Kuran’da neden bazı karakterler hayvan davranışlarına benzetilmiştir?

 Bu hakaret olarak görülebilir mi?
Kuran’da bazı insan karakterleri hayvan karakterlerine beznetilerek ifade edilmiştir. Ateistler tarafından bu durum “ hakaret”  olarak algılanılmakta ve  bu sebeple birtakım olumsuz eleştiriler yapılmaktadır.  Peki gerçekten de durum böyle midir? Hep birlikte ilgili ayetleri inceleyelim;

İnsan davranışlarını anlamının bir yolu da hayvan davranışlarını incelemektir. İnsanlar, bazı olumsuz davranışları ya da kişilik özelliklerini hayvan davranışlarına benzeterek anlatmaya çalışırlar. İnsanlığın bu etkili ifade biçimi, Yüce Allah tarafından Kuran’da da kullanılmıştır.
İnsanların maymuna çevrildiğini açıklayan ayetleri, aşağılık kompleksi, üstünlük isteği ve cimrilik özelliği, insan davranışlarının eşeğe benzetildiği ayetleri, anlayışsızlık, bilgi davranış uyumsuzluğu ve iletişimde ölçüsüzlük, insan davranışının köpeğe benzetildiği ayeti ise, insanın doyumsuzluğu ve buna bağlı ortaya çıkan sıkıntı olarak  ele alacağız.
Allah Kuran’da,  helal haram gözetmeyen, verilmiş nimetleri hak ve eşitçe paylaşmayan, bölüşmeyen  zihniyeti eleştirmiştir. Mal düşkünlerini, mülkü mezara götürecekmiş gibi davrananları, para ile güç devşirip hegemonya kuranları, para ile üstünlük taslayanları, para ve malla övünenleri, para ile kendini değerli zannedenleri, paraya kul olanları;  Aç gözlü aşağılık maymunlara ve domuzlara benzetir. ( Bakara 65, A’raf 166, Maide 60. ayetler)
Kuran’da ki tüm yasaklar insanların nefislerine hâkim olması için ruhî bir terbiyedir. İlgili ayetlerde  bahsedilen kişiler. hırs, tamah ve açgözlülükleri yüzünden bir türlü yola gelmediler. Mal mülk hırsı karakterlerini bozdu. Akılları tutuldu, vicdanları paslandı, yürekleri karardı. Verdikleri sözle çeliştiler. İşlerine gelmeyince şeriatlarını (hukuklarını) çiğneyebildiler. Arzu ve iştahlarına gem vuramayan böylesi tipler “maymun iştahlı” olmaları yüzünden perişan oldular. Çünkü tıpkı bir maymun gibi davranıyorlardı. Hiçbir şeyde sebatları yoktu. Şeriatı (hukuku) çıkarları uğruna ilk çiğneyen yine kendileri oluyordu.
Görüldüğü üzere maymunluk, domuzluk ve tağutluk dünya malına dalmak, doymak nedir bilmeyip fazlası gelse yine istemek, günah, saldırganlık, haram yiyicilik ve eli bağlı olmak (cimrilik) ile ilgilidir. Böylesi açgözlü, muhteris tiplere de “aşağılık maymunlar ve domuzlar” denmiştir.Bu ifade de hakaret değil bilakis etkili bir ifade biçimi vardır.
Kuran, herhangi bir makam sahibine veya zenginlere kulluk eden, her denilene çanak tutma özelliği sergileyen karakterleri;  Dilini sarkıtarak soluyan köpeklere benzetir.(Araf suresi 176 )
Hz. Peygamber; mal, servet, çevre, nüfuz sahibi olan şımarık Mekkeli müşriklere; mülk Allah’ındır! Yani tabiattaki her şey tüm insanların ortak malıdır. Sadece size emeğinizin karşılığı olan bir pay vardır (Nisa suresi 32), gerisini ihtiyaç sahipleri ile paylaşıp bölüşmelisiniz diyor.  Allah, Fussilet suresi 10. ayette de şöyle buyurmaktadır.
Orda (yerde) onun üstünde sarsılmaz dağlar var etti, onda bereketler yarattı ve isteyip arayanlar için EŞİT OLMAK ÜZERE oradaki rızıkları dört günde takdir etti.
Mekkeli müşrikler Peygamberden kendilerine has, Allah’tan özel sahife isterler (isra suresi 91-93). Hatırlatmalardan ve uyarılardan yüz çevirirler. Fakat peygamber ve arkadaşları, bunların yaptıkları zülüm ve haksızlıkları ifşa edip karşılarından Hak ile durunca işler değişir, adeta onları gözleriyle devirecek gibi bakarlar ve müminlerin “kınayıcının kınamasından korkmayan” sağlam duruşları karşısında ürkerler. İşte Kuran bu tip karakterlere de;  Aslandan kaçan ürkmüş yaban eşekleri tabirini kullanır. (Müddessir suresi 50-51 ayetler)
Ayrıca Kuran’da ilmi ile amel etmeyenler, başkalarına nasihat verip kendi nefsini unutanlar,  Kitap yüklü eşeklere benzetilir. (Cuma suresi 5. ayet)
Bu yazımızda bahsettiğimiz bütün meselelerle beraber  Kuran’ın yeniden diriliş beznetmesi için “çekirgeler gibi” ifadesini kullanmasıda çok manidardır.
Hepsi de alçalmış bakışlarla mezarlarından çıkarlar. Tıpkı yayılan çekirgeler gibi. (Kamer Suresi 7)

Kuran, tekrar diriliş günü insanların mezarlarından çıkışını çekirgelere benzetmektedir. Peki, neden çekirgelere? Son yüzyılda böcekler üzerinde mikro kameralar ve sistemli gözlemlerle yapılan araştırmalar, neden çekirgelerin örnek olarak gösterildiğini anlamamıza yardımcı olmaktadır. Çekirgeler yumurtalarını toprağın içine tohum gibi yerleştirirler ve çekirge larvaları uzun bir müddet toprağın altında kaldıktan sonra yeryüzüne çıkarlar. Nereden çıkarlar? Toprağın altından… Yani çekirgeler ve insanlar benzer şekilde..
Kuran’da öğüt almamız için örnekler verilir. Bu örnekler üzerine düşünmemiz, hem Allah’ın verdiği örneklerin güzelliğini, hem de bu örneklerle kastedilen anlamları anlamamızı sağlayacaktır.
İşte bunlar bizim insanlara verdiğimiz örneklerdir. Ancak bilgi sahiplerinden başkası bunlara akıl erdirmez. (Ankebut Suresi 43)
Bu kâinatın bir sahibi var  ve bu dünyada beraber yaşıyorsak eğer, o zaman birbirimize karşı sorumluluklarımızın bilincinde olmalıyız. İnsanlığın bir gereği olarak “paylaşmayı, yardımlaşmayı, saygıyı ve sevgiyi” ön planda tutmalıyız.   Allah’a inanmaya bilirsiniz fakat kendinizi üstün göremezsiniz ve hiç kimseye “cimrilik, kibir..vs gibi” hayvani özelliklerle zülüm ve haksızlık edemezsiniz. Bu dünyada herkes eşittir.
Kur'anda Çelişki Olmaz