Kur'an'a Çeken Yolla (2)

Herkes faal: Düzenlenen sohbete katılacak herkes önceden, istediği bazı âyetleri okur ve tefsirlerden açıklamalarına bakar. Sohbette okur ve anlatır. İnisiyatif alır. Herkes harekete geçer. Kendisini çok iyi yetiştirmiş olanlar ayrıca yine derslerini yapar.

Okutup ciddiyetle dinlemek: Bu metodu ilk defa İbni Kesîr’in “Hadîslerle Kur’ân-ı Kerîm Tefsiri” kitabının “İthaf”ında gördüm. Prof. Dr. Bekir Karlığa şunları söylüyordu: “Bu çalışmayı, çocuk yaşlarda bana, çok sevdiği İsmail Hakkı Bursevî’nin Rûhu’l-Beyan’ını okutarak, tefsir zevkini tattırmaya çalışan rahmetli babam Besnili İbrahim Hoca’nın ruhuna minnet ve hürmetle ithaf ediyorum.”
Allah Kelâmı’nı bu şekilde okutup dinleyerek sevdirmek ve anlaşılmasını sağlamak mümkün. 

Peygamberimiz (s.a.v.)’in “İki günü eşit olan kimse zarardadır.” Hadîs-i şerifini bu konuda uygulayalım. Başlangıçta ne kadar süre uygulayalım? Bir ay, on beş gün, on gün desek zor. Bir hafta desek o da biraz zor gözüküyor. Fakat üç gün uygulamayı az bir gayretle herhalde herkes yapabilir. Peki ne zaman uygulamaya başlayalım? Bugün mü, yarın mı? Bu soruya vereceğimiz cevabın arkasından şu Hadîs-i Şerif’i hatırlayalım ki, Peygamberimiz (s.a.v.), “Yarın yaparım, diyen helâk oldu.” buyuruyor.
Öyleyse, bugünden başlayalım ve kendimizi test edelim. Bakalım hayatımızda neler değişecek? Sonra da yapabildiğimiz kadar, zamanını artırarak, keyfiyetini güçlendirerek devam ettirelim.

Pano veya levha: Panoya büyük yazılarla her gün bir âyet veya duvara her gün yeni bir âyet, levha olarak asılabilir. Belli zamanlarda veya uygun zamanlarda anlamı hakkında konuşulur.

Merakı tahrik: Çeşitli âyetlerin konularına, anlamlarına veya başka özelliklerine dikkat çekilerek öğrenmek için meraklar tahrik edilir.

Her gün kaç kişiye kaç âyet: “Her gün en az on (beş, üç ya da bir) kişiye, ihtiyacına uygun bir âyet söyleyeceğim” diyerek kendimize söz verebilir ve çocuklarımız dahil -sıkmadan, zorlamadan- başkalarını da buna teşvik edebiliriz. 

Sohbete başlamadan: Bir sohbet topluluğu oluştuğunda asıl sohbet konularına geçmeden önce herkesin bir âyet meâli -biliyorsa aynı zamanda metni- söylemesini, konu hakkında birkaç cümle söylemesini isteyebiliriz. Daha baştan topluluğun atmosferi değişir. Buna devam edildiğinde neler olur düşünün.

Her karşılaşmada: Arkadaşlar kendi aralarında anlaşarak, her karşılaştıklarında selâm kelâmdan sonra birbirlerine birer âyet meâli söyleyebilirler. Söyleyecekleri âyeti ihtiyaca göre seçmeye çalışırlar.

Mail ve/ya mesaj: Dostlarınıza, içinde âyet meâli olan bir mail ve/ya mesaj gönderin. Cuma’yı unutmamak üzere özellikle mübarek gün ve gecelerde. 

Mübarek gün, gece ve aylar: Mübarek gün, gece ve aylarda, o gün ve gecelerle ilgili âyetlerin meâl ve tefsirine bakın, aranızda okuyun ve konuşun. En kıymetli zamanları en kıymetliye ayırın. 

Namazda okumak, duâda söylemek: Mânâsı çok dikkatimizi çeken âyetlerin meâlini öğrendikten sonra metnini de ezberleyip namazlarda o tefekkür içinde okuyabiliriz. Veya o sözlerle Rabbimize duâ edebiliriz. Meselâ, Kur’ân’daki peygamber (a.s.) duâları, Ashâb-ı Kehf’in duâsı gibi.

Özellikle dikkat çekilen âyetler: Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in özellikle dikkat çektiği âyetlerin meâllerini, büyük zâtların bilhassa etkilendikleri ve vird edindikleri âyet-i kerime meâllerini öğrenebilir ve üzerinde mütâlaada bulunabiliriz.

İhtiyaç penceresinden bakarak: Hayatta ihtiyacımız olan her konuda bize yol gösterecek en az bir âyet öğrenmeyi ve yeri geldiğinde istifade etmeyi ve ettirmeyi kendimize amaç edinebiliriz. Bu çok dinamik bir süreç olur.
Günümüz dünyasında insanlığın en fazla ihtiyacı olan âyetleri öğrenebilir, insanlara, özelliklerine göre, çeşitli şekillerde sunabilir, Kur’ân’la o âyetlerin açtığı kapıdan muhatap olmalarını sağlayabiliriz.
Kur’ân! Acaip kitap!
Her şahsa tek tek hitap.. İstanbul, 1996
Özel problem veya ilgilerini bildiğiniz insana, ihtiyaçlarına hitap eden âyetleri okuduğunuzda, onu bam telinden yakalarsınız. İnsanların özellikle şiddetli ihtiyaç vakitlerine –üzüntü, sevinç ve kararsızlık halleri gibi– dikkat edin. Kime, hangi zamanda ne vereceğini çok iyi bilen mütehassıs bir doktor gibi olun.
İşte âyet: “İnsanları Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütlerle davet et ve onlarla olan mücadeleni en güzel şekilde yap…” (Nahl: 125)
Yalnız, söylediğini yapanın tesiri başka olur değil mi? Allah-ü Teâlâ, Fussilet Sûresi 33. âyette şöyle buyuruyor: “Allah’a çağıran, salih ameller (iyi işler) yapan ve ‘Şüphesiz ki ben Müslümanlardanım!’ diyen kimseden daha güzel sözlü kim olabilir!”

Bir tek âyet bile: Allah’ın gönderdiği bu Kitab-ı Azîm’e öyle bakın ki; bir insanın O’ndan okuyacağı tek âyet bile dünyasını değiştirebilir, karanlıklarını aydınlatabilir. Kur’ân hediye ederken içinizde o ümitle ve kalbinizden gelen o tebessümle hediye edin. Siz size düşeni, yani elinizden geleni en güzel şekilde yapmaya gayret edin. Sözü tesir ettirecek olan O. Her şeyi bilen O. Neyin, nerede, ne yapacağını siz bilemezsiniz.

Teşvik: Arkadaşlarınızı, çevrenizdeki herkesi, uygun olan her fırsatta, sıkmadan, zorlamadan, Kur’ân’da Allah’ın insanlara nasıl yol gösterdiğini, problemlere nasıl çözümler sunduğunu öğrenmeye teşvik edersiniz. Kamer Sûresi’nde Allah-ü Teâlâ, “Andolsun Biz Kur’ân’ı düşünüp öğüt almak için kolaylaştırdık. Düşünüp öğüt alan yok mudur?” âyetini dört defa tekrar buyurup öylesine dikkat çekiyor. Allah Resûlü (s.a.v.), “Kolaylaştırınız, güçleştirmeyiniz; müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz.” buyuruyor. Teşvikte bu anlayış ihmal edilmemeli.
Uygun gördüğünüz insanları Kur’ân meâli dağıtmaya teşvik etmek de, -hatta kendinize vazife edinerek, her gün en az bir kişiyi teşvik- bu konuda yapılabilecek büyük hizmetlerden biridir. Kim bilir, öyle birine vesile olursunuz ki, sizden daha büyük ve güzel hizmetler yapar, sizi öylesine sevindirir. 

Ezberlediğini yaz: Ezberlediğiniz meâli cebinizdeki küçük bir deftere yazabilirsiniz. Arada bir yazdıklarınıza göz atıp hatırlama ve pekiştirme imkânı da olur. Allah’ın kitabını mânâsıyla birlikte her zaman kafanızda taşıyamıyor olabilirsiniz ama o küçük gözüken adımlarla başlayan ezberler ihtiyaç vaktinde sizin ve başkalarının o kadar çok işine yarar ki, şaşırırsınız. Çorak toprağa âb-ı hayat gibi!

Her şeyimizle O’na yönelmek: Kur’ân okur ve dinlerken, yalnız aklımızla değil, kalbimiz, vicdanımız ve diğer lâtifelerimizle de O’na yönelmeliyiz. O’nun başka bir söz, Allah’ın sözü olduğunun idrâk ve heyecanı içinde.

Yeni yollar: Siz de yeni yollar bulabilirsiniz. “Bütün yolların sahibi”nden istersiniz, samimi olarak ararsınız, yeni ve belki de burada yazılanlardan çok daha güzel yollar lûtfeder.

Uygulamada ısrar: Uygulamada ısrar ve inat edin. İnat damarını olumsuz yönlerde çok kullanıyoruz, artık asıl kullanılması gereken yerlerde kullanalım.
Kısa sûreler, çok okunan sûre ve âyetler ve meâlleri: Çocuklar kısa sûreleri ezberlerken, Rabbimizin o sûrelerde bizlere neler anlattığını önce meâlden birlikte okuyabilir, üzerinde konuşabilir ve onların düşüncelerini dinleyebiliriz.
Çok okunan sûre ve âyetlerin meâllerini okumak veya okutup dinlemek de çok cazip ve sürekli etkileyici olur.
Bu yapılanlar, çocuğu Kur’ân’ın içine daha bilinçli olarak ve severek çekecek, Allah ile irtibatını artıracak ve güçlendirecektir.

Haddini bilmek: “Meâlcilik yapmak”tan özenle kaçınılmalı, haddi aşma ihtimalinin olduğu yorumlardan hemen uzaklaşılmalıdır. “Her âyetten bir şey çıkaracağım” mantığı doğru değildir. İlim, tecrübe vs. isteyen hususlarda susmamız icab edebilir.
Meâl okuyarak âdeta içtihat yapmaya, Kur’ân’ı çok iyi bilen ve yaşayan bir âlim gibi hüküm çıkarmaya kalkışan ve çıkmaz yollara sapanlar için ve bu tehlikeye düşme ihtimali ile karşı karşıya olan herkes için, Hz. Ali (k.v.) Efendimizin şu sözü sanırım yeterince koruyucu bir güce sahiptir: “Bilmedikleri yerde dursalardı sapıtmazlardı.” İnsanın her şeyi bilmesi mümkün değildir, şart da değildir. Haddini bilmeyen, kendini bilmez, Hâlık’ını bilmez.

Hürmet: Nerede okursak okuyalım, O’na bakışımızda, okuyuşumuzda ve o sıradaki her türlü tavrımızda Kur’ân’a hürmet kendisini göstermeli. O’nun başka kitaplardan farkına uygun bir hâl içine girmeli ve O’na yakışır bir titizlik içinde düşünmeye gayret etmeliyiz.

Ümit ve dua: Tevessül ve tevekkül. Hayat bu iki kelimenin içinde. Bu güzel yolda elimizden geleni yaparken ve yaptıktan sonra tesirini halk etmesi için Kalpleri Çeviren’e, emrettiği gibi ısrarla dua ederiz. İnsanın başkaları için ısrar ile dua etmesi ne kadar güzel! Kur’ân’ın insana kazandırdığı yüce hasletlerden sadece biri. Allah o “Şifa Kaynağı”ndan her yönüyle en güzel şekilde istifadeyi nasip eylesin bize ve bütün insanlığa…
İnsanları Kur’ân’a davet eden bu ve benzeri gayretler, inşaallah, kalplerin O’na çevrilmesine ve Kur’ân’ın yetiştirmek istediği, insanlığın gönlünü ve yüzünü güldürecek, o hasret kalınan, “insan” kelimesinin içini hakkıyla dolduran insan tipinin yetişmesine ve dünyayı hayal bile edilemeyecek kadar güzel bir bahçeye çevirmesine bir vesile olur. 



İskenderpaşa.com