İmam Rıza (a.s.)’ın Tartışmaları(1.Bölüm)
İmam Rıza (a.s.)’ın Tartışmaları ve Ehli Beyt’i (a.s.) Savunması
Me’mu’nun tartışmaları düzenlemekten güttüğü amaçlar:
Me’mun, Horasan’da İmam Rıza (a.s.)’ı hilafeti kabul edeceğine mecbur ettikten sonra geniş biçimde tartışma ve bilimsel konuşma oturumlarının düzenlenmesini emretti. O zamanın büyük bilim adamları ve alimleri, müslüman yada gayri müslimleri, bu oturumlara davet ediliyordu.
Kuşkusuz, bu tartışma oturumlarının görünürdeki amacı İmam Rıza (a.s.)’ın çeşitli bilim dalları ve Kur’anî bilimlerde yüksek durumunun açıklaması ve ispat etmesi idi; ancak Me’mun’un perde arkasındaki gerçek amacı yada amaçlarının ne olduğu hakkında bazı fikirler ve düşünceler ileri sürülmüştür. Onlardan bazıları şöyledir:
1. Bazılarına göre, Me’mun’un amacı kendi kafasına göre, İmam Rıza (a.s.)’ın mevkiini halkın gözünde özellikle İranlılar’ın karşısında küçük düşürmekti. Başka bir deyişle, İmam’ın sadece Kur’anî bilimler ve hadisleri bildiği ve başka bilimler ve tekniklerden habersiz olduğunu göstermek istiyordu. Nitekim, Me’mun kendisi Süleyman Mervezi, ünlü kelam alimine İmam Rıza (a.s.) ile tartışmasını emretti ve dedi: Benim amacım sadece tartışmada onun yolunu kapatmandır çünkü senin bilimde ve tartışmada iyi olduğunu biliyorum.
Ebaselt’te bu konuda şöyle diyor: İmam Rıza (a.s.) kendi faziletleri ve manevi değerleri yüzünden günden güne halkın içinde daha çok seviliyordu. Buna göre, Me’mun kelam alimlerini ülkenin her noktasından toplamayı ve tartışmalarda İmam’ı (a.s.) yenmelerini düşünüyordu. Böylece İmam’ın (a.s.) durumu alimler nezdinde küçük düşürülecek ve sıradan halk da onun yetersizliklerini anlayacaklardı diye düşünüyordu. Ancak İmam Rıza (a.s.) tartışmalar sırasında kendisiyle tartışanları Yahudi, Hristiyan, Zerdüşti, Brehmen, Saibi, Ateist ve başkaları dahil hepsini yendi.
2. Başka bir düşünce de şudur ki, belki Me’mun İmam Rıza (a.s.)’ın yüksek makamını sadece bilimsel boyutta sınırlandırmak ve git gide siyasal konulardan onu uzaklaştırmak istiyordu ve İmam’ı (a.s.) halka şöyle göstermeği düşünüyordu ki: İmam (a.s.) alim bir kişi olup siyasal konularda değil İslam Ümmeti’nin bilimsel konularda sığınabileceği bir şahsiyettir ve böylece dinin siyasetten ayrılış sloganını uygulamış olacaktı.
3. Başka bir düşünce de şöyle diyor: Tartışmalar halkı meşgul edip de Me’mun’un hükümetinin zaaflarını gizli saklamak için iyi bir araçtı.
4. Me’munun başka bir amacı şu olabilirdi, kendini bir alim hükümdar gibi İslami toplumda tanıttırsın ve halk hem de o günkü İran ve İslam çevresinde onun ne kadar bilim ve bilgeliği sevdiğine inansınlar. Böylelikle bir grup insanlardan kendi hükümetine doğru çekebilirdi.
Her halukarda, tartışmalar hangi niyetle düzenlense de, Me’mun’u kendi amacına ulaştıramadı ve tersine her defa sonuç İmam Rıza (a.s.) ve Ehli Beyt (a.s.) yararına çıkıyordu.
İmam Rızadan İnci
İmam Rıza (a.s)’ın Seçkin Ahlak ve İbadeti
