İMAM HADİ (a.s.)'IN DUA VE ZİYARET KÜLTÜRÜ
Şu gerçeği unutmamak gerekir ki, şia çok zengin dua ve ziyaret kültürüne sahiptir. İslami fırkaların hiçbiri bu derece dua ve ziyarete sahip değildir. İşte bu şii irfanını şekillendiren, şii toplumunda dini ihlas ve nefs tezkiyesini güçlendiren şiiliğin mânevi çehresinin alametidir.
Şia İmamları katında duanın çok önemli ve çok yüce bir yeri vardır. Onların bazıları dua hakkında çok tekid etmiş ve bu hususta çok değerli bir miras geride bırakmıştır. İmam Seccad (â.s.)'la ilgili bölümde duanın önemini beyan etmiştik. İmam Hadi (a.s.) da kendi programında dua ve ziyarete çok önem vermiş, dua ve ziyaret kalıbında şiaları eğitmede, şia kültür ve öğretilerini onlara aktarmada büyük bir ölçüde onlardan yararlanmıştır.
Bu dualarda Allah ile razı ve niyaz etmenin dışında, bazı siyasi - içtimai meselelere de muhtelif şekillerde değinilmiştir. İşte bunlar şianın siyasi hayatında çok etkili oluyor ve düzenli olarak birtakım özel mefhumları onların toplumuna telkin ediliyordu. Şimdi bu dualardan bazılarına değineceğiz:
1-HALK VE EHL-İ BEYT ARASINDA BİR BAĞ OLUŞTURMA:
Muhammed ve âl-i Muhammed (s.a.v.)'e sık sık salavat göndermenin yanı sıra -ki bu dualarda ve genelde Ehl-i beyt İmamlarının dualarında mevcuttur- ümmet ve âl-i Muhammed (s.a.a.) arasında sağlam ve kopmaz bir bağ oluşturmaya da özel bir yer verilmiş ve bunun üzerinde önemle tekid edilmiştir, örnek olarak bir duanın bir bölümünü aşağıya aktarıyoruz:
"Allah'ım, Muhammed (s.a.a.)'e ve Ehl-i beytine selam ve salavat gönder, benimle onlar arasındaki irtibatı dünya ve ahirette koparma ve benim amellerimi onların hürmetine kabul buyur."[1]
2-EHL-İ BEYTİN YÜCE MAKAMINA TEKİD
İmam Hadi (a.s.)'dan rivayet edilen ziyaretlerde Ehl-i beytin üstünlüğüne ve onların İslam ümmetinin önderi olduğuna sık sık tekid edilmiş ve Resulullah (s.a.a.)'in Ehl-i beyti özel anlamıyla, şu tabirlerle vasfedilmiştir: Ma'den-ür Rahmet, Hüzzan-ül İlm, Kadet'ül Ümem, Saset'ül İbad, Ümena'ür Rahman, Eimmet'ül Huda, Vereset'ül Enbiya, Hücecüllah ala ehl-id dünya velahireti vel-ûta.[2] Aynı bu ziyarette hidayet İmamlarına hitaben şöyle denmiştir:
"Şehadet ederim ki siz; raşid, hidayet olmuş, masum, faziletli, Allah'a yakın, takvalı, sadık, Allah tarafından seçilen ve Allah'a itaat eden imamlarsınız."
Bu bölümlerin devamında Tahir İmamlar (a.s.)'in özellikleri ve faziletleri zikredilmiş, İmam dakik olarak şialara tanıtılmış ve imam'ın sahip olması gereken özellikler şialara bildirilmiştir.
3-DİNİN TANITIMI VE SAHİH DİNİN EHL-İ BEYT MEKTEBİNDE OLDUĞU
Şiaların İmamlara hitaben nasıl şehadet vermeleri ve ne demeleri onlara şöyle öğretilmiştir:
"Allah yolunda gerektiği gibi cihad ettiniz; davetini ilan, farzlarını beyan ve sınırlarını ihya ettiniz. Allah'ın hükümlerini yaydınız, sünnetiyle amel ettiniz. Kur'an'ın tevil ve tenzili, Allah'ın ayetleri sizin yanınızdadır. Allah'ın nuru, burhanı sizdedir ve şüpheler; ihtilaflar sizinle çözümlenir."
İlahi maarif ve hak öğretileri sadece Peygamber (s.a.v.)'in Ehl-i beytinin mektebinde aramak gerekir. Sadece Ehl-i beytin mektebine ve talimatına uyanlar hak üzeredirler.
"Sizden yüz çeviren dinden çıkmış olur, size itaat edenlerse hak üzeredir."[3]
4 - ŞİANIN ZULÜM VE SİTEMLE MÜBAREZESİ:
Şianın kabul ettiği en aşikar, en bariz mefhumlardan biri zulüm ve haksızlıkla savaşmaktır. İmam Hadi (a.s.)'dan rivayet edilen dualarda bu mana dakik olarak gözlenmektedir.
Bu dualardan biri olan "Dua'ul Mazlum Alâz-Zalim"[4] sadece O hazretten nakledilmiştir. Bu duada, zalim ve gaddarların zulmünün ortadan kaldırılması için Allah'tan yardım dilenilmiştir. Bu duada, zulmün ortadan kaldırılması işi zahiren Allah'a bırakılmıştır fakat ondan amaçlanan şey, zulmün toplumda var olduğunu ve çeşitli şekillerde uygulanmakta olduğunu halka bildirmektir.
Zulmün ortadan kaldırılması için yapılması gereken en esaslı ve önemli şey de budur. Bu dua, dakik olarak Mütevekkilin, İmam hakkında yapmış olduğu zulüm ve ihanetin ardından İmam'ın diline cari olmuştur ve bunun siyasi boyutu açıkça gözlenmektedir.
[1] Misbah'ül Müteheccid, s: 239. Müsned'ül imam'il Hadi, s: 178.
[2] Men la Yahzuruh'ul Fakih, c: 2, s: 60. Uyûn'u Ahbar'ir Rıza, c: 2, 272. Tahzib, c: 6, s: 95. Müsned'ü) imam'il Hadi, s: 247.
[3] Müsned'üi İmam'il Hadi, 249.
[4] Müsned'üi İmam'il Hadi, 189- 190..
İMAM ALİ NAKİ (as)'IN KISACA HAYATI
İMAM HADİ (AS)