H. 329 Yılından Sonra Gaybet Konusunda Yazılan Kitaplar(2.Bölüm)
Şeyh Sadûk’un babası büyük fakihlerden olması ve İmam’ın (a.f.) Kum şehirindeki vekili olması sebebiyle İmam’ın (a.f.) vekilleriyle aralarında geçen bilgileri elde etti. O, bu kitabı yazmasındaki hedefini açıklarken şöyle diyor:
… Bir gece rüyamda İmam Mehdi’nin (a.f.) Kâbe’nin yanında durduğunu gördüm. Selam verdim. Selamımın cevabını vererek şöyle buyurdu:
Neden üzüntünün giderilmesi için Gaybet hakkında bir kitap yazmıyorsun?
Şöyle dedim:
Ey Rasulullah’ın oğlu! Ben sizin gaybetiniz hakkında birkaç kitap yazdım.
İmam şöyle buyurdu:
Hayır, ben o konuları demedim zaten, gaybetim hakkında bir kitap yaz ve bütün peygamberlerin gaybetlerini naklet.
Sonra kayboldu. Tedirgin bir şekilde uyandım ve sonra güneş çıkıncaya kadar ağlayarak dua ettim. Sabah olduktan sonra Allah’ın velisi ve hüccetinin emrini yerine getirmek için bu kitabı yazmaya başladım.[4]
“Kemâlu’d-dîn ve Temâmun-Ni’me” kitabı, ansiklopedik mahiyette bir hadis mecmuasıdır, bu kitap İmam Mehdi’nin (a.f.) hakkında değişik konuları içermektedir.
3- Şeyh Müfid’in (ö. 413 h/ 1022 m) Telifi “el-Fusulü’l-Aşeretü fî’l-Gaybe”
Şeyh Mufid olarak tanınan Muhammed b. Muhammed, İmamiyye Şiası’nın taklîd mercilerindendir. Gaybet hakkında akidevî konuların derinlik kazanması sebebiyle Şeyh Mufid, İmam’ın (a.f.) gaybetini savunmak için beş makale yazmanın yanında “el-Fusulü’l-Aşeretü fî’l-Gaybe” kitabını kaleme aldı. Çok değerli bu kitapta Hicrî 260 yılından önce Onikinci İmam’ın (a.s) tarihî gaybet koşullarını içeren bilgiler sunulmuştur.
4- Şeyh Müfid’in Telifi “el-İrşâd”
Şeyh Mufid bu kitabında hadis naklederken Kuleynî ve Nu’mânî’nin yöntemini takip etmektedir.
O, kitabında her şeyden önce İmam Mehdi’nin (a.f.) varlığını kanıtlamış ve daha sonra ömrünün normal insanlardan çok daha fazla olması konusunu yorumlamıştır.
Şeyh Mufid’in “el-İrşâd”kitabında Onikinci İmam’ı (a.f.) ele almasının yanısıra, diğer İmamlar’a da (a.s) değindiğinin hatırlatılmasında yarar vardır.
5- Şeyh Tûsî’nin (ö. 460 h/ 1067 m) Telifi “el-Gaybe”
Şeyhu’t-Taife ve Şeyh Tûsî olarak bilinen ve Şia âlimlerinden olan Muhammed b. Hasan Tûsî, eserlerinde İmam Mehdi’nin (a.f.) gaybetini söz konusu etmiştir. Şeyh Tûsî’nin gaybet konusunda en önemli eseri olan “el-Gaybe”kitabında İmam Mehdi’nin (a.f.) gaybetini hem aklî hem de naklî delillerle kanıtlamıştır.
Şeyh Tûsî, Ahmed b. Nuh Basrî’nin “Ahbâru’l-Vukela el-Erbaa” adlı eserinden güvenilir ve sağlam tarihî delilleri naklederek İmam’ın (a.f.) dört vekilinin gaybet dönemindeki faaliyetlerinden bahsetmiştir, ancak günümüzde bu eser elde bulunmamaktadır.
Şeyh Tûsî’nin bu eseri, daha sonraki İmamiyye yazarlarının Onikinci İmam’ın (a.f.) gaybeti hakkında temel kaynağı olmuştur. Merhum Meclisî (ö. 1111 h./ 1699 m), bu kitaptan çokça faydalanmıştır.
[4] a.g.e., Mukaddime.
H. 329 Yılından Sonra Gaybet Konusunda Yazılan Kitaplar(1.Bölüm)
Gaybet-i Sugra (Küçük Gaybet) Dönemi Boyunca Yazılmış Kitaplar
