حمله با خوبی‌ها
جهاد قرآنی برای تامین امنیت اجتماعی - فرهنگی 2
در این مجموعه گفتار برآنیم با بیان دیدگاه قرآن درباره فرهنگ و صیانت از آن، امنیت فرهنگی اجتماعی را از نگاه این کتاب زندگی‌ساز بررسی کنیم. یکی از ابعاد مهم امنیت اجتماعی که ضرورت جامعه دیروز، امروز و فرداست، امنیت فرهنگی است که با توجه به آنچه درقسمت پیشین گفته شد، جامعه اسلامی مکلف به جهاد فرهنگی و البته آن‌هم با سلاح انسان‌ساز قرآن است تا در سایه‌سار آن بتواند امنیت خود را تامین و حفظ کند. در آن نوشتار وعده کرده بودیم که در این قسمت به این سوال پاسخ دهیم که چگونه می‌توان با قرآن به جهاد تهاجم فرهنگی رفت؟
کلید:
خداوند متعال در آیه 54 سوره فرقان به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله امر می‌کند که: «فلا تطع الکافرین و جاهدهم به جهادا کبیرا؛ از کارفران اطاعت مکن و به وسیله آن با آنان جهاد بزرگی نما». ضمیر «ه» در «به» در این آیه بر اساس دیگر آیات به «قرآن» برمی‌گردد و منظور از جهاد به وسیله قرآن، بیان حقایق قرآن بر آنهاست.
معجزه بودن قرآن حاکی از وجود راه‌های بی‌‌شمار برای بهره برداری فرهنگی از آن است، کتابی که حتی تماشای آن دیدگان بیننده را نورانی می‌کند. در این مقال چند شیوه از تحرکات فرهنگی بر پایه قرآن را بیان می‌کنیم:
1- خواندن قرآن: آغوش آسمانی قرآن از همان اولین لحظه نزول به سوی هر کسی که پنبه غفلت و لجاجت را از گوشش در آورده باشد باز بود و پیامبر صلی الله علیه و آله با قرائت گل واژه های نورانی آن مردم را فوج فوج به سوی آیین اسلام فرا می‌خواند و این اعجاز در این هزار و اندی سال جاری بوده و هست. این یکی از از وجوه اعجازی قرآن است که سینه شنوندگان را می‌شکافد و دلهای سنگی را حیات می‌بخشد. نمونه‌های فراوانی در این باره وجود دارد که غیر مسلمانان با شنیدن تلاوت قرآن شوری در دل یافته‌اند و مشتاق به آشنایی با اسلام عزیز گشته‌اند. در این باره خواندن مطلبی با عنوان « قرآن دشمنش را در آغوش کشید» خالی از لطف نیست.
آغوش آسمانی قرآن از همان اولین لحظه نزول به سوی هر کسی که پنبه غفلت و لجاجت را از گوشش در آورده باشد باز بود و پیامبر صلی الله علیه و آله با قرائت گل واژه های نورانی آن مردم را فوج فوج به سوی آیین اسلام فرا می‌خواند و این اعجاز در این هزار و اندی سال جاری بوده و هست.
2- بیان معارف فطری قرآن: آموزه‌های قرآنی از آنجا که بر اساس فطرت بنا شده، هر کسی که آزادانه بیندیشد آن را شیرین یافته و خواهد پذیرفت. قرآن سراسر آموزه‌هایی است که با آن می‌توان به فراخور حال هر کسی بدانها دست یاخت و با آن احتجاج نمود. به طور خلاصه تبیین سبک زندگی قرآنی، سبکی که رابطه انسان را در سه جهت یعنی با خویشتن با خدا و با دیگران (خلق خدا)، به ساده‌ترین و خوشایندترین شیوه ترسیم و اصلاح می‌کند، همگان را به خود جلب می‌کند.
3- مبارزه قرآنی با شبهات:
وقتی فکرها آلوده باشد، شنیدن و پذیرش حق سخت‌تر خواهد بود. وجود و ایجاد شبهه‌های مختلف نسبت به هرآنچه حق است همیشه سنگ راه بوده و موجب پرده‌افکنی بر دیده دل است. بنابراین شناسایی این ابزار تهاجم فرهنگی و پاسخ قوی بدان یکی از مهمترین فعالیتها در این جهاد فرهنگی است که هم در صیانت فرهنگ خودی و اعتقاد و باور شهروند مسلمان و هم در هموار کردن مسیر گرایش «دیگران» به آیین اسلام نقش دارد.
اما فعالیتهای قرآنی چگونه موجب امنیت اجتماعی- فرهنگی جامعه اسلامی می‌شود؟
با تحلیل استراتژی آیه 54 فرقان درمی‌یابیم که رویکرد اصلی اسلام در ایجاد و تامین امنیت اجتماعی - فرهنگی، جهاد فرهنگی است. بنابر این، کوشش در این عرصه موجب هضم متهاجمان فرهنگی است که حاصل آن ثبات امنیت است. پس جهادگر فرهنگی در این رویکرد، منفعل نبوده و فقط حالت تدافعی ندارد، بلکه پیش از آنکه تهاجمی صورت گیرد دست به کار شده و «دیگران» را پیش‌تر از آنکه اقدامی کنند به سوی خود جذب می‌کند. این بدین معناست که با ربودن ابتکار عمل، دشمن بالقوه را به دوست بالفعل تبدیل می‌کند. البته دفاع فرهنگی نیز در جای خود مهم و لازم است.
تفسیر محاسن التاویل درباره آیه 54 سوره فرقان می‌نویسد:
و هذه الآیة من اَصرحِ الادلةِ فی وجوبِ مجادلة المُبطلین و دعوتهم الی الحق بقوةٍ؛ این آیه از صریح‌ترین آیات در وجوب مجادله با اهل باطل و دعوت آنها به حق است.
بدین جا که رسید، اکنون فرصت تبیین جهاد فرهنگی و دفاع فرهنگی است. در نوشتار بعد، بدین خواهیم پرداخت که چگونه می‌توان جهاد فرهنگی کرد، البته جهاد فرهنگی قرآنی.
توصیه می‌شود نوشتار پیشین را نیز بخوانید و منتظر ادامه بحث باشید.
چه روز شیرینی است روزی که پرده‌ها برافتد و دلها به ساحل آرام اسلام رسند.
دلتان به طراوت قرآن زنده!
فرآوری شده توسط: حسین عسگری
كارشناس شبكه تخصصی قرآن تبیان
آنچه گذشت:
1-آهای کافران، تفنگ ما کاغذی است!
