Sakife Hakkında Bir Analiz(9.Bölüm)
Hz. Ali (a.s.) ise kendisinin bey’at etme nedenini İslam Ümmetinin mürtedler ve kafirlerin karşısında birliğini korumak olduğunu beyan etti (1); nitekim, Ebu Sufyan ondan hilafetin Beni Teym kabilesinde kalmasına izin vermemesini isteyince şöyle cevap verdi: Sen her zaman İslam ve Müslümanların düşmanısın (2). Ancak, İmam Ali (a.s.)’ın Hz. Fatıma (s.a)’nın vefatına kadar Ebu Bekir ile bey’at etmediğinde bir şüphe yoktur (3).
Medaini’nin naklettiğine göre, mürtedlerle savaş başlandığı zaman Osman Ali (a.s.)’ın yanına gelip dedi: Sen bey’at etmeyene kadar kimse bunlarla savaşmaya gitmeyecektir. O kadar ısrar etti ki, sonunda İmam (a.s.)’ı Ebu Bekir’in yanına getirdi. Hz. Ali (a.s.)’a bey’at etti ve müslümanlar sevindiler (4). Mes’udi şöyle yazıyor: Hz. Fatıma (s.a.) Peygamber (s.a.a.)’ın vefatından sonra onun mezarı üstüne gelip bu şiiri okudu: ‘ قد کان بعدک أنباء و هينمة * لو کنت شاهدها لم تکثر الخطب’ (5).
Kuşkusuz, Hz. Fatıma (s.a)’nın karşı çıkması halifenin genel prestiji için çok önemliydi. Halife onunla bir türlü barışmaya çok kalkıştı ancak Hz. Fatıma (a.s.) razı olmadı; bu sebeple Ebu Bekir ömrünün sonunda Hz. Fatıma (s.a)’ı eziyet edip evine saldırmasından pişmanlık duymasını belirtti. Onun hayatının son günlerinde ‘keşke hiç bir zaman Fatıma’nın evini teftiş etmeseydim’ diye söylediği sözü Ehli Sünnet tarihçilerinin çoğu tarafından nekledilmiştir (6).
Ebu Bekir’in bir başka muhalifi de Sa’d ibni İbade idi (7).
O, Ebu Bekir ile bey’at etmeyip Şam’a gitti ve söylendiğine göre daha sonralar ikinci halifenin hilafet zamanında Şam’da öldürüldü. Tarihi eserlerde yaygın olan habere göre, onu cinler öldürüp ve bunun hakkında iki beyit şiir de söylemişlerdir. Ancak aslında, Bilazurî ve de İbni Abdi Rabbih’in raporlarına göre, Ömer’in tarafından onun bey’at etmesini istemek üzere bir Şamlı kişi ona gönderildi ve bey’ati kabul etmediği zaman onu öldürdü (8).
Ebu Bekir ve Ömer bey’at alma konusunda farklı politikaları vardı: Ömer zorla bey’at alabileceğini düşünüyordu ancak Ebu Bekir bu yönteme inanıyor olsaydı bile onu kullanmayı uygun görmüyordu. Bu konuda Ebu Bekir ve Ömer’in tutumları ile ilgili ikili bir politika varolduğunu yazmışlar. Ömer her kesin zorla bey’at etmesinin gerektiğine inanarken, bir kaynakta yazıldığına göre, Ebu Bekir bir hitabede şöyle söylemiştir: Ben Ali (a.s.) üstesinde hiç bir taahhüt ve bey’atim yoktur ve o, işinde serbesttir (9).
Yazar: Resul Caferiyan
1. Bu nedene göre, İmam (a.s.) onunla bey’at etmeye hazır olan Ebu Sufyan ile muhalefet edip onu kendisinden kovdu. Nesr ud-Durr, cilt 1, s. 400
2. Nihayet ul-Erb, cilt 19, s. 40
3. Tarihte defalarca tekrar edildiğine rağmen İmam’ın (a.s.) Ömer ve Ebu Bekir kapısına gelen an bey’at ettiğini söyleyen yalancı rivayetleri bir tarafa bırakalım. Bkz.: Nihayet ul-Erb, cilt 19, s. 39-40
4. Telhis uş-Şafi, cilt 3, s. 77
5. Muruc uz-Zeheb, cilt 2, s. 304/ Nehc-ul-Belağa Açıklaması, İbni Ebilhadid, cilt 2, s. 50 ve cilt 6, s. 43 ve cilt 16, s. 212,251/ El-Bed’-u vet-Tarih, cilt 5, s. 68-69 orada و هينمة yerine و هنبثة gelmiştir. Ayrıca bir beyit daha artırılmıştır.
6. Hayat us-Sahabe, cilt 2, s. 24/ Kenz ul-Ummal, cilt 5, sayı: 14113/ El-Emval, İbni Selam, s.194
7. Nihayet ul-Erb, cilt 19, s.38. orada Hazreçlilerin de bir kısmının Sakife’de bey’at etmediği yazılmıştır.
8. El-Mi’yar-u vel-Muvazine, s. 232 (dipnotta Bilazuri ve İbni Abdi Rabbih’den nakledilerek). İlginçtir ki, İbni Ebilhadid (17/223-224) şöyle demiştir: bazıları Ebu Bekir’i onun katili olarak addetmişlerdir ancak o, tarihi eserlerde bu konu ile ilgili bir haber görmemiştir. Halbuki, sözkonusu haber ikinci Halife hakkında adıgeçen iki tarihi kaynakta zikredilmiştir.
9. Es-Siret ul-Halebiyye, cilt 3, s. 389 (ve Bkz.: El-gadir, cilt 5, s. 368)
Sakife Hakkında Bir Analiz(4.Bölüm)
Sakife Hakkında Bir Analiz(5.Bölüm)
