İslami Ekonomi Anlamı(1.Bölüm)

İSLÂMÎ EKONOMİ NEDİR?

Bu bölüm, bu konunun soru ve cevabından oluşmaktadır. Soru şudur: "İslam'da bir iktisadî ekol var mıdır?"

Bu soruya cevabımız olumludur. Fakat ilk önce biz soruyu açıklamak, sonra da örneklerle bu soruyu cevaplandırmak istiyo‌ruz. Nihayetinde de bu konuda yöneltilebilecek diğer soruları ce‌vaplayacağız.

Soruyu Aydınlatma

İktisadî bir ekol kendisine özgü bir temel üzere ekonomik hayatın organizesi için politika geliştirmeyi hedefler. Böylece İslam’da iktisadî bir ekolün olup olmadığını sorarken kapitalizm gibi, insan toplumlarında İslam'ın ekonomik hayatı düzenleyici bir politika oluşturup oluşturmadığını öğrenmek istiyoruz. Kapitalizm çıktığında ekonomik hayatı organize ederken serbest ekonomiyi temel almıştır.

Niçin Bu Soru

Bu soruya birçok nedenden dolayı cevap bulmamız gerek‌mektedir. Muhtemelen bunlardan en önemlisi günümüz dünyasına hâkim olan iki sistemi, kapitalizmi ve Marksizm’i, ikisini birden İslam'ın eleştirmesidir. Doğal olarak Müslümanlar, İslam'ın kendi‌leri için farklı bir sistem üretmesini ummaktadırlar. Diğer herhangi bir toplum gibi Müslüman toplumun da bir ekonomik politikaya ih‌tiyacı vardır.

Yanlış Bir Kavram

Yukarıda soruyu açıklamış ve önemini vurgulamıştık. Şimdi burada yanlış bir anlayışı tashih etmek istiyoruz. Bazılarında bu soru hakkında yanlış bir kanaat hâkim. Çünkü onlar iktisadî ekol ile iktisat bilimini birbirine karıştırıyorlar.

Ekol ve Bilim Arasındaki Fark

Şayet bir ekol ve iktisat bilimi arasındaki farkı biliyorsak or‌tada hiçbir karışıklık kalmaz. Aslında bu ikisi arasında büyük bir fark vardır. Biliyoruz ki iktisadî ekol sadece ekonomik hayatı dü‌zenleyici bir politika oluşturur. Hâlbuki iktisat bilimi hiçbir politi‌ka ortaya koymaz. O sadece toplumda halen uygulanmakta olan politikanın etkilerini, bir fizikçi nasıl ısı kanunlar vs.üzerinde çalı‌şıyorsa, işte öylece çalışarak inceler.

Ekol ve Bilim Arasındaki Farkı Açıklayıcı Örnek

Bu çalışma boyunca ekol ve bilim arasındaki farkı açıklığa kavuşturacak bir takım örnekler sunacağız. Şimdilik bir örnekle yetiniyoruz. Kapitalizm iktisadî hayatı serbest ekonomi üzerine or‌ganize eder ve buna göre piyasayı düzenler; bu sayede satıcılar mallarını istedikleri fiyatta satmakta serbesttirler. İktisat bilimi piyasa için yeni bir prensip getirmez. Onun işi sadece kapitalist sis‌temde düzenlenmiş serbest piyasadaki mevcut fiyat değişiklikleri‌ni, yönelimleri ve kısıtlamaları araştırmaktır.

İşte iktisadî ekol, kendi adalet kavramı çerçevesinde ekono‌mik hayatı organize etmek amacıyla bir sistem oluşturup koyarken iktisat bilimi, bu sistemin toplumda uygulanışı neticesinde çıkabi‌lecek etkiler üzerinde durur.

İslâmî Ekonomi Bir Ekoldür, Bilim Değildir!

İslâmî ekonomiden bahsetmeye kalkıştığımızda kastettiği‌miz mana, İslam'ın iktisadî bir ekolünün varoluşudur, bir sistem olarak İslam ister ekonomi, ister astronomi veya matematik olsun hiçbir bilimle ilgilenmek mecburiyetinde ve mesuliyetinde değildir.

Dolayısıyla sorumuz ya "İslam şu anda toplumun ekonomik hayatını tanzim edecek bir sisteme sahip midir, değil midir?" olacak veya "İslam, hâli hazırdaki mevcut sistemler ve onların etkile‌ri üzerinde ekonomistlerin yaptığı gibi bilimsel bir çalışma yap‌makta mıdır, yapmamakta mıdır?" olacaktır.

---

İslam Dünyasındaki Başarılı Olabilecek tek Sistem

Batılı Sistemler ile İslami İnanış Arasındaki Ayrıntılar(1.Bölüm)