مادر، آیه‌‌ی کوچک از مهر خدا
بازخوانی متفاوت آیاتی که بارها خوانده‌ایم (40)
در گوشی گفت: از من می‌شنوی صدایش بزن. اگر صدایش بزنی؛ هم آب به تو می‌دهد؛ از همان آبی که _ و من الماء کل شی حی_ که دلت را زنده کند و هم آغوشش را برایت باز می‌کند.
وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْه إِنَّ رَبِّی رَحِیمٌ وَدُودٌ
از پروردگار خود، آمرزش بطلبید؛ و به سوی او بازگردید؛ که پروردگارم مهربان و دوستدار (بندگان توبه‌کار) است!
سوره مبارکه هود، آیه 90
کتاب‌ها می‌نویسند:
از خدا آمرزش بخواهید و سپس به وسیله توبه به درگاهش توسل جویید، و برخی گفته‌اند: یعنی برای گذشته آمرزش بخواهید و برای آینده تصمیم (به اطاعت و ترک گناه) بگیرید، و دیگری گفته است: آمرزش بخواهید و سپس آن حال را ادامه دهید، و قول دیگر آن است که: در علانیه و آشکارا (با زبان) استغفار کنید و در دل از گذشته نادم و پشیمان باشید. 1
همچنین در معنای «ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ» آمده است: 1- پس بازگشت نمائید به پرستش الهی از ستایش غیر. 2- طلب آمرزش کنید از خدای متعال، پس متوسل شوید به آن به سبب توبه. 3- استغفار کنید از گذشته و عازم باشید در آینده. 4- استغفار نمائید در حال، پس دائم و ثابت باشید بر آن. 5- استغفار نمائید در علانیه، پس اظهار ندامت کنید در قلب 2
کلمه «ودود» بر وزن فعول از اسمای خدای تعالی است و از ماده «ود» اشتقاق یافته و کلمه «ود» با کلمه «حب» به یک معنا است الا اینکه از موارد استعمال این دو کلمه بر می‌آید که «ود» نوع خاصی از حب است و آن حبی است که آثار و پی‌آمدهایی آشکار دارد مثل، الفت و آمد و شد و احسان؛ به آیه زیر توجه فرمایید: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً» 3. و اگر خدای تعالی را ودود خوانده به همین جهت است که او بندگان خود را دوست می‌دارد و آثار محبت خود را با افاضه نعمت‌هایش بر آنان ظاهر می‌سازد آن هم چه نعمت‌هایی که هیچ کس نمی‌تواند عدد آن‌ها را بشمارد هم چنان که خودش فرمود: «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لا تُحْصُوها» 4، پس به این دلیل خدای تعالی نسبت به انسان‌ها ودود است. 5
با تو می‌گویم:
سجاده پهن بود. مادرم نشسته بود رو به قبله و مفاتیح روبرویش باز بود.
گشتم دنبال دعای جوشن کبیر. گفتم: جوشن کبیر که می‌خوانم.
به «یا ملجا العاصین» که می‌رسم، قند توی دلم آب می‌شود.
خندید: چون تو هم حرف گوش نکنی! چون عاصی یعنی حرف گوش نکن.
گفت: دیدی بچه‌ها هر قدر هم که با مادرشان اوقات تلخی کرده باشند...
هر قدر هم که حرف گوش نکرده باشند... شب که می‌شود، به یک بهانه‌ای هی می‌آیند
و مادر را صدا می‌زنند. کاری هم نداشته باشند؛ هی مادرشان را صدا می‌زنند.
تو خودت بچه که بودی به بهانه آب هی می‌آمدی و صدایم می‌زدی.
آب که نمی‌خواستی؛ فقط می‌خواستی بغلت بگیرم.
شب که می‌شود هر بچه‌ای می‌رود توی بغل مادرش. برمی گردد به آغوش مادرش.
تو هم بچه‌ای. از آن بچه‌های شلوغ و حرف گوش نکن!
حالا باز هم مثل کودکی‌ها آب را بهانه کن و برگرد توی آغوش کسی هزار بار بهتر از من، بهتر از مادرت!
در گوشی گفت: از من می‌شنوی صدایش بزن. اگر صدایش بزنی.
هم آب به تو می‌دهد؛ از همان آبی که _ و من الماء کل شی حی_ که دلت را زنده کند.
و هم آغوشش را برایت باز می‌کند. 6
مهربان‌تر از مادرم، سراغ نداشتم. حالا او داشت مرا به کسی حواله می‌داد که از خودش مهربان‌تر بود و دلسوز تر ...
یادم بماند:
یادم باشد و یادت نرود «مادر»، آیه کوچکی از مهر خداوند است.
نویسنده: زهرا نوری لطیف
کارشناس شبکه تخصصی قرآن تبیان
1. ترجمه مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، ج 12، ص 113
2. تفسیر اثناعشری، تألیف حسینی شاه عبدالعظیمی، ج 6، ص 126
3. یکی از آیات او این است که برای شما از جنس خود شما همسرانی آفرید تا مایه آرامش خاطر شما باشد و شما خود را بسوی آنان بکشانید و بین شما و آن همسران مودت و رحمتی خاص برقرار نمود. سوره مبارکه روم، آیه 21
4. و اگر نعمت‌های الهی را بشمارید به آخر آن نمی‌رسید. سوره مبارکه ابراهیم، آیه 34.
5. ترجمه تفسیر المیزان، تألیف علامه طباطبایی، ج 10، ص 599
6. این روزهای خوب، تألیف زهرا نوری لطیف، نشر شهر، ص 106 با اندکی تغییر
