رونمایی از 7 اذان مصوب + صوت

7 اذان جدید را که به تازگی از شورای عالی قرآن، مجوز پخش و انتشار گرفته اند، بشنوید

شکوری_شبکه تخصصی قرآن تبیان

5 اذان جدید در راه صدا و سیماست. این خبری بود که چندی پیش، محمدزاده، مدیر رادیو قرآن، عنوان کرد. با اینکه از ابتدای ماه مبارک امسال، رادیو قرآن، پخش چند اذان جدید را در کنداکتور برنامه های خود گنجانده بود اما آئین رونمایی از اذان های تازه به تصویب رسیده، به طور رسمی در شامگاه 30 خرداد و در حاشیه برگزاری نمایشگاه قرآن، صورت پذیرفت.

در کشور ما، پس از تاسیس شورای عالی قرآن به دستور مقام معظم رهبری، یکی از وظایف کلان این شورا، نظارت بر پخش اذان و تلاوت های اذان گاهی است که در صدا و سیما پخش می شود. این شورا تا کنون برای 24 اذان با صدای مشاهیر قاریان ایرانی و مصری، مجوز پخش صادر نموده که با تصویب 7 اذان دیگر، تعداد اذان های استاندارد و گوش نواز به 31 اذان می رسد.

در این مراسم، از اذان های اساتیدی همچون محمدحسین سبزعلی، رحیم خاکی، محمدرضا لطفی نیا و علی قاسم آبادی از قاریان برجسته کشورمان و همچنین سه اذان اساتید مصری همچون محمد طوخی، متولی عبدالعال و هلباوی رونمایی گردید. گفتنی است برخی از اساتید همچون سبزعلی، قاری ایرانی و شیخ طوخی، قاری مصری، بیش از یک اذان به نام خود ثبت کرده اند که هر دو اذان نیز توسط کمیته 11 نفره کارشناسان ارزیابی شورای عالی قرآن، مجوز پخش دریافت کرده است. این در حالی است که هنوز تعدادی زیادی از قاریان به نام و خوش صدا، از خود اذانی به یادگار نگذاشته اند.

تحلیل و نقد

به نظر می رسد سال ها باید بگذرد تا موذن زاده ای ظهور کند که نفس خوش و ملکوتی اش، به گاه دیدار با دلدار و مناجات با جانان، آتش در خرمن دل ها بیفکند و اوقات خوش نیایش با همیشه ترین محبوب را دوچندان سازد. 

به رغم تلاش های شورای عالی قرآن، روح حاکم و تم مشترک در اغلب این اذان های مصوب یک چیز است. جدای از معنویت و خشوع که می بایست در صدای موذن وجود داشته باشد، به نظر می رسد این آثار از عنصر نوآوری و اصالت بهره چندانی ندارند. روح اخلاص و خشوع در کنار استفاده به جا و نوآورانه از نغمه های اصیل و حتی بومی، چیزی است که در آثار برجای مانده از بزرگان این هنر آئینی موج می زند. شاید نغمه پردازی در الحان موسیقایی جهان عرب، برای اجرای این مستحب موکّد، مناسب تر باشد اما در دانش کهن موسیقی بومی نیز، می توان گوشه ها و نغمه هایی را به کار گرفت که با روح مناجات، همساز است. این یعنی بکارگیری عنصر اصالت در هنر. مثلا نغمه مشهور بیات ترک، با فضای روحانی سازگاری کامل دارد. دو تن از شهیرترین موذنان پیشکسوت ما، اجراهای فاخر خود را در همین دستگاه آوازی اجرا کرده اند، مرحوم رحیم موذن زاده اردبیلی که شاهکارش را در مایه روح الارواح از دستگاه بیات ترک سر داده و مرحوم صبحدل، که او نیز اذان معروفش را که رهبر انقلاب، از آن تعبیر به "اذان انقلاب" نموده، در همین نغمه(بیات ترک) اجرا کرده است. ببینید دانش وسیع این دو موذن خوش لحن، به تمام زوایای موسیقی بومی این سرزمین، و آنگاه به کارگیری هوشمندانه و پیاده سازی مبتکرانه آن در فرازهای اذان، در خلق این آثار جاودانه چقدر تاثرگذاری بوده است؟

شاخصه تاثیرگذاری اذان می بایست نسبت به عربیت لحن، از وزن و اهمیت بیشتری برخوردار باشد. شاید بازنگری در آئین نامه صدور مجوز اذان و همینطور تلاش برای کشف استعدادهای جدید، راه را برای خلق آثار اثرگذارتر، هموارتر سازد.

اکنون باید دید این اذان های جدید، آیا اقبال مردم را برخواهد انگیخت یا خیر؟ براستی آیا مردم همان حس و حال معنوی و لحظات نزدیکی با خدا را که با استماع اذان مرحوم موذن زاده، آقاتی و .. در خود تجربه می کنند، با شنیدن این اذان های مصوب، خواهند داشت. این سوالی است که پاسخ آن بر عهده شماست. اذان های مصوب را بشنوید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.