Yaz Aylarında Nasıl Beslenmeliğiz?
Yaz aylarının başlaması ile artan hava sıcaklıkları birtakım sorunları da beraberinde getirmektedir. Artan hava sıcaklıkları sağlığımızı pek çok yönden etkilemektedir. Sıcak havalarla birlikte görülen rahatsızlıkların başında; güneş çarpmaları, gıda zehirlenmeleri ve sıvı kaybına bağlı rahatsızlıklar gelmektedir. Bu olumsuz etkilerin bir kısmından; yeterli ve dengeli beslenmeye dikkat edilerek korunmak mümkündür. Yaz aylarında beslenirken dikkat edilmesi gerekenler: * Yazın sıcakların da etkisiyle vücutta fazla su kaybı meydana gelmesi sonucu; bayılma hissi, bulantı, baş dönmesi gibi sağlık problemleri baş gösterebilir. Özellikle yaz aylarında terleme ile artan sıvı kaybını karşılamak amacıyla günde en az 2- 2.5 litre (10-12 su bardağı) su içmeye özen gösterilmesi gerekmektedir. Sıvı ihtiyacını karşılamak için süt, ayran, taze sıkılmış meyve suları, bitki ve meyve çayları tercih edilmelidir. Bebekler ve çocuklar sıvı kayıplarını ifade edemeyebilecekleri için anne- babaların dikkatli olması önemlidir. Yaz aylarında egzersiz ve spor yapılırken kış aylarına göre daha fazla sıvı kaybedileceği göz önüne alınarak yine sıvı tüketimine dikkat edilmesinde fayda vardır. * Günlük 3 ana öğün tüketilmesi ve öğün atlamamak önemlidir. Kahvaltı günün en önemli öğünü olup kahvaltıda şekersiz marmelatlar, az yağlı peynirler, içecek olarak süt, taze sıkılmış meyve suları, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmelidir. Yeterli ve dengeli beslenmenin önemi unutulmamalıdır. Dört besin grubunda yer alan besinlerden imkanlar çerçevesinde her öğünde tüketilmelidir. Et, yumurta, kurubaklagil grubunda: et, tavuk, balık, yumurta ve nohut, kurufasulye, mercimek gibi kurubaklagiller ile bir avuç kadar fındık, ceviz vb. yağlı tohumlar , Süt ve süt ürünleri grubunda: süt, yoğurt, peynir ve ayran. Sebzeler ve meyveler ile ekmek ve tahıllar grubunda pirinç, bulgur, mısır, çorbalar, vb. besinler yer almaktadır. * Besinler pişirilirken ızgara, buğulama, haşlama yöntemleri tercih edilmelidir. * Enerjisi yüksek hamur tatlıları yerine sütlü tatlılar, meyve tatlıları, dondurma gibi tatlılar tercih edilmelidir. * Yaz aylarında artan sebze ve meyve çeşitlerinden yararlanmak ve günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketmek çok önemlidir. Başta kanser, kalp- damar hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları (kabızlık vb.) gibi birçok hastalığın önlenmesinde, kan şekerinin düzenlenmesinde sebze ve meyveler önemli rol oynamaktadır. Ayrıca sebze ve meyvelerde bulunan C vitamini antioksidan özellik göstermektedir. Örneğin; yeşil biber, maydanoz, çilek, erik gibi sebze ve meyvelerde bol miktarda C vitamini yer alır. Yumurta, süt ve süt ürünleri, kayısı gibi besinlerde bulunan A vitamini ve kurubaklagil, fındık, ceviz gibi yağlı tohumlarda bulunan E vitamini yine antioksidan özellik göstermektedir ve yaz aylarında sıklıkla tüketilmelidir. Ayrıca sebze ve meyvelerdeki posa miktarının yüksek olması vücuttan zararlı maddelerin uzaklaştırılmasına ve kilo fazlası olanlarda kilo vermeye de yardımcı olur. * Özellikle yaz aylarında dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin, sindirim rahatsızlıkları ve gıda zehirlenmelerine yol açabileceği göz önünde bulundurularak bunların tüketiminden kaçınılmalıdır. Sıcak havalarda besinlerin bozulma riski yüksektir. Özellikle et, süt ve sütlü ürünler potansiyel riske sahiptir. Yaz meyve ve sebzelerinin vücuda yararları nelerdir? Yapılan bilimsel çalışmalarda sebze ve meyvelerin, içerdiği maddeler nedeniyle bazı hastalıklara karşı koruyucu olabileceği gösterilmiştir. Örnek olarak: Üzüm: Vücudu zararlı madde etkilerine karşı koruyan flavonoidleri içerir. Domates: Özellikle laykopen yönünden zengindir. Laykopenin antioksidan özelliği vardır. Biber: Bol miktarda A ve C vitamini içerir. Çilek: A, B1, B2, C ve K vitamini ve potasyum, fosfor gibi mineraller içerir. Şeftali: Bol miktarda A ve C vitamini içerir.
Salık Bakanlığı Uzman Heyeti
10 Enerji veren yiyecek-1
İslam da sağlıklı beslenme -1
