مكه و سربازانش را به «جهاد» با حكومت عثمانى متقاعد كنند. به كمك انگلیسى ها ارتش اعراب به حكومت عثمانى ضربه مهلكى وارد كرد. این جریان تحت رهبرى مامور انگلیسى توماس ادوارد لارنس معروف به «لارنس عربستان» صورت گرفت.ویلهلم واسموس موفق شد چند هفته بعد از دستگیرى اش از چنگ انگلیسى ها فرار كند و به آلمان بازگردد. اما دوباره عزم سفر به ایران كرد، كشورى كه به گفته خودش «با جان و دل شیفته اش بود.»
منابع
کتاب جنگ های جهانی اول و دوم / نوشته کامران فانی / تهران 1377
سایت مرکز اسناد تاریخی ایران iich.net
نقل از كتاب «ایران» نوشته كلودیا اشتوته
yadeyar.ir
دوشنبه 29/9/1389 - 20:39
دانستنی های علمی
تاریخچه پول در ایران
انسانهای اولیه که دسته جمعی میزیستند، نیازی به تعویض کالا نداشتند. بعد
از به وجود آمدن طوایف و قبایل مبادلهی کالا به کالا رواج یافت. مبادلهی
کالا به دلایلی با مشکلاتی همراه بود.
برای رفع مشکلات ابتدا از فلز برای
مبادله استفاده کردند و پس از مدتی به فلزات گرانبها و سبک وزن، از جمله
طلا، نقره و مس رو آورند.
در بیشتر کشورهای شرقی و آسیایی، فلزی که در
مبادلهی کالا از آن استفاده میشد، حلقهای شکل بود. و در سه هزار سال
پیش از میلاد از آن استفاده میکردند که میتوان آن را قدیمترین وسیلهی
مبادله، پیش از اختراع سکه، دانست. در کاوشهای شوش حلقههایی از
ویرانههای معابد، از دوهزار سال قبل از میلاد، به دست آمده است. استفاده
از فلزات سبک وزن و کم حجم و گرانبها، که معاملات را سهل و ممکن میساخت،
مورد قبول عامه قرار گرفت. بدین ترتیب مرحلهی پیدایش پول آغاز شد.
واژهی پول
پول
از کلمهی یونانی Obolos گرفته شده و آن سکهای بود برابر یک ششم درهم یا
دراخم. کریستین سن معتقد است کلمه "پول" در زمان اشکانیان به ایران راه
یافته است.
"سکه" نام دستگاه آهنینی بود که برای مهر زدن بر پولهایی
که در میان مردم رایج و با آن معامله میکردند، به کار میرفت. بعدها آن
را اثر مهری مینامیدند که روی سکههای حک میشد.
بنابراین سکه عبارت
است از یک قطعه فلز به وزن معین که روی آن علامت رسمی دولت، یا حکومتی که
عیار و وزن آن و ارزش آن را تعهد میکند، قید شده است.
سکه در ایران در دوره ی هخامنشی
بیشک
پیش از دولت هخامنشی و تصرف لیدی در سال ۵۶۴ قبل از میلاد ایرانیان به
اختراع پول اقدام کرده و در کشور خود رواج داده بودند. پس از سقوط لیدی به
دست کوروش، "یونا" یکی از ساتراپنشینهای هخامنشی شد که در "ساردس"
کارگاه ضرب سکه بود و در زمان کوروش کبیر خشایارشاه و کمبوجیه در آن ضرب
سکه میکردند.
داریوش بزرگ سومین شاهنشاه هخامنشی (۵۲۱-۴۸۵ قبل از
میلاد) بر آن شد پولی ضرب کند که در همه جا پذیرفته شود و در سراسر کشور
اعتبار داشته باشد و بر خلاف مسکوکات قبلی فقط ارزش محلی نداشته باشد.
زیرا سکههایی که در آن زمان در ایران رواج داشت، هیچیک از آن شاهنشاهان
هخامنشی نبود
نخستین سکهای که از آن زمان باقی مانده سکه داریوش
است که شهرت جهانی دارد. این سکه را یونانیها "دریکوس" یعنی "داریوش"
مینامند که آن را نباید با کلمهی زرینه و درینه یکی تصور کرد. سکهی
داریوشی از زرناب بود. در زمان هخامنشیان هیچیک از حکام و پادشاهان محلی
حق نداشتند بدون اجازهی داریوش به نام خود سکه زنند، فقط اجازه داشتند با
اجازهی داریوش سکهی نقره بزنند، چرا که ضرب سکهی طلا در انحصار مرکز
بود. نخستین سکهی داریوش احتمالا در سال ۵۱۶ قبل از میلاد ضرب شده است.
پس
از فتح یونان به دست سپاهیان ایران و اختلاط ایران و یونان، واژهی درم در
ایران متداول شد که اصل آن دارشم (دراخم) یونانی است و ایرانیان آن را درم
گفتند که نام پول بود و اعراب بعدها این واژه را از ایرانیان اقتباس
کردند. از مسکوکات دورهی هخامنشی، به جز دریک شکل یا سیکل، درم؛ کرشه را
میتوان نام برد. واحدهای کوچکتر مسکوک زر، نیمستاتر و یکسومستاتر
نامیده میشدند.
سکه در دورهی اشکانی
با
غلبه اسکندر بر ایران سکههای طلا کمیاب و از جریان خارج شد. در آن زمان
دیگر در ایران طلا ضرب نمیشد. سلوکیها در معاملات داخلی خود سکههای
نقره به کار میبردند و اشکانیان نیز به تقلید از سلوکیان از پول نقره
استفاده میکردند. اشکانیان از نقره و مس و مفرغ نیز سکه میزدند. جنس
برخی از این سکهها از برنج بود که روی آن لعابی از مس داده بودند.
سکههای
این دوره دو نوع بود: نوع اول مسکوکات نقرهی چهاردرخمی با تعدادی مسکوک
مسی؛ و نوع دوم یکدرخمی نقره و مسکوکاتی از مس. نوع اول سکهها در شهرهای
یونانینشین و نوع دوم در مراکزی که تحت حکمرانی مستقیم پارتها بود، ضرب
میشد.
مسکوکات دورهی صفوی
سکههای
عصر صفوی از طلا، نقره و مس بود. سکههای زمان شاه عباس "عباسی" نامیده
میشد. این سکهها نخست از جنس نقره بود. هر پنجاهعباسی را یک "تومان"
میگفتند، که دههزار دینار قیمت داشت. در این دوره مسکوک طلا وجود نداشت.
فقط سکههای طلا را که "شاهنشاه" نام داشت، هنگام جلوس شاه بر تخت سلطنت و
در جشن نوروز ضرب میکردند. این سکهها در میان مردم رواج نداشت و آن را
اشرافی نیز میگفتند. علت این نامگذازی بهای زیاد آنها بود.
سکههای
رایج این دوره "غزبیگی" یا "غازبیگی" برابر پنجدینار یا یکدهم شاهی؛
"بیستی" معادل بیستدینار یا دوپنجم شاهی؛ "پول سیاه" یا "قراپول" معادل
بیستوپنج دینار یا نیمشاهی؛ "شاهی" معادل پنجاه دینار؛ و "عباسی" معادل
دویست دینار یا چهارشای بود. تا انتخاب ریال به منزلهی واحد پول در
ایران، در سال ۱۳۰۸ شمسی و حتی سالها بعد از آن، از این واحدهای پولی
استفاده میشد.
پس از صفویه نیز از این مسکوکات استفاده میکردند. در دورهی نادشاه واحد پولی به نام "نادری" وجود داشت، که ارزش آن دهشاهی بود.
مسکوکات دورهی قاجاریه
واحد
اصلی پول قاجار تومان، قران و شاهی بود. تومان واژهی ترکی ایغوری است به
معنی دههزار که در تقسیمات لشکری هر دههزار سرباز تومان و فرماندهی
آنها امیرتومان نامیده میشد. تا پیش از قاجار از این واحد پولی استفاده
نمیشد. در دورهی مغول دههزار دینار را برابر تومان میدانستند. کسروی
یکتومان مغول را برابر صدهزار تومان امروز میداند. تونان طلا اولین بار
در زمان فتحعلیشاه قاجار ضرب شد.
وزن آن در ۱۲۲۴ قمری (۱۱۸۸ شمسی)
یکمثقال و یکششم مثقال بود. در سال ۱۲۹۸ قمری در زمان ناصرالدینشاه،
وزن طلای تومان کاهش یافت و ارزش آن برابر دهقران نقره یا دههزار دینار
شد. اما سکهای به نام دینار وجود نداشت. در سال ۱۳۰۸ شمسی که آحاد پول
ایران تغییر کرد، تومان به معنای ده ریال شد که هنوز هم این لفظ رایج است.
در
زمان فتحعلیشاه، سکهی نقرهی جدید، یعنی "قران" متداول شد، که معادل
یکدهم تونان و پنجعباسی یا بیستشاهی بود. در این زمان شاهی به صورت
سکهی مسی در آمده بود. بنابراین سه شکل سکه در ایران رایج بود: تومانهای
طلا، قران نقره و شاهی مسی. ولی پول رایج سکههای نقره بود.
پول
دورهی قاجار تا اوایل دورهی پهلوی رایج بود. اما طلا پشتوانهی پول
نبود. در سال ۱۳۰۸ شمسی طلا پشتوانهی پول شد. مسکوک نقرهی یکریالی به
نمایندگی ریال طلا در کشور رایج و قران برچیده شد؛ مسکوک نقره، نیمریالی،
دوریالی و پنچریالی شد.
ریال در اصل واژهی اسپانیایی است و آن نام
سکهی نقرهای رایج در آن سرزمین بود که به معنی "شاهی" است. این واژه
مترداف "رویال" (Royal) انگلیسی و "رگالیس" لاتین است که آن هم به معنای
شاهی است و از ریشه "رکس" (Rex) یعنی شاه است.
از مسکوکات قانونی طلا
در ایران در دورهی رضاشاه، سکهی پهلوی است که بر اساس قانون مصوب سال
۱۳۱۰ شمسی در مجلس شورای ملی، که برای تعیین واحد و مقیاس پول ایران به
تصویب رسید، سکه پهلوی طلا به ارزش صدریال ضرب شد. این سکه دارای عیار
۹۰۰ در هزار بود و با عکس شیر و خورشید و پادشاه مزین شده بود.
پس از
انقلاب ۱۳۵۷ در بهار ۱۳۵۸ سکهی طلای ایرانی ضرب شد که به نام "بهار
آزادی" که دارای همان عیار پهلوی است. مسکوکات ریال نیز در این دوره ضرب و
اسکناس نیز مانند زمان پهلوی منتشر شد.
نشر اسکناس
مدیریت
بانک در ایران را ایران شناسان بنام نظیر هوتم شیندلر و ژوزف رابیو بر
عهده داشتند. با ابتکار رابیو بانک شاهنشاهی اقدام به چاپ اسکناسهای کوچک
کرد و هم از این راه وارد زندگی روزمره مردم شد و سود سرشاری کسب کرد.
اسکناس در آغاز قرار بود با پشتوانهی طلا چاپ شود، اما بعدها با
پشتوانهی نقره به چاپ رسید و نیز میبایست پشتوانه طلا برابر هفتاد درصد
اسکناسهای در گردش باشد که بعدها به رقم پنجاه درصد و پس از آن به سی
درصد تبدیل سد؛ که در حقیقت هفتاد درصد اسکناسها یدون پشتوانه بود، که
این کار سود سرشاری برای بانک در بر داشت
منبع:یادیار
دوشنبه 29/9/1389 - 20:35
دانستنی های علمی
پیشینه ی پرچم در ایران بخش دو
در سال 355 خورشیدی (976میلادی) که
غزنویان، با شکست دادن سامانیان، زمام امور را در دست گرفتند، سلطان محمود
غزنوی برای نخستین بار دستور داد نقش یک ماه را بر روی پرچم خود که رنگ
زمینه آن یکسره سیاه بود زردوزی کنند. سپس در سال 410 خورشیدی (
1031میلادی)
سلطان مسعود غزنوی به انگیزه دلبستگی به شکار شیر دستور داد نقش و نگار یک
شیر جایگزین ماه شود و از آن پس و در سلسله های شاهنشاهی بعدی هیچگاه
تصویر شیر از روی پرچم ملی ایران برداشته نشد.
افزوده شدن نقش خورشید بر پشت شیر
در
زمان خوارزمشاهیان یا سلجوقیان سکه هایی زده شد که بر روی آن نقش خورشید
بر پشت شیر آمده بود، رسمی که به سرعت در مورد پرچمها نیز رعایت گردید. در
مورد علت استفاده از خورشید دو دیدگاه وجود دارد؛ یکی اینکه چون شیر،
گذشته از نماد دلاوری و قدرت، نشانه ماه امرداد هم بوده و خورشید در ماه
مرداد در اوج بلندی و گرمای خود است، به این ترتیب همبستگی میان شیر با
میانه تابستان نشان داده می شود. نظریه دیگر بر تاثیر آیین مهرپرستی و
میترائیسم در ایران دلالت دارد و حکایت از آن دارد که به دلیل تقدس خورشید
در این آیین، ایرانیان کهن ترجیح دادند خورشید بر روی سکه ها و پرچم بر
پشت شیر قرار گیرد.
پرچم در دوران صفویان
در میان شاهان
سلسله صفویان که حدود 230 سال بر ایران حاکم بودند تنها شاه اسماعیل اول و
شاه طهماسب اول بر روی پرچم خود نقش شیر و خورشید نداشتند. شاه اسماعیل
اول، پادشاهی عادل بود که مذهب شیعی را در ایران تقویت کرد. پرچم شاه
اسماعیل یکسره ســـبــــز رنگ بود و بر بالای آن تصویر ماه قرار داشت. شاه
طهماسب نیز چون خود زاده ماه فروردین بود دستور داد به جای شیر و خورشید
تصویر گوسفند (نماد برج حمل یا همان ماه فروردین) را هم بر روی پرچمها و
هم بر سکه ها ترسیم کنند. پرچم ایران در بقیه دوران حاکمیت صفویان سبز رنگ
بود و شیر و خورشید را بر روی آن زردوزی می کردند. البته موقعیت و طرز
قرارگرفتن شیر در همه این پرچمها یکسان نبوده، شیر گاهی نشسته بوده، گاه
نیمرخ و گاه رو به سوی بیننده. در بعضی موارد هم خورشید از شیر جدا بوده و
گاه چسبیده به آن. به نظر می آید که پرچم ایران تا زمان قاجارها، مانند
پرچم اعراب، سه گوشه بوده نه چهارگوش.
نپرچم ایران در دوران نادر شاه افشار
نادر شاه نیز تغییراتی در خور توجه در پرچم ملی و نظامی ایران بوجود
آورد.درفش
شاهی در دوران نادرشاه از ابریشم سرخ و زرد ساخته می شد و بر روی آن تصویر
شیر و خورشید هم وجود داشت اما درفش ملی ایرانیان در این زمان سه رنگ سبز
و سفید و سرخ با شیری در حالت نیمرخ و در حال راه رفتن داشته که خورشیدی
نیمه بر آمده بر پشت آن بود و در درون دایره خورشید نوشته بود: "المک
الله" سپاهیان نادر در تصویری که از جنگ وی با محمد گورکانی، پادشاه هند،
کشیده شده، بیرقی سه گوش با رنگ سفید در دست دارند که در گوشه بالای آن
نواری سبز رنگ و در قسمت پائیتی آن نواری سرخ دوخته شده است. شیری با دم
برافراشته به صورت نیمرخ در حال راه رفتن است
و درون دایره خورشید
آن بازهم " المک الله " آمده است. بر این اساس میتوان گفت پرچم سه رنگ عهد
نادر مادر پرچم سه رنگ فعلی ایران است. زیرا در این زمان بود که برای
نخستین بار این سه رنگ بر روی پرچم های نظامی و ملی آمد، هر چند هنوز
پرچمها سه گوشه بودند.
دوشنبه 29/9/1389 - 20:34
دانستنی های علمی
پرچم ایران
پرچم ایران، از دوره ناصرالدین شاه قاجار سه رنگ و دارای
رنگهای سبز، سفید، و قرمز میباشد. نشان فعلی موجود در پرچم نشان جمهوری
اسلامی نام دارد که شرح و تفسیر رسمی آن در اصل ۱۸ قانون اساسی آمدهاست.
اما بطور خلاصه این نشان بیانگر لغت عربی «الله» و شعار اسلامی «لا اله
الا الله» به زبان عربی، است که روی رنگ سفید پرچم قرار گرفتهاست. همچنین
۲۲ «اللهاکبر» به رنگ سفید و به نشانه پیروزی انقلاب در روز ۲۲ بهمن، در
حاشیه پایین رنگ سبز و حاشیه بالای رنگ قرمز نوشته شدهاست.
پرچم
دوران هخامنشی به احتمال زیاد عقابی با بالهای گشوده با قرص خورشیدی در
پشت سر عقاب بودهاست و در زمان اشکانیان پرچمی استفاده میشد که به
خورشید مزین بودهاست. منبع عمده ما از نشانههای اشراف دوره ساسانی و
درفشهای دوره ساسانی شاهنامه و منابع اسلامی میباشد. همچنین هجده مهر
مربوط به دوره ساسانی است که در اطراف دریاچه خوارزم پیدا شدهاست و
کتیبههای ساسانی و پارهای اشارات موجود در منابع رومی که اطلاعاتی در
این زمینه به ما میدهند. در قرون اولیه بعد از اسلام رنگ سیاه رنگ خلفای
عباسی و پیروان و طرفداران آنها بوده و رنگهای سبز و سفید نیز رنگ مورد
علاقه در پرچمهای مخالفین عباسیان مانند علویان، فاطمیان مصر و شورشیان
ایرانی بودهاست. از حدود قرن ۹ هجری (پانزده میلادی) نشان شیر و خورشید
نشان محبوبی درپرچمهای ایران بودهاست. این نشان در دورههای مختلف و نزد
سلسلههای شاهی مختلف به صورتهای متفاوتی تعبیر شدهاست. این نشان در
ابتدا تنها سمبلی ستارهبینی بود نه نشانه سلطنت، ولی بعدها تعبیری
اسلامی-شیعی پیدا نمود. تعبیرهای ملیگرایانه و سلطنتی از این نشان بعدها
در دورانهای قاجار و پهلوی به این نشان دادهشد. در زمان فتحعلی شاه
قاجار شمشیری به دست شیر داده میشود و استفاده از این نشان تا انقلاب
۱۳۵۷ ادامه پیدا میکند. نشان شیر وخورشید بعد از انقلاب ۱۳۵۷ با نشان
جمهوری اسلامی جایگزین میگردد.
دوشنبه 29/9/1389 - 20:33
شخصیت ها و بزرگان
وصیتنامه داریوش بزرگ
عفو وسخاوت را فراموش نکن و بدان بعد از عدالت برجسته ترین صفت پادشاهان عفو است و سخاوت..
اینک من از دنیا میروم بیست وپنج کشور جزء امپراتوری ایران است. و در تمام این کشور ها پول ایران رواج دارد وایرانیان در آن کشور ها دارای احترام هستند . و مردم کشور ها در ایران نیز دارای احترام هستند.
جانشین من خشایار شا باید مثل من در حفظ این کشور ها بکوشد . وراه نگهداری این کشور ها آن است که در امور داخلی آنها مداخله نکند و مذهب وشعائر آنان را محترم بشمارد.
اکنون که من از این دنیا می روم تو دوازده کرور در یک زر درخزانه سلطنتی داری و این زر یکی از ارکان قدرت تو میباشد .
زیرا قدرت پادشاه فقط به شمشیر نیست بلکه به ثروت نیز هست . البته به خاطر داشته باش تو باید به این ذخیره بیفزایی نه اینکه از آن بکاهی . من نمی گویم که در مواقع ضروری از آن برداشت نکن ، زیرا قاعده این زر در خزانه آن است که هنگام ضرورت از آن برداشت کنند ، اما در اولین فرصت آنچه برداشتی به خزانه برگردان . مادرت آتوسا برمن حق دارد پس پیوسته وسایل رضایت خاطرش را فراهم کن .
ده سال است که من مشغول ساختن انبار های غله در نقاط مختلف کشور هستم و من روش ساختن این انبار ها را که از سنگ ساخته می شود وبه شکل استوانه هست در مصر آموختم و چون انبار ها پیوسته تخلیه می شود حشرات در آن بوجود نمی آیند و غله در این انبار ها چند سال می ماند بدون اینکه فاسد شود و تو باید بعد از من به ساختن انبار های غله ادامه بدهی تا اینکه همواره آذوقه دو و یا سه سال کشور در آن انبار ها موجود باشد . و هر ساله بعد از اینکه غله جدید بدست آمد از غله موجود در انبار ها برای تامین کسری خواروبار از آن استفاده کن و غله جدید را بعد از اینکه بوجاری شد به انبار منتقل نما و به این ترتیب تو هرگز برای آذوغه در این مملکت دغدغه نخواهی داشت ولو دو یا سه سال پیاپی خشکسالی شود .
هرگز دوستان وندیمان خود را به کار های مملکتی نگمار و برای آنها همان مزیت دوست بودن با تو کافی است . چون اگر دوستان وندیمان خود را به کار های مملکتی بگماری و آنان به مردم ظلم کنند و استفاده نامشروع نمایند نخواهی توانست آنها را به مجازات برسانی چون با تو دوست هستند و تو ناچاری رعایت دوستی بنمایی .
کانالی که من میخواستم بین شط نیل و دریای سرخ بوجود بیاورم هنوز به اتمام نرسیده و تمام کردن این کانال از نظر بازرگانی و جنگی خیلی اهمیت دارد تو باید آن کانال را به اتمام برسانی وعوارض عبور کشتی ها از آن کانال نباید آنقدر سنگین باشد که ناخدایان کشتی ها ترجیح بدهند که از آن عبور نکنند .
اکنون من سپاهی به طرف مصر فرستادم تا اینکه در این قلمرو ، نظم و امنیت برقرار کند ، ولی فرصت نکردم سپاهی به طرف یونان بفرستم و تو باید این کار را به انجام برسانی . با یک ارتش قدرتمند به یونان حمله کن و به یونانیان بفهمان که پادشاه ایران قادر است مرتکبین فجایع را تنبیه کند .
توصیه دیگر من به تو این است که هرگز دروغ گو و متملق را به خود راه نده ، چون هردوی آنها آفت سلطنت هستند و بدون ترحم دروغ گو را از خود دور نما . هرگز عمال دیوان را بر مردم مسلط نکن ، و برای اینکه عمال دیوان بر مردم مسلط نشوند ، قانون مالیات وضع کردم که تماس عمال دیوان با مردم را خیلی کم کرده است و اگر این قانون را حفظ کنی عمال حکومت با مردم زیاد تماس نخواهند داشت .
افسران وسربازان ارتش را راضی نگه دار و با آنها بدرفتاری نکن . اگر با آنها بد رفتاری کنی آنها نخواهند توانست معامله متقابل کنند . اما در میدان جنگ تلافی خواهند کرد ولو به قیمت کشته شدن خودشان باشد و تلافی آنها اینطور خواهد بود که دست روی دست می گذارند و تسلیم می شوند تا اینکه وسیله شکست خوردن تو را فراهم کنند .
امر آموزش را که من شروع کردم ادامه بده وبگذار اتباع تو بتوانند بخوانند وبنویسند تا اینکه فهم وعقل آنها بیشتر شود وهر چه فهم وعقل آنها بیشتر شود ، تو با اطمینان بیشتری میتوانی سلطنت کنی . همواره حامی کیش یزدان پرستی باش . اما هیچ قومی را مجبور نکن که از کیش تو پیروی نماید و پیوسته و همیشه به خاطر داشته باش که هرکس باید آزاد باشد و از هر كیش که میل دارد پیروی نماید .
بعد از اینکه من زندگی را بدرود گفتم . بدن من را بشوی و آنگاه کفنی را که من خود فراهم کرده ام بر من به پیچان و در تابوت سنگی قرار بده و در قبر بگذار . اما قبرم را که موجود است مسدود نکن تا هرزمانی که میتوانی وارد قبر بشوی و تابوت سنگی مرا در آنجا ببینی و بفهمی ، که من پدر تو پادشاهی مقتدر بودم و بر بیست وپنج کشور سلطنت میکردم ،مردم و تو نیز مثل من خواهی مرد . زیرا سرنوشت آدمی این است که بمیرد ، خواه پادشاه بیست وپنج کشور باشد خواه یک خارکن و هیچ کس در ان جهان باقی نخواهد ماند . اگر تو هر زمان که فرصت بدست می آوری وارد قبر من بشوی و تابوت را ببینی ، غروروخود خواهی برتو غلبه خواهد کرد ، اما وقتی مرگ خود را نزدیک دیدی ، بگو قبر مرا مسدود نمایند و وصیت کن که پسرت قبر تو را باز نگه دارد تااینکه بتواند تابوت حاوی جسد تو را ببیند .
زنهار زنهار ، هرگز هم مدعی وهم قاضی نشو اگر از کسی ادعایی داری موافقت کن یک قاضی بیطرف آن ادعا را مورد رسیدگی قرار دهد . و رای صادر نماید . زیرا کسی که مدعی است اگر قاضی هم باشد ظلم خواهد کرد .
هرگز از آباد کردن دست برندار . زیرا که اگر از آباد کردن دست برداری کشور تو رو به ویرانی خواهد گذاشت زیرا این قاعده است که وقتی کشوری آباد نمی شود به طرف ویرانی می رود . در آباد کردن ، حفر قنات و احداث جاده وشهر سازی را در درجه اول قرار بده .
عفو وسخاوت را فراموش نکن و بدان بعد از عدالت برجسته ترین صفت پادشاهان عفو است و سخاوت ، ولی عفو باید فقط موقعی بکار بیفتد که کسی نسبت به تو خطایی کرده باشد و اگر به دیگری خطایی کرده باشد و تو خطا را عفو کنی ظلم کرده ای زیرا حق دیگری را پایمال نموده ای .
بیش از این چیزی نمیگویم این اظهارات را با حضور کسانی که غیر از تو در اینجا حاضر هستند ، کردم . تا اینکه بدانند قبل از مرگ من این توصیه ها را کرده ام و اینک بروید و مرا تنها بگذارید زیرا احساس میکنم مرگم نزدیک شده است .
منبع : سیمرغ
دوشنبه 29/9/1389 - 20:31
دانستنی های علمی
تلویزیون یکی از وسایل صوتی و تصویری
است که مانند یخچال دستگاههای خانگی است که به اکثر خانواده های ایرانی
راه یافته است. بیش از ۹۵ درصد خانوارهای شهری و حدود ۶۰ درصد خانوارهای
روستایی ایرانی از این دستگاه استفاده می کنند. هر چند مصرف برق
تلویزیونهای جدید نسبتاً کم است ( حدود ۱۵۰ وات در ساعت) اما بطور کلی
مردم به تماشای هر چه بیشتر تلویزیون گرایش دارند. طبق برآوردهای انجام
گرفته تلویزیون در خانوارهای شهری؛ روزانه بطور متوسط ۶ ساعت روشن است. در
بسیاری از خانه های ایرانی ؛ تلویزیون چاشنی میهمانی ها و نشستهای
خانوادگی به شمار می رود. از این گذشته؛ استفاده از ویدئو و بازیهای
ویدئویی (میکرو ؛ سگا؛ پلی استیشن و ... ) نیز بر ساعات مصرف تلویزیون می
افزاید.
امروزه حدود ۱۳ میلیون تلویزیون در ایران وجود دارد و میزان
قابل توجهی از برق مصرفی بخش خانگی ؛ به این دستگاهها اختصاص دارد.
بنابراین استفاده درست از تلویزیون می تواند نقش موثری در کاهش هزینه برق
داشته باشد.
باید توجه داشت که در استفاده از این وسیله تا حد ممکن از
خاموش و روشن کردن های مکرر خودداری کنیم در تلویزیونهایی که دکمه خاموشی
موقت دارند؛ باید حتماً از این دکمه استفاده شود.
برای صرفه جویی بیشتر
باید عادت استفاده از تلویزیون به عنوان چاشنی مجلس را نیز کنار گذاشت ؛
به کار بردن وسایل صوتی نظیر رادیو – ضبط در این موارد بسیار مناسبتر ؛
اقتصادی تر و دلپذیرتر است.
نگهداری درست از تلویزیون؛ مصرف آن را کاهش می دهد. بنابراین موارد زیر برای استفاده و نگهداری بهتر این وسیله توصیه می شود:
- توجه داشته باشیم که دستگاه را در نزدیکی منابع حرارت زا ( شوفاژ ؛ بخاری و ...) قرار ندهیم.
- پشت تلویزیون نباید به جایی چسبیده باشد تا گردش هوا براحتی صورت بگیرد.
- تلویزیون نباید در معرض رطوبت یا نور مستقیم خورشید باشد.
- در هنگام تمیز کردن تلویزیون باید تنها از یک پارچه مرطوب استفاده نمود و هیچ مایع شوینده ای به کار نبرد.
- از به کار بردن حشره کش ها در کنار تلویزیون و هنگام روشن بودن آن نیز باید جداً خودداری کرد.
-
گذاشتن گلدان یا هر گونه ظرف آب دیگری بر روی تلویزیون که با کوچکترین
حرکتی امکان ریختن و صدمه رساندن به تلویزیون را دارد نیز به دور از
احتیاط است و باید از آن اجتناب کرد.
- دو شاخه تلویزیون ؛ ویدئو ؛ ضبط صوت ؛ کامپیوتر و دستگاههای بازی را هنگامیکه نیازی به استفاده ندارید از پریز خارج نمایید.
برگرفته از گروه آشپزی
1-اجاق گاز را در محلی قرار دهید که در معرض باد و کوران یا باد بزن
های برقی نباشد زیرا اگر آتش خاموش شود گاز مرتبا خارج شده و با یک جرقه
کوچک نیز منفجر و آتش سوزی رخ می دهد.
از سر رفتن غذا روی اجاق نیز جلوگیری کنید .
2-اجاق هایی که به ترموکوپل حرارتی مجهز می باشند ایمنی بیشتری دارند
زیرا با خاموش شدن آتش جریان خروج گاز متوقف می شود حتما دستگاه های گاز
سوز به خصوص اجاق گاز به ترموکوپل و پیلوت مجهز باشند.
3-برای هر دستگاه مصرف کننده گاز یک انشعاب گاز شیردار و در نظر گرفتن یک دودکش مجزا ضروری است.
4-از قرار دادن ظروف سنگین روی اجاق جدا خودداری کنید و ظرف را طوری قرار دهید که با شیلنگ گاز تماس نداشته باشد.
5-در صورت مشاهده هر گونه اشکال در اجاق گاز موضوع را جدی گرفته و برای رفع معایب آن به نمایندگی آن سریعا اطلاع دهید.
6-هر شیلنگی برای وسایل گاز سوز از جمله اجاق گاز قابل استفاده و مناسب
نیست تنها از شیلنگ های استاندارد استفاده کنید طول شیلنگ نباید از یک و
نیم متر تجاوز کند .
اگر فاصله زیادتر است تا طول 5 متر از لوله مسی استفاده کنید و برای
طول بیش از 5 متر استفاده از لوله های فولادی مخصوص گاز ضروری است.
7-شیلنگ های لاستیکی و مسی باید در مقابل صدمات فیزیکی محافظت شوند و امتداد آن ها از اتاقی به اتاق دیگر مجاز نیست.
8-اجاق را در محلی قرار دهید که شیب نداشته و احتمال سقوط آن نباشد.
9-به بچه های کوچک و افراد ناوارد اجازه استفاده از اجاق را ندهید.
10-اگر چربی یا روغن روی اجاق گاز سر رفته و آتش گرفت کافی است شیر
منبع گاز را ببندید و آتش روغن را با خاموش کننده یا با انداختن یک پارچه
ضخیم خیس روی آتش خاموش کنید.
11-از هر گونه دست کاری اجاق گاز به هر دلیل جدا خودداری کنید.
*رفتار صحیح در منزل در ارتباط با استفاده از وسایل گاز سوز بهترین طریقه آموزش کودکان خواهد بود.
*با ظروف سنگین به وسایل گاز سوز ضربه وارد نکنید.
*وسایل گازسوز را در مسیر کوران هوا و جریان باد قرار ندهید.
*از قرار دادن اشیا و البسه قابل اشتعال در مجاورت بخاری و سایر وسایل گازسوز جلوگیری کنید.
*بازرسی اتصالات و بست های مربوط به لوله های گاز را حتما انجام دهید.
*برای آزمایش نشت گاز هرگز از شعله کبریت استفاده نکنید.
*در نظافت مشعل های اجاق گاز و سایر شعله پخش کن های گازی دقت کنید.
*هرگز آبگرمکن گازی و سایر وسایل گازسوز را در حمام نصب نکنید.
*دقت کنید بخاری گازی همیشه با شعله آبی بسوزد.
*در صورت استشمام بوی گاز فورا شیر گاز را ببندید.
*در صورت استشمام بوی گاز از روشن کردن لامپ، کبریت و فندک جدا خودداری کرده و فیوز اصلی برق را قطع کنید.
*حتما یک کپسول آتش نشانی در منزل داشته باشید.
*برای آزمایش و بازرسی اتصالات وسایل گازسوز از کف صابون استفاده کنید.
دوشنبه 29/9/1389 - 20:28
ریزه کاری های خانه داری
شمع از آن دسته كالاهایی است كه همانند
گل، هم در مراسم شادی و هم عزاداری به كار میرود و این در حالی است كه
تاریخ بسیار كهنی در زندگی بشر دارد.
در واقع پیش از اختراع برق این
شمعها بودند كه تاریكی شب را برای انسانها روشن میكردند. بسیاری از ما،
شمع را تنها به عنوان یكی از عناصر تزیینی خانه به حساب میآوریم.
اما باید گفت كه شمعها جدا از كارایی خود كه ایجاد روشنایی است، منبع انرژی مثبت هستند و محیط خانه را گرم و دلپذیر میكنند.
برای آنكه شمعهای شما مدت زمان
طولانیتری بسوزند و همچنین اشك كمتری در اثر سوختن آنها حاصل شود، آنها
را چند ساعت قبل از روشن كردن، در فریزر یا جایخی یخچال قرار دهید؛
این كار به لحاظ اقتصادی نیز برای شما
بسیار بهصرفه خواهد بود. اگرچه این روزها شمعهای بدون اشكی به بازار
آمدهاند كه به دلیل ایجاد تغییرات در مواد سازنده اشك نمیریزند، ولی
بعضیها عقیده دارند شمعهای معمولی را نیز میتوان به شمعهای كماشك یا
حتی بدون اشك تبدیل كرد.
برای این منظور، شمع را برای چندساعت
در محلول آب نمك خیس كنید. حتما شما هم می دانید كه می توان از تكه
شمعهای باقیمانده پس از سوختن یك شمع استفاده و آن را به یك شمع جدید
تبدیل كرد.
به این منظور خردههای شمع را جمعآوری
كنید و در یك ظرف فلزی حرارت دهید تا آب شود. سپس مایع را داخل قالب شمع
ریخته و داخل آن یك فتیله بگذارید.
همچنین برای اینكه شمعها در هوای آزاد
و در معرض باد خاموش نشوند، میتوان از لیوان یا بطریهای پلاستیكی
استفاده كرد و شمع را درون آن قرار داد. برای تمیزكردن شمعها بهترین روش
به كار بردن الكل صنعتی است.
با توجه به اینكه شمعها چرب هستند به سرعت گرد و خاك را به خود جذب كرده و تیره میشوند.
اگر شمع شما خیلی كثیف شده است، ابتدا آن را با آب و صابون شسته و خشك كنید و سپس یك پنبه آغشته به الكل صنعتی روی آن بكشید.
در هنگام استفاده از شمع باید برخی
نكات ایمنی را هم رعایت كرد. برای مثال هیچ گاه شمع را بدون جاشمعی روشن
نكنید و از قرار دادن شمعها در دسترس كودكان بپرهیزید.
برگرفته از آشپز ایرانی
دوشنبه 29/9/1389 - 20:28
ریزه کاری های خانه داری
از نظافت گریزی نیست؛ چه در خانهای با اتاقهای تودرتو و یك هشتی بزرگ و چه در پنتهاوس یك برج چشمنواز.
روزگار عوض شده و خانهها دگرگون شدهاند اما هنوز هم آشغال همان آشغالهای قدیم است؛ جارو هم كه باید زد. اگرچه چرخ زمانه چرخیده و حوض پرآب و جاروهای نمزده را گم كرده است، نظافت اما به همان قرار با روزگار پیش آمده.
جاروی دستساز مادر خاطره شده و جاروهای برقی، دیگر یك وسیله لوكس یا مكمل جاروهای دستی برای نظافت خانه نیستند؛ آنها حاكمان مطلق نظافت خانهاند با قدرتهای متفاوت و البته كاربردهای مختلف؛ آنقدر متنوع كه یك راهنمای درست و حسابی برای انتخاب و خریدنش لازم است؛ راهنمایی مثل این.
هنگام خرید یادتان باشد
اگر عزمتان برای خرید یك جاروبرقی جزم شده، بهتر است این كار را كاملا جدی بگیرید؛ هرچه باشد جاروبرقی یك كالای لوكس و تزئینی نیست كه بعد از مدتی بتوانید آن را برای تنوع عوض كنید. از طرفی این دستگاه ارتباط مستقیم با میزان پاكیزگی خانه و محل زندگیتان و درنهایت، سلامت شما و بقیه اعضای خانواده دارد.
برای اینكه بتوانید یك خرید خوب انجام داده و رضایت كامل داشته باشید، باید قبل از هر چیز نیازهای خودتان را به خوبی شناسایی كرده و شرایط خانهتان را بسنجید تا بتوانید یك جاروبرقی مناسب انتخاب كنید.
قدرت
در این مورد، از مدل، شكل ظاهری و قابلیتهای مختلف جاروبرقی كه صرفنظر كنیم، مهمترین عامل در خرید جاروبرقی، میزان قدرت آن است كه در بازار اصطلاحا فروشندگان به آن «وات» میگویند.
این وات در حقیقت یك واحد بینالمللی برای اندازهگیری میزان قدرت و توان هر وسیله یا دستگاه برقی است. درواقع همین وات است كه كار شما را راحتتر یا سختتر میكند. قبل از هر امكان جانبی، این میزان مكندگی جاروبرقی است كه اهمیت بیشتری دارد.
جاروبرقیهای معمولی غالبا میزان توانشان از 1000 تا 2200 وات متغیر است. البته جاروهایی با توان 1000 وات مدتهاست كه با ورود مدلهای جدید و متنوعتر با قابلیتهای گوناگون، دیگر جایی در بازار ندارند. این روزها در تمام فروشگاهها و مراكز خرید و فروش لوازم خانگی، جاروبرقیهای معمولی با توانی از 1300 تا 2200 وات جا خوش كردهاند.
این بازه تغییر توانها، درواقع به همین نسبت، قیمتها را هم تغییر داده و براساس نوع نیاز، شرایط خریداران را دچار نوسان میكند. البته بد نیست بدانید كه اندازه یا كوچك و بزرگی جاروبرقیها، متناسب با میزان توان و قابلیتهای مختلف آنها تغییر میكند.
با این همه، این نیاز شماست كه همه چیز را تعیین میكند. مساحت و اندازه خانه، میزان ریخت و پاش در خانه شما و البته تعداد اعضای خانواده و حتی سن آنها، همه و همه عواملی هستند كه شما باید برای انتخاب میزان توان و قدرت جاروبرقیتان درنظر بگیرید.
بهطور كلی، قدرتی بین 1300 تا 1700 وات برای تمیزكردن و پاككردن گرد و غبار خانهها كافی است اما مسلما خانههای بزرگتر با ریخت و پاش و تعداد فرزندان بیشتر، به جاروبرقیای با توان بیشتر نیاز دارند.
البته یادتان باشد كه انتخاب جاروبرقی پرقدرت و با توان بالا، همیشه انتخاب درستی نیست. اگر هنگام تخلیه كیسههای جاروبرقی به حجم كركهای فرشتان هم دقت كنید، حتما متوجه میشوید كه هرچه میزان مكندگی جاروبرقی بیشتر باشد، سرعت فرسودگی فرش شما هم بیشتر میشود.
نام قدرت(وات) امكانات قیمت(هزار تومان)
Hitachi 1200 معمولی 125
تفال مدل Artec 2100 معمولی - شویندگی 185
پارسخزر مدل 525 1500 معمولی 70
پارسخزر مدل 808 1800 معمولی 90
هوگل مدل 813VCH 2200 ضدعفونیكننده 137
هوگل مدل 912BG 1800 شویندگی - ضدعفونیكننده 149
سایا مدل 311 ---- شارژی - آبی و خاكی 18
تفال مدل 412 ---- شارژی - آبی و خاكی 28
جارو به دستی پرحساسیت
اگر جزو افرادی هستید كه بعد از هر بار جاروكشیدن با جاروبرقی كمرتان درد میگیرد و احساس گرفتگی در عضلات شانه و گردن خود دارید، شك نكنید كه باید اندازه طول دسته جاروبرقیتان را تغییر دهید.
-برای جاروكشیدن، هیچگاه روی لوله جارو خم نشوید؛ تمامقد بایستید و اندازه لوله را طوری تنظیم كنید كه برای جاروكشی هر گوشه خانه، نیازی به خم و راستشدن نباشد.
اگر شما روی دسته جارو خم میشوید یا با حركت رفت و برگشتی لوله جارو، شما هم حركت میكنید، منتظر ابتلا به انواع و اقسام دردهای كمری و مفصلی دیگر باشید.
-شما باید بهطور ثابت بایستید و گوشه و كنار خانه را با روانهكردن لوله جارو به هر طرف تمیز كنید و هرگاه محدوده مشخصی را جاروكشی كردید - نه با خمشدن به جلو بلكه با قدمبرداشتن - محدوده جاروكشیدن را تغییر دهید.
-ممكن است بعد از چند دقیقه جاروكشی، بهخاطر صدای مستمر موتور جارو، در ناحیه گوشهایتان احساس ناراحتی كنید. پیشنهاد میشود اگر به چنین مشكلی گرفتارید، پیش از جاروكشی تكهای پنبه در گوشهای خود قرار دهید.
-اگر از آن دسته افرادی هستید كه تمام خانه را در یك مرحله جارو میزنند، بد نیست بدانید كه اگر جاروكشی قسمتهای مختلف خانه به تناوب انجام شود، حاصل كار بهتر خواهد بود. خانه را برای خود و براساس تعداد اتاقها قسمتبندی كرده و هر قسمت را در یك مرحله جاروكشی كنید. به این ترتیب نه شما بهخاطر جاروكشی طولانیمدت دچار خستگی مفرط میشوید و نه به موتور دستگاهتان فشار میآید.
-هنگام جاروكشی - بهویژه جاروكشی در مناطق پرگرد و خاك- استفاده از یك ماسك یا یك دستمال میتواند مانع بروز حساسیتهای ریوی در درازمدت شود. البته این پیشنهاد برای تمام خانمها و آقایانی كه اهل جاروزدن هستند و در هر منطقه جغرافیایی مفید خواهد بود.
سروصدا
حتما شما هم تا به حال با این صحنه مواجه شدهاید كه فرزند كوچكتان به محض روشنشدن جاروبرقی ترسیده و شروع به گریه كرده است. پس اگر جزو افرادی هستید كه در خانه فرزند كوچك دارید یا اعصابتان تاب تحمل سروصدا را ندارد، برای خرید جاروبرقی به میزان صدای آن هم توجه كنید.
هرچند صدای جاروها با میزان كشش و كارایی جاروها در ارتباط است اما رقابت در بازار تولیدكنندگان جارو باعث شده تولیدكنندگان به سمت ساخت و تولید جاروهایی با قدرت مكندگی بالا و البته صدای موتور كمتری گرایش پیدا كنند.
اشكال هندسی مفید
انواع جدید جاروها و همینطور جاروهای شارژی معمولا دارای اشكال هندسی تازهای هستند تا كاركردن با آنها راحتتر باشد؛ مثل دستههای تاشو و سریهای مستطیل یا مثلث كه به خاطر داشتن زاویه، برای تمیزكردن گوشهها و جاهایی كه نظافت آنها به راحتی و با استفاده از جاروبرقیهای معمولی امكانپذیر نیست، مناسب هستند.
سر چندضلعی این جاروها در هر زاویه مجهز به یك برس كوچك است كه كار تمیزكردن را راحتتر میكند. از طرفی این سرهای مستطیل یا مثلثی با امكان چرخش
360 درجه، تمیزی بهتر و بیشتری را به همراه دارند. دستههای تاشو هم جای كمتری را اشغال میكنند.
ظافت بیصدا
جاروبرقیهای بیصدا كه در بازار ما هم چندان در دسترس نیستند، توسط 2 یا چند شركت محدود خارجی تولید میشوند و هنوز به بازار بسیاری از كشورها نرسیدهاند.
این جاروبرقیها دارای یك مخزن پر از آب برای موتور دستگاه هستند. به این ترتیب موتور این جاروبرقیها مانند یك توربین آبی در داخل آب كار كرده و صدای بسیار كمتری در مقایسه با انواع معمولی جاروبرقیها تولید میكند.
ضد میكروب ، ضد باكتری
نظافت و بهداشت از هم جدا نیستند؛ درست به همین خاطر هم هست كه تولیدكنندگان به فكر طراحی و عرضه جاروبرقیهایی با خاصیت ضدعفونی و ضدباكتری افتادهاند. این جاروها دارای یك مخزن جداگانه برای چرخش هوا هستند كه درون این مخزن یك فیلتر و لایه برزنتی تعبیه شده است. این فیلتر در واقع كار ضدعفونیكردن ذرات هوا و گرد و غبار را انجام میدهد. به این ترتیب خریداران این جاروها، اغلب از میان افراد مبتلا به آسم، بیماریهای تنفسی و حساسیت هستند.
عمر باتری
درمورد جارو شارژیها اما به جای توان یا وات، بهتر است به میزان عمر باتری آنها توجه كنید. این جاروها معمولا با هربار شارژ میتوانند تا 8 ساعت بهطور مداوم كار كنند. این میزان اما طبق گفته فروشندگان و فعالان بازار لوازم خانگی، برای مدلهای ایرانی كمتر است.
اما عیب اصلی جاروهای شارژی، مربوط به باتری آنهاست كه معمولا عمر مفیدش كوتاه است. این باتریها در اغلب مدلهای خارجی تا یكسال عمر مفید دارد و این مدت برای ایرانی كمتر است.
نكته دیگر درمورد خرید جاروهای شارژی، توجه به حجم مخزن و ابعاد دهانه مكنده آنهاست كه هر دوی این عوامل به موارد استفاده و نوع آنها بستگی دارد. معمولا كارهای خانگی به جاروهای شارژی با مخزن بزرگتر نیاز دارند. اندازه دهانه جاروی شارژی هم بهتر است براساس تنگی و دور از دسترسبودن جای موردنظر برای جاروكردن، انتخاب شود.
آبی یا خاكی
جارو شارژیهایی كه این روزها در بازار عرضه میشوند، اغلب، هم آبی هستند و هم خاكی.
باتوجه به اینكه این جاروها دارای یك مخزن كوچك در قسمت عقب خود هستند، امكان مكندگی آب و گرد و غبار را دارند اما آنچه بیشتر كاربران و فروشندگان این جاروها به آن اشاره میكنند، كاهش قدرت مكندگی در انواع آبی یا خاكی این محصولات، نسبت به انواع آبی یا خاكی جاروبرقیهای معمولی است.
شارژیهای هوشمند
اگر هنگام استفاده از جارو شارژیها چندان با دقت نمیتوانید خردهریزها را پیدا كنید بهتر است سراغ انواع هوشمند این جاروها را بگیرید.
این جاروها دارای دهانه متحرك هستند كه با روشنشدن جارو، بهطور خودكار در خط افقی و به چپ و راست حركت میكنند. جارو شارژیهای هوشمند، مجهز به یك لامپ اخطاردهنده هستند كه درصورت وجود اضافات قرمز و درصورت پاك و تمیزشدن آنها سبز میشود.
همراه كوچك
این جاروها به خاطر خاصیت قابل شارژ و حمل بودنشان برای سفر بسیار مناسباند تا جایی كه در بسیاری از مواقع به آنها نام «جاروسفری» را هم میدهند. قابلیت مهمتر این جاروها، امكان تمیزكردن سطوح غیرقابل دسترس یا مكانهایی بدون سیمكشی برق است.
نخستین بار وقتی این جاروها به بازار ایران آمد به نام جاروی ماشین معروف شد و بین كسانیكه به نظافت خودرویشان اهمیت میدادند محبوبیت فراوانی پیدا كرد اما امروز بیشترین استفاده آنها در خانه است
آشغال جمعكن پرمصرف و پرتوان
جاروبرقی در زمره لوازم پرتوان برقی است كه میزان مصرف انرژی آن بستگی به نحوه استفاده از وسیله دارد. جاروهای برقی كوچك در حدود 1000 وات و جاروهای برقی بزرگ در حدود 1500 وات توان دارند. معمولا در دوره قرائت كنتور مشخص میشود جاروهای برقی كوچك حدود 18 كیلووات ساعت و جاروهای برقی بزرگ در حدود 30 كیلووات ساعت برق مصرف میكنند.
با این اوصاف همیشه به خاطر داشته باشید كه از استفاده از این كالا در ساعت اوج مصرف بپرهیزید. با این كار، هم در هزینههای خود صرفهجویی میكنید و هم مانع از تاثیر نوسانات ناشی از ساعات پرمصرف بر كالای خود میشوید.
جاروبرقی باید كاملا تمیز باشد و لولههای آن گرفتگی نداشته باشد تا فشاری به موتور آن وارد نشود و انرژی بیش از اندازه نیز هدر نرود.برای این منظور، همواره كیسه آشغال جاروبرقی را پیش از پرشدن عوض كرده و فیلتر جارو را نیز لااقل 2 بار در سال، شسته یا عوض كنید.
هنگام استفاده از جارو، زبالههای مرطوب، تهسیگار روشن، اشیای بزرگ و تیز، جوراب و كاغذ را از سر راه دور كنید. این اشیا میتوانند به موتور جاروی شما ضربه وارد كنند و توان آنرا كاهش دهند و البته مصرف برق را هم زیاد میكنند.
دقت كنید كه جاروهای برقی، معمولا دارای چندین درجه نشانگر قدرت مكندگی هستند كه برای نظافت بخشهای مختلف كاربرد دارند.
سعی كنید همیشه از درجه قدرت مكندگی مناسب برای نظافت اماكن مختلف و ریخت و پاشهای متفاوت استفاده كنید.
یادتان باشد جاروبرقی را نزدیك منابع گرمازا نظیر شوفاژ، اجاق و همچنین منابع سوخت آتشزا قرار ندهید. ضمنا از كار مداوم با جاروبرقی بپرهیزید چون روشنبودن درازمدت جاروبرقی (بیش از 30 دقیقه متوالی) به موتور جارو فشار زیادی وارد میكند.
سطوحی كه امكان چسبندگی بالایی دارند مثل موكت و سطوح پرزدار به توان بالاتری برای جداسازی خردههای اضافات نیاز دارند و این توان برای سطوح صاف كمتر است. دقت كنید كه برای رفع بعضی انواع اضافات، اصولا نیازی به استفاده از جاروبرقی نیست؛ مثلا جمعآوری قطعات بزرگ كاغذ و دستمال كاغذی با جارو، تنها توان بالایی از دستگاه میگیرند و باعث واردشدن فشار بیجهت به موتور جاروی شما میشوند.
هیچوقت برای خاموش و روشنكردن جارو از پا استفاده نكنید. فشار این دگمهها با پا، عمر جارو را بسیار كوتاه خواهد كرد.
منبع : همشهری آنلاین
hamshahrionline.ir
دوشنبه 29/9/1389 - 20:27
ریزه کاری های خانه داری
اتو ضمن اینكه لباسهای شما را زیبا و منحصر به فرد میكند، باعث میكروبكشی آنها نیز میشود هیچ لباسی را پیدا نمیكنید كه بعد از شستوشو نیاز به «اتو» نداشته باشد. «اتو» نوعی لوازم خانگی است كه ارتباط تنگاتنگی با پوشاك دارد. بدون «اتو» لباسهای شما خاصیت یكبار مصرف را پیدا میكند چون به محض كثیفشدن دیگر نمیتوانید آن را به تن كنید.
«اتو» بعد از شستوشوی لباس به كار میآید. بسیاری از مردم تصور میكنند از «اتو» فقط برای صاف كردن چین و چروكهای لباس باید استفاده كرد.در حالیكه این تصور كاملا غلط است. صاف كردن لباس یكی از كاربردهای «اتو» است.از «اتو» البته با درجه حرارت متوسط روبه بالا میتوان برای میكروبكشی لباسهای زیر (بعد از شستوشو) نیز استفاده كرد.
البته به شرط آنكه لباسهای زیر كاملا نخی و از جنس الیاف پنبه باشد. «اتو كردن لباس» خود یك علم است، چرا كه پوشاك شما بسته به جنس و رنگ آنها هركدام یك رفتار ویژه در برابر حرارت نشان میدهند. اتو میتواند به لباس شما بدون آنكه ظاهر سوختگی برجای بگذارد، آسیب برساند.
نكات مهم برای «اتو كردن لباس» :
اتو دستگاهی است که از آن برای صاف کردن و آهار دادن چین و چروک لباس، پارچه، پرده و غیره استفاده میشود. در زمانی نه چندان دور (حدود سی سال پیش) از اتوی زغالی استفاده میشد. ولی با توجه به ایجاد گاز سمی از این اتو و رشد و پیشرفت صنعت برق، اتوی زغالی کنار گذاشته شد و جای آن را اتوی برقی گرفت. اتو را نباید روی لباس، مخصوصا لباس پشمی کشید. بلکه باید آن را به آرامی روی لباس فشار داد. به همین جهت در ساختمان اتوهای معمولی وزنهای جهت سنگین شدن اتو تعبیه میکنند. اتوی معمولی برای صاف کردن و فرم دادن پارچههای پنبهای و کتانی مناسبتر است و برای پارچه های پشمی که نیاز به اعمال فشار بیشتری دارد اتوهای بخار مناسبتر است. بخار ایجاد شده در داخل اتوی بخار سبب می شود که پارچه بهتر صاف شود و دیگر لازم نیست که برای ایجاد فشار بیشتر اتو به پارچه، وزنه یا کفه سنگینتر استفاده شود از این رو اتوهای بخار سبکتر است. اتو بخار همچنین از ایجاد سوختن احتمالی پارچه جلوگیری می کند. امروزه اتوها را طوری می سازند که بتوان از آن هم به عنوان اتوی خشک و هم به صورت اتوی بخار استفاده کرد. اتوی خشک برای اتو کردن پارچههای غیر پشمی مناسبتر است. این نوع اتو در مدلها و طرحهای مختلف به بازار عرضه میشود. از مزایای
اتوی خشک ساختمان سادهتر، قیمت ارزان، تعمیر و بکارگیری راحتتر آن است.
اتوكشی بیشتر تنها برای نمود زیباتردادن به پوشاك و پارچهها انجام میشود ولی در عین حال به خاطر دمای بالای فلز كف اتو، باكتریهای روی پوشاك نیز كشته میشوند كه این به بهداشت لباس كمك میكند، از اینرو اتو كشیدن دستمالهای جیبی یا دستمالهای آشپزخانه میتواند به بهداشت كمك نماید. اولین نکتهای که باید در مورد اتو رعایت کنید استفاده از آب در اتوهای بخار است. آب اتو را با پیمانهای که دارید در ابتدای کار، قبل از زدن اتو به برق داخل آن بریزید و بعد از اتمام کار، آب اتو را خالی کرده و بهمدت یک دقیقه اتو را روشن بگذارید تا آب داخل آن کاملا خشک شود.
اگر اتو بهخوبی بخار نمیكند
ممکن است به علت خراب بودن شاسی یا کلید فرمان بخار یا گرفتگی سوراخ باشد.
در صورت گرفتگی سوراخهای اتو میتوانید، مقداری سرکه در محفظه آب آن ریخته و بهمدت چند دقیقه بگذارید بماند. سپس اتو را روشن کرده تا بخار سرکه، رسوبهای آن را از بین برده و محفظه آب تمیز شود بر روی صفحه اتو معمولا یكسری لكه بر جای میماند.
برای از بین بردن لکههای بهوجود آمده در صفحه اتو میتوانید لکههای بهوجود آمده در صفحه اتو را اگر از نوع اکسیدی باشد با کمی مواد اسیدی مانند سرکه یا آبلیمو از بین ببرید.
اگر این لکهها در اثر چسبیدن مواد پلاستیکی بهوجود آمده، میتوانید با کمی بنزین یا سایر مواد نفتی حلال آنها را از بین ببرید و در پایان کار صفحه اتو را با پارچه نمداری تمیز کنید.
اتوهای معمولی و بخار را نبایستی برای مدت زیادی بهطور متوالی مورد استفاده قرار داد. برای استفاده از اتو بخار، حتماً آب در محفظه آن بریزید و در پایان کار آب اتو را بخار کنید. هر چند ماه یک مرتبه با سرکه، رسوبهای احتمالی اتو را از بین ببرید. برای اتو کردن حتما بهدرجه حرارتهای مناسب درج شده با توجه به جنس پارچه یا لباسی که قصد اتو کردن آن را دارید، توجه کنید. از کشیدن اتو بر روی اشیاء خشن جدا خودداری کنید تا این عمل باعث از بین رفتن روکش آن نشود. ایراد اصلی اتو مربوط به سیستم تولید گرما (المنته) میشود. در این حال اگر گرمای اتو با آنچه که به وسیله درجه حرارت تنظیم انتخاب میشود هماهنگ نیست، باید اشکال را از ترموستات یا همان درجه تنظیم دانست.
بههر حال برای رفع هر گونه ایرادی باید از سالم بودن دو شاخه و سیم اتو مطمئن شوید و سپس اتو را بهدست تعمیرکار بسپارید، زیرا تعمیر و تعویض المنت و ترموستات از عهده شما خارج است.
لباسهاى اتو شده و ملحفههاى صاف و اتو كشیده، هم تمیزتر و زیباتر به نظر مىرسند و هم هنگام استفاده احساسى از رضایت و خشنودى را براى شما به ارمغان مىآورند. اما اتو كشیدن لباسها نه تنها كار چندان سادهاى نیست بلكه اگر با رعایت روش صحیح آن انجام نشود، مشكل تر می شود و نتیجه آن نیز رضایت بخش نخواهد بود. چه بسا بىتوجهى در هنگام اتوكارى به سوختن، خراب شدن و در نهایت از بین رفتن و بىاستفاده شدن لباسهاى گاه گرانقیمت نیز منجر شود. اتوكشى به دو روش انجام مىشود: با استفاده از اتو پرسى یا به وسیله اتوهاى دستى.
براى صاف كردن ملحفهها، پارچههاى نخى، پلىاستر و ابریشم، اتوى دستى مناسبتر است.
این دو نوع اتو در حقیقت به دو شیوه متفاوت لباسها را صاف مىكنند؛ اولى با پرس كردن و فشردن پارچه آن را صاف مىكند و اتوى دستى با كشیده شدن بر روى سطح پارچه چروكهاى آن را باز مىكند. هر یك از این دو روش براى انواع خاصى از پارچه و لباس مناسبتر هستند و برخلاف تصور ما همیشه و براى همه لباسها یكسان و قابل جایگزینى با یكدیگر نیستند. گرچه ما اغلب در منزل از اتوهاى دستى براى اتو كردن تمام لباسها و انواع پارچههاى مختلف استفاده مىكنیم، پارچههاى ظریف مانند ژرسه، پارچههای پشمى و همچنین لباسهاى پیلىدار باید به وسیله اتوى پرسى اتوكشى شوند. اما براى صاف كردن ملحفهها، پارچههاى نخى، پلىاستر و ابریشم، اتوى دستى مناسبتر است. جدا از نوع اتویى كه مورد استفاده قرار مىدهید براى رسیدن به نتیجه مطلوب و پیشگیرى از آسیب دیدن لباسها همیشه به خاطر داشته باشید قبل از شروع اتوكشى به اطلاعات درج شده در قسمت داخلى لباسها كه شما را از قابلیت پارچه براى اتوكشى و میزان درجه مناسب آن آگاه مىكند توجه كنید و چنانچه استفاده از اتو براى پارچه لباس مجاز باشد درجه اتو را روى میزان ذكر شده تنظیم كنید. پس از تنظیم درجه اتو، به تناسب جنس پارچه لباس، رعایت برخى اصول دیگر نیز مىتواند در حفظ وضعیت لباس به بهترین شكل و براى مدتى طولانى تر مفید باشد؛ مثلا هنگام اتو كردن پارچههاى تهیه شده از الیاف مصنوعى به ویژه اگر رنگى تیره دارند براى جلوگیرى از برق افتادن پارچه، آن را از پشت اتو كنید یا یك قطعه پارچه تمیز نخى را روى آن بیاندازید و سپس اتو بكشید.
این كار باعث میشود الیاف در سطح روی پارچه به واسطه حرارت آسیب نبینند. براى اینكه نقش درزها و جاى دوخت زیپ روى پارچه به صورت براق باقى نماند هنگام اتو كشیدن این قسمتها نیز از یك قطعه پارچه استفاده كنید و اتو را مستقیما روى لباس نگذارید. اگر پارچه و لباس شما بر اثر اتو كشیدن برق افتاده، پارچه نخى مرطوبى را روى قسمت براق شده قرار دهید و اتو بكشید تا بخار حاصله، برق افتادگى را از میان ببرد.
لباسهایى كه از پارچههاى درشت بافت دوخته شده را نیز همیشه از پشت اتو بزنید. براى اتو كشیدن ملحفهها و قطعات پارچهاى بزرگ ابتدا آنها را تا بزنید و به صورت یك قطعه كوچكتر چندلا در آورید سپس با باز كردن هر تا یك بخش از آن را اتو كنید (مانند ورق زدن یك كتاب). هنگام اتو زدن پردهها، یك صندلى در پشت میز اتو قرار دهید و قسمتهایى از پرده را كه اتو زدهاید روى صندلى بگذارید تا به این ترتیب از افتادن پرده روى زمین و چروك شدن دوباره آن و همچنین سنگینى و كشیده شدن باقیمانده پارچه پرده جلوگیرى شود. براى اتو كردن لباسهاى ابریشمى ابتدا آنها را كمى با آب مرطوب كنید و سپس از پشت در حالى كه یك قطعه پارچه نخى روى آن قرار دادهاید اتو بزنید. برای لباسهای ابریشمی هرگز اتو را روی درجه حرارت بالا تنظیم نكنید.
هنگام اتو كردن پارچههاى تهیه شده از الیاف مصنوعى به ویژه اگر رنگى تیره دارند براى جلوگیرى از برق افتادن پارچه آن را از پشت اتو كنید یا یك قطعه پارچه تمیز نخى را روى آن بیاندازید و سپس اتو بكشید.
نكاتی برای بهتر اتو كردن
اتوهای بخار را اگر از آب معمولی و حتی آب جوشیده پر كنید موجب میشود منافذ آن گرفته شود و باز كردن آنها مشكل است پس باید در آنها آب مقطر بریزید واگر آب مقطر ندارید از آب باران استفاده كنید و نیز میتوانید از برفكهای یخچال و فریزر استفاده كنید و آنها را آب كنید و در بطریهایی جمعآوری كنید و در اتو بریزید.توجه داشته باشید اگر آب درون اتو میریزید پریز را از برق بكشید.برای جرم گیری اتو باید محلولی از آب مقطر و سركه درون اتو بخار بریزید و بگذارید تا اتو گرم شود و بعد از مدتی آن را بیرون بریزید و آب مقطر (آب خالص) درون بریزید تا كامل تمیز شود و بعد از ریختن آب دوم روی یك تكه پارچه اتو كنید تا بخارها با فشار خارج شوند این كار را چندین بار ادامه بدهید تا دیگر جرمی باقی نماند. اگر احساس كردید اتو به پارچه شما میخواهد بچسبد برای جلوگیری از چسبیدن اتو از این روش استفاده كنید ؛ اتو را روشن بگذارید پس از اینكه داغ شد مقداری صابون خشك را به كف آن بمالید و بعد آن را برروی سطح یك روزنامه یا مجله كافی به آرامی حركت دهید.
اتفاق میافتد كه پس از اتو كشیدن بر روی شلوار یا اشیاء اتو شده برق میافتد برای جلوگیری از این كار قبل از اتو كشیدن مقداری آب به همراه سركه به محلی كه میخواهید اتو بكشید بپاشید و هیچگاه اتو را مستقیما روی لباس نگذارید بلكه از روی یك پارچه كتانی اتو كنید. اگر میخواهید خط اتوی شما با دوام باشد در محل خط اتو از زیر، كركها و پرزها را كاملا بردارید و در محل خط اتو در زیر و داخل لباس مقداری صابون خشك بكشید و در محل خط اتو در روی لباس یك پارچه مرطوب بگذارید وبا اتوی داغ محل را اتو كنید.
![jadval-ootoo jadval-ootoo](https://www.akairan.com/images/foto-maghalat/jadval-ootoo.jpg)
روزنامه دنیای اقتصاد
گردآوری : آکاایران
دوشنبه 29/9/1389 - 20:26