Topraktan Yapılan En Uzun Duvarı Ziyaret

Darabgerd tarihi şehri dünyanın ve İran ٙın en eski şehirlerinden kabul edilir. Sasani hanedanının ilk başkentidir. 2500 yılı aşkın ömrü Hahamenişiler dönemine kadar uzanır.

Darabgerd eskiden Darabcerd olarak anılırdı. Bugünkü Darab şehrinin güneyinde 6 kilometre ve  Darab-Şiraz yeni caddesinin kenarında yer almaktadır. Darabgerd eski İran ٙda beş Pers şehir devletinden biri idi. Şehir etrafındaki duvar kalıntıları ve şehrin ortasında yüksekliğiyle şehrin hakiminin kalesi ve sarayı aynı halde bazı bina kalıntıları görülmektedir. Bazı tarihsel rivayetler üzerine Darbgerd şehrinin inşası İsfendiyer Keyani ٙnin oğlu Behmen ٙin oğlu Daraba nispet verilmektedir.
Bu şehir dönemin güvenlik durumu ve kentin önemi nedeni ile Darab ٙın verimli geniş ovaları üzerinde dairesel bir şekilde inşa edilmiştir. Bu bağlamda, İran platosunda yer alan daire şeklinde inşa edilen şehirlerin ilk sırasında yer alır. Darabgerd şehrinin dairesel düzeni ve tasarımı Batı Asya kentsel planlama ilkelerinden alınmıştır. Şehri çevreleyen büyük koni (bir düzlem içerisindeki dairenin her noktasını düzlem dışındaki bir noktaya birleştiren doğru parçalarının meydana getirdiği geometrik şekil) duvarı kil, taş ve kireç harcından inşa edilmiştir. Yüksekliği on metreden fazladır. Bu duvar zamanla aşınmış ve artık yaklaşık 7 metre yüksekliğindedir. Kil ve harcın arasında kullanılan yapışkan madde duvarın 2500 yıldan fazla dayanmasına ve üzerinden zaman geçmesine rağmen duvarın az bir yıkılmayla sağlam bir şekilde yerinde kalmasını sağlamıştır.
Darabgerd veya Darabcerd Tuz dağı Darab geniş yeşil ovasının ortasında  topraktan uykudan uyanmış gibidir. Bu tuz dağı Darabgerd antik kentinin merkezindedir. Ve halka şeklinde dairesel bir duvar onu çevrelemiştir. Bu antik turizm kompleksi benzersiz jeolojik yapısıyla Fars eyaletinde büyüleyici, doğal ve muhteşem görülmeye değer eserlerden biridir.
Şehri korumak için duvarın arkasında büyük bir hendek yer almaktadır. Bu hendek tehlike anında şehre erişimi zorlaştırmakta idi. Bu hendeğin derinliği 10 metre ٙden fazla ve genişliği yaklaşık 50 metre ٙdir. Bu kısımlar aşınmıştır. Hendek su ile doldurulur ve tarihçilerin söylediğine göre içinde bulunan bazı bitkiler hendeğe giren kişinin ayağına dolanarak onun yüzmesine engel olurdu. Hendeğe gerekli olan su Bal nehri gibi etraftaki nehirlerden sağlanmakta idi.
Darabgerd şehrinin topraktan yapılmış duvarı en uzun ve en geniş 2500 yıllık yaşı ile Dünya Mirası Listesinde yerini almaktadır. Uzmanların söyediğine göre, bu şehir sadece UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı) listesinde kayıtlı olmakla kalmamalı belki   bu duvarın Guinness rekorlar kitabına geçmesi için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Hahameniş şehrinin etrafındaki duvar uzunluğu altı kilometredir.
Darabgerd veya Darabcerd eski şehir merkezindeki Tuz dağı Darab geniş yeşil ovasının ortasında  uykudan uyanmış  gibidir. Halka şeklinde dairesel bir duvar onu çevrelemiştir. Bu antik turizm kompleksi benzersiz jeolojik yapısıyla Fars eyaletinde büyüleyici, doğal ve muhteşem görülmeye değer eserlerden biridir.
Bu tuz dağı jeoloji haritasında kırmızı bir daire olarak (hürmüz serisi özel renkler çökeltisi) şimdiki son çökeltiler arasında ( beyaz renk) kendini gösterir. Havadan çekilen fotoğraflar ve uydu resimlerinde büyük bir daire merkezinde sıkışıp yerden yükseltilmiş bir tepe olarak görünmektedir.
Darabgerd şehri eski tarihçi ve coğrafyacıların yazdığına göre,  6 yy kadar hicri kameri zengin ve gelişen bir şehirdi. Ama yıkıcı saldırılar iç savaş sonucu zarar görerek tahrip oldu. Şehir ahalisi Darabgerd ٙden Yebser göç ettikten sonra Darab şehrinin şu an bulunduğu mekana gitti. Bugünkü Darab şehrinden Darbgerd tarihi şehrine kadar (Darab tuz tepesi)  çok uzak değildir.
Rahime Zerger