Ramazan ayının gelmesiyle dünya Müslümanlarında manevi bir coşku hakim. Oruç ibadetinin gerçekleştiği bu mübarek ayı Müslümanlar çeşitli şekillerde idrak etme çabasında. Bununla birlikte birçok sıkıntıyla da muhatap durumdalar.
Dünya Müslümanları Ramazan ayını idrak ediyor. Ramazan ayı, farklı coğrafyalarda muhtelif şekillerde karşılandı. Kimi bölgelerde Müslümanlar ibadetlerini huzur içinde gerçekleştirirken birçok bölge Müslümanları çeşitli sıkıntılarla karşı karşıya.
Suriye gibi vatandaşları mülteci konumuna düşen birçok başka ülke de Irak. 2014 yazından beri DAİŞ saldırıları ile mücadele eden Irak'ta da 3 milyondan fazla insan evini terk etmek zorunda kaldı. Bunların bir kısmı Türkiye ve Ürdün gibi komşu ülkelere sığınırken, diğerleri ülke içinde daha güvenli olan bölgelere göçtü ve buralarda kurulan kamplarda yaşamaya başladı.
Ancak Ramazan ayını zor şartlar altında geçiren sadece onlar değil. Sudan ٙın güneyi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Somali ve Eritre gibi Afrika ülkelerinden kaçan onbinlerce Müslüman da Ramazan ayını evinden uzakta, yoksulluk içinde geçiriyor. Aynı durum, yıllardır savaş içinde olan Afganistan'dan kaçan mülteciler ve Arakan Müslümanları için de geçerli. Ortadoğu'daki çatışmalar ve Arap dünyasının büyük bir kısmında artan istikrarsızlık nedeniyle evlerini terk eden yüzbinlerce insan ise Avrupa ٙya yerleşebilmeyi umut ediyor.
Bulgaristan'da ramazan ayı
Bulgaristan'ın başkenti Sofya'da yaşayan Müslümanlar ve Avrupa'ya ulaşma umudu ile bu kente gelen mülteciler, Ramazan ayında Filistinli bir işadamı tarafından yaptırılan bir mescitte buluşuyor.
Pakistan'daki kamplarda ramazan ayı
Önce Rus işgali, sonra iç savaş ve Taliban rejimi. Son olarak ise 2001 yılında başlayan ve halen devam eden ABD işgali. Son 35 yılına savaşların damga vurduğu Afganistan'da milyonlarca kişi evlerini terk etti, komşu ülkelerde mülteci olarak yaşamaya başladı. O ülkelerden biri de Pakistan. Pakistan'da bugün itibari ile 1 milyon 700 bini kayıtlı yaklaşık 2,5 milyon Afgan mülteci yaşıyor. Bu mültecilerin büyük bir bölümü ise ülkenin çeşitli bölgelerindeki mülteci kamplarında yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. Başkent İslamabad'da bulunan Afgan mülteci kampında 2000 'den fazla aile yaşıyor. Kampın içinde bulunduğu durum Afgan mültecilerin ne zor şartlar altında yaşam mücadelesi verdiğini ispatlıyor.
Kamptaki yaşam koşulları Ramazan ayı ile birlikte daha da dayanılmaz bir hal alıyor. En önemli sorun ise hiç kuşkusuz kampta temiz içme suyuna ulaşma zorluğu. Kamptaki hiçbir evde şebeke suyu bulunmuyor. Bütün mültecilere hizmet veren şebeke suyu çeşmesi sayısı ise sadece bir. İftar öncesi evlerine temiz su götürmek isteyenler kampın çeşmesinde uzun kuyruklar oluşturuyor. Çeşme aşırı sıcaklarla mücadele edenlerin serinleme yerine de dönüşmüş durumda. Kampın içerisinde küçük bir pazar bulunuyor. Burası kampta yaşayanların en önemli alışveriş adresi. Pazardaki malzeme çeşidinin azlığı, Afgan mültecilerin alış gücünün ne kadar düşük olduğunu gözler önüne seriyor.
Kudüs ramazan ayına gergin girdi
Kudüs ve Filistin'de Ramazan ayında da gerginlik hakim. Ramazan ayından bir gün önce Yahudilerin eski kentte gösterileri vardı. Yahudiler Kudüs'ün işgalininin yıldönümünü kutlarken, İsrail polisi Müslüman mahallesindeki dükkanları kapattırdı. İsrail polisi Müslüman mahallesindeki esnafa dükkanlarını kapattırdı ve Mescidi Aksa'ya girmelerini engelledi. Müslümanlar, işgal polisinin bu yasaklarına alıştıklarını ve direnmeye devam edeceklerini ifade etti.
Tel Aviv'de yaşanan silahlı saldırı da Ramazan ayının ilk günlerine gölge düşürdü. Saldırıda dört İsrail vatandaşının hayatını kaybetmesi üzerine İsrail bir dizi güvenlik önlemini adı altında bir dizi sert uygulamayı yürürlüğe soktu.
İşgali altında tuttuğu Kudüs'e yılın birçok dönemi Filistinliler'in girmesine izin vermeyen İsrail, her yıl Ramazan ayında bu sıkı uygulamayı bir nebze gevşetiyor. Bu günlerde Batı Şeria ve Gazze'den binlerce Filistinli Mescid-i Aksa'ya geliyor. Ancak Ekim ayından bu yana yaşanan olaylar gerginliği de bambaşka bir boyuta taşıdı. 8 Haziran'da tel aviv'de yaşanan saldırının ardından 83 bin Filistinli'nin Kudüs'e girme izni askıya alındı. İzinleri şimdilik yürürlükten kaldırılan 83 bin Filistinli'nin, Ramazan ayı boyunca akrabalarını ziyaret etmesi, Kudüs'te ibadet etmesi ya da Tel Aviv havaalanını kullanarak yurtdışına çıkması mümkün görünmüyor.
İsrail'in aldığı önlemlere rağmen Ramazan ayı Kudüs eski kentte hareketli geçiyor. İftarın ardından Haremüşşerif'i dolduran Filistinliler, Müslümanların ilk kıblesinde ibadet edebilmenin huzurunu yaşıyor. Kendi evlerinde işgal altında yaşayan Doğu Kudüslü Filistinliler için dini bayramlar bir nevi Kudüs'ü sahiplenme anlamına geliyor. Her Ramazan ayında Kudüs eski kent Şam Kapısı ٙndan itibaren ışıklandırılıyor ve 11 ayın sultanına hazır hale getiriliyor. Ramazan ayı için ışıklandırılan Kudüs eski kent, Ramazan ayı akşamları düzenlenen eğlencelerde yoğun bir kalabalığı ağırlarken, tatlılar, baharatlar ve hediyelik eşyalar tezgahlardaki yerini alıyor.
İran ٙda ramazan ayı
İran'da Ramazan ayı boyunca kalabalık iftar sofraları kuruluyor. Gündüz yapılan alışverişler akşam lezzetli yemeklere dönüşüyor. İran'da Ramazan ayına özel yiyecekler de hazırlanıyor. İranlılar ٙın Ramazan ayına has lezzeti hellim. Buğdaydan yapılan bir yemek. Buğday geceden suya koyuluyor, sabaha kadar hazır hale geliyor. Sonrasında elekten geçiriliyor. Ardından pişmiş etle karıştırılır ve pişmeye konur. Hellim yemeği piştikten sonra tarçın, yağ, şeker ve susam katılarak yenir. Bu yemek özellikle Ramazan aylarında aranan lezzettirİran'daki Azeri vatandaşlar da kalabalık Ramazan sofralarında bır araya geliyor. Özellikle Ramazan ٙda misafir davet etmek İranlılar'ın önemsediği bir gelenek. Böylelikle bereketin arttığına inanılıyor. İranlı ailelerin evinde iftara saatler kala hazırlıklar başlıyor. Ancak 45 derece sıcaklığa ulaşan yaz günlerinde Ramazan sofralarında hafif yiyeceklerin bulunmasına özen gösteriliyor. İran ٙda Ramazan ayında Kur'an-ı Kerim okumaları da artıyor, mukabeleler okunuyor. Gündüz sıcak olduğu için iftardan sonra gece geç saatlere kadar dışarıda vakit geçiriliyor.
Rusya'da ramazan ayı
Rusya'da Ramazan ayı Müslümanlar için ayrı bir heyecan kaynağı. Nüfus itibarıyla Ortodoks Hristiyanlar'dan sonra ikinci sırada yer alan Müslümanların başkent Moskova'daki sayısı milyonlarla ifade ediliyor. Rusya'nın tüm federal bölge ve cumhuriyetlerine dağılan Müslümanlar için ise Ramazan bir kaynaşma fırsatı. İhtiyaç sahipleri için düzenlenen yardımlar ve toplu iftar yemekleri, Ortodoks Ruslar ٙın da ilgisini çekiyor. 1991 yılında ülke genelinde 100 civarında olan cami sayısı, bugün onbine yaklaştı. Rus Ortodokslarının ruhani liderleri, Müslümanlar lehine bozulan bu dengeyi zaman zaman hatırlatıyor ve Hristiyanlardan da aynı duyarlılığı bekliyor.
Makedonya'da ramazan ayı
Makedonya'da da Ramazan ayı, ülkedeki Müslümanları bir araya getiriyor. Bu ayda, yurtdışında yaşayan Müslümanlar da ülkelerine geri dönmeye ve aileleri ile birlikte olmaya çalışıyor. Avrupa'ya gitme umudu ile bölgeye gelip, Makedonya'da kalan 150 kadar aile ise bu Ramazan ayını buruk geçiriyor. Yirmiye yakın etnik grubun içiçe yaşadığı, bir o kadar da farklı dilin konuşulduğu Makedonya'da nüfusun yüzde 40 yakını Müslüman.
Geleneksel aile yapısını koruyan ülke Müslümanları için, Ramazan ayının en belirgin özelliği kalabalık iftar sofraları ve ailece gidilen teravih namazları. Ülke genelindeki camiler, yatsı namazı vaktinde teravih namazı için dolup taşıyor. Ramazan ayı, Makedonya Müslümanları için gurbetten dönüşün de vesilesi. Önemli bölümü gurbetçi olan ülke Müslümanları, Ramazan ayını memleketlerinde geçirmeyi tercih ettiğinden nüfus anlamında da bir hareketlilik yaşanıyor.
Arnavutluk'ta ramazan ayı
Arnavutluk'taki Alsar Vakfı ve Rumeli Türkleri Vakfı Ramazan ayı vesilesi ile Tiran'da ortak bir iftar yemeği organize etti. İftara 500 yetim katıldı. TİKA Arnavutluk Koordinatörü Prof. Dr. Birol Çetin, Yunus Emre Tiran Enstitüsü Müdürü Salih Gültekin ve Alsar Vakfı Başkanı Mehdi Gurra yetimlerle beraber oruçlarını açtı. İftar yemeği öncesi akşam ezanı okundu.
Kosova'da ramazan ayı
Kosova'da Ramazan ayının manevi coşkusu doyasıya yaşanıyor. Osmanlı yadigârı camileriyle tanınan ve halkının yüzde 98'ini Müslümanların oluşturduğu ülkede, Ramazan ayı huzurlu bir ortamda geçiyor. Kosova'da ilk teravih namazı itibari ile camiler dolup taştı. Sokaklardaki hareketlilik ise gündüzleri azaldı. Kalabalıklar evlerine çekildi. Ancak geceleri iftardan sonraki zamanlarda sokaklar yine dolup taştı, her zamanki kalabalığına kavuştu.
Lübnan'da ramazan ayı
Ramazan ayı Lübnan'a bereketiyle geldi. Pazarların canlanmasıyla beraber Lübnan ekonomisinde gözle görülür bir iyileşme gözleniyor. Siyasi ve ekonomik krizle boğuşan Lübnan'da, piyasanın hareketlenmesi için Beyrut Belediyesi ve Turizm Bakanlığı ortak çaba gösterdi.
Ramazan ayı Lübnanlılar için kısa bir süre de olsa ekonomik ve siyasi sıkıntıları bir kenara bıraktıkları ve dini vecibelerini yerine getirmenin huzurunu yaşadıkları bir ay olacak.
Dünya Bizim
