Çocuğun Kahramanı; Anne ve Baba-3
2- Eğer çocuğunuzun yanlış bir iş yaptığını ve ona kılavuzluk etmeniz gerektiğini hissederseniz, öfkeli ve küstah bir polis gibi onu soru yağmuruna tutarak suçunu itiraf ettirmeye çalışmayın. Bu durumda, gururunu korumak amacıyla hakikati gizleyip yalan konuşabilir. En iyisi soru sormadan, "senin falan işinden haberim var" demenizdir.
Mesela;
"Arkadaşından emanet olarak aldığın kitabı henüz vermemişsin. Yaptığın iş doğru değil. İnsan, başkalarının emanetini zamanında sahibine iade etmelidir. Hemen arkadaşını kitabını götür, iade et ve özür dile" şeklinde meseleyi sorgusuz-sualsiz halletmeniz gerekir.
3- Hiç bir zaman yapmayacağınız şeylerle çocuğu tehdit etmeyin. Mesela, "falan işi yaparsan seni öldürürüm. Döverim. Polise teslim ederim, evden kovarım. Misafirliğe götürmem" vb. Bu gibi gerçek dışı tehditlerle çocuğu yalan konuşmaya alıştırmayın. Onu, yapacağınız ve yapmanız doğru olan şeylerle tehdit edin.
4- Çocuklarının yetenek ve kapasitesinden daha fazla beklentileri olan, onlara karşı sert davranan baba ve anneler, onların yalan konuşmasına sebep olabilirler. Mesela, çocuklarının fazla ders okuma istidatları olmadığını bilmelerine rağmen onların daima en yüksek notu getirmesini isterler.
Her gün onları karşılarına alıp notlarını sorarlar, onları azarlar ve tenkit ederler. Çocuk ne kadar çok çalışıp baba ve annesinin istediği notu getirmek istese de kendi kapasitesini aşamaz. Öte yandan zavallı çocuk, baba ve annesini razı etmek ve onların azarlama ve kızmalarından kurtulmak ister. Onun için bazen yalan konuşmak zorunda kalır. Dolayısıyla, "sınav esnasında başım ağrıyordu; onun için iyi yazamadım." Veya "arkadaşım konuşarak dikkatimi dağıttı ya da öğretmenim bana karşı garazlı davranıyor, hakkettiğim notu vermiyor." Bazen de, "bugün sözlüden en yüksek notu aldım." der.
Eğer bu çocuğun baba ve annesi onun istidat ve kapasitesini ölçüp yersiz beklentilerden kaçınsaydılar, onu yalana sevketmezdiler ve sonuçta bu çocuk yalana alışmazdı.
5- Bazı baba ve anneler küçük çocuklarından kötü bir davranış gördükleri zaman, onun bu işi yapmadığını söyler ve bu işi başkalarına, hatta bazen hayvanlara ve cansız varlıklara nisbet verirler. Mesela, "Hasan iyi çocuktur. Bu işi yapmaz. Kedi yapmış, komşunun çocuğu yapmış, ağaç yapmış... Kötü kedi, niye bu işi yaptın?!" derler.
Bu cahil baba ve anneler çok güzel ve yerinde bir iş yaptıklarını sanarak, "çocuğun yüzünü kızartmamak gerekir", diyorlar. Ama, bu davranışın getireceği ahlaki zararlardan haberleri yoktur. Bu davranışın iki büyük zararı var:
a- Çocuğa yalan konuşmayı öğretir.
b- Kötü işleri yapıp başkalarının üzerine yıkmayı öğretir. Bu davranış yalan konuşmaktan daha kötü ve daha zararlıdır.
6- Eğer çocuklarınız ilk defa yalan konuşursa, onları yalana iten sebebi bulup onları yalandan vazgeçirmeye çalışın. Ama, onları konuşturarak, ifade alarak yalan konuştuklarını ispatlamak ve utandırmak için ısrar etmeyin. Onların yalan konuştuklarını ispatlamakla hiçbir netice alamazsınız. Hatta bu, onları yalan konuşmaya da iter çoğu zaman.
Ayetullah İbrahim Emini ("Çocuk Terbiyesi" kitabından alıntıdır)
Çocuğun Kahramanı; Anne ve Baba-2
Çocuğun Terbiyesinde Babanın Fonksiyonu
