İmam Rıza(a.s)ve Kur’an
Derleyen: Ebu Hasan Rabbani Sebzevari
Bu yazı İmam Rıza (as)’ın Kur’an’la birlikte kısa şekilde yaşamı,davranışları ve halkla etkileşimleri hakkında yazılmıştır. İmam Rıza (as)’ın tamamlanmamış Kur’anî yaşamının bir rivayetini sunmaktadır.
Her nekadar bu alanda hadisî ve tarihî rivayetler az ise de neyseki geriye kalan önecelikli kaynaklar çok az sayıda olsa vardır. Kur’an severler için iyi bir yaklaşım olarak sunulmaktadır.
Kur’an’ın Düşünülerek Okunması
Hazreti Rıza (as) dostlarından ve ravilerinden birisi olan İbrahim bin Abbas Hazretin Kur’an’la yaşayışını açıklarken ilginç bir rivayet sunmaktadır. Şöyle söylüyor:
İmam Rıza (as) gece gündüz üç gün süresince tüm Kur’anı okurdu. Defalarca arkadaşlarına şöyle söylemiştir: eğer Kur’an’ı daha az bir zamanda hatm etmek isteseydim yapabilirdim fakat benim yöntemim şöyledir: Kur’an-ı Kerim ayetinin ne alanda ve ne zaman nazil olduğu üzerinde düşünmeden hiçbir Kur’anı Kerim ayetini okumuyorum. Bu nedenle Kur’anı kerimi gece gündüz üç gün süresince hatm ediyorum. (1)
Kur’anla Söyleşi
Yine aynı ravinin söylediğine göre, İmam Rıza (as)’ın tüm konuşmaları, şahıslara verdiği cevaplar ve verdiği örnekler Kur’anı Kerim ayetlerinden alınmıştır. (2)
Yolculuk Sırasında Kur’an Okuması
Recai bin Ebi Zehhak Me’mun hükümeti çalışanlarından ve Hazreti Medine’den Horosan’a götürmekle sorumlu olan kişi onun nasıl namaz kıldığı ve ibadetleri hakkında sunduğu uzun rivayete değinerek o büyük insanın Kur’an okuması hakkında şöyle söylüyor:
İmam Rıza (as) çoğu kez gece yarılarında yatağından kalkarak Kur’an okurdu. Ne zaman cennet ve cehennemin ismin geçtiği bir ayete gelse ağlayarak Allah’tan cenneti talep ediyor ve cehennem ateşinden ona sığınıyordu. (3)
Kur’an’ın Ebedi Sırrı
Ne zaman İmam Rıza (as)’ın yanında Kur’an’ın büyük yeri hakkında konuşulsa Hazret kitabın mucize olması ve delilleri hakkında şöyle söylüyordu:
‘Kur’an Allah’ın bahşettiği aydınlık sağlam ve güçlü bir halat gibidir.İnsana cennet yolunu gösterir ve cehennem ateşine karışmaktan kurtarır. Bu İlâhi kitap hiçbir zaman aralığında eskimeyi kabul etmemektedir. Onun okunması zor ve yorucu değildir. Kur’an’ın sadece belli bir zaman ve özel bir ümmet için gönderilmemesi onun bu gerçekliğinin sırrı ve şifresidir. Bu kitabın öğreti ve doktirinlerinde hiçbir küstahlık ve eksiliğin bulunmaması her insan için en güzel ve büyük bir delildir.Bu sebeple bilge ve övgüye değer Yaratıcı tarafından nazil olmuştur. (4)
Kaynaklar:
1-
لو أَرَدْتُ أَنْ أَخْتِمَهُ أَقَلَّ مِنْ ثلاثٍ لختمتُهُ، لکن ما مَرَرْتُ بِآيَةٍ الاَّ فَکَرْتُ فيها... Eynul Ehbar-ul Rıza (as) clt 2 s. 420 Ehter Şomal basımı, 1373 şemsi yılı; Bihar-ul envar clt 92, sf 204, Mektebetül islamiyye basımı, Tahran; mesned-ul Rıza clt 1 sf 40; Menakıb İbn Şehr Aşub, clt 4, s. 360, Allame yayınevi, Kum;
2- کانَ کَلامُهُ کُلُّهُ و جوابُه و تمثّله، اِنتِزاعاتٍ مِنَ القرآنِ (aynısı)
3- کانَ يُکْثِرُ بِالّليلِ في فراشه مِنْ تلاوةِ القرآن، فاذا مَرَّ بِآيةٍ فيها ذِکر جنّة او نارٍ، بَکي ، وَ سَأَلَ اللهَ الجنَّة و تَعوّذ باللهِ من النّار
Eyun Ehbar-ul Rıza(as) clt 2 s. 428, Bihar-ul Envar clt 92 sf 180 ve clt 49, s. 90; Keşf-ul Ğamme, Ali bin İsa Erbili, clt 2, s. 316, Mektebet-ul beni Haşim basımı; Envar-ul Behiyye s. 104
4-هو حبلُ الله المتين، و عروته الوثقي و طريقته المُثلي و لايخلقُ علي الأزمنِة و لايغثَ علي الألسنة لأنّه لم يُجعَل لزمانٍ دون زمانٍ بل جُعل دليل البرهان والحجّة علي کلّ انسانٍ، لايأتيه الباطل من بين يديه و من خلفه تنزيل مِن لَدُن حکيم حميد
Mesned-ul Rıza (as) clt 1, s. 309
İmam Rıza (as)’ın Yezid bin Musayla Konuşması
İmam Rıza (as) Yaşamında Kur’an
