Hişam b. Hakem - 2
Hişam b. Hakem’in çok değerli yazıları da vardır. Onlardan bir çoğu kelam ve inanç ilimleriyle ilgilidir. Hişam’ın kaleme aldığı kitapların bazılarının isimleri şu şekildedir:
“Zındıkların reddi, Tebai ashabının reddi, imamet kitabı ve Mu’tezilenin reddi.” Adı geçen kitaplar batıl fırka ve akımların düşüncelerini sorgulamaktadır. Bu da Hişam b. Hakem’in şaşırtıcı aklının gücüne işaret etmektedir.[13]
Başta da zikrolunduğu gibi Hişam, aynı zamanda imam Musa Kazım’ın da (a.s) öğrencilerinden ve yakınlarındandı. İmam Musa Kazım da (a.s) tıpkı İmam Cafer Sadık gibi bu seçkin öğrencisinin ilmi ve ahlaki gelişmesi için çaba sarf etmekteydi. Bunun kanıtı da İmam Musa Kazım’ın Hişam’a tavsiyeleridir. Anlaşılan Mu’tezilenin fikri sultası ve ifrat derecesindeki akılcılığı ve Hişam’ın sahip olduğu yüksek anlayış ve aklı, İmam Kazım’ın (a.s) “aklın tanımı” hakkındaki hadisleri Hişam’a söylemesine sebep olmuştur. Güya İmam (a.s) öğrencisi Hişam’a aklın makam, menzilet ve sınırları hakkında kapsamlı bir açıklama ve beyanda bulunarak, aklın daha çok ve üstün bir biçimde yoğrulması ve dinin ve Ehlibeyt’in sınırlarını koruyarak ifrat haddindeki Mu’tezile’nin akılcılığının karşısında durarak yardımcı olmak istemiştir.
***
Yûnus b. Yakub şöyle rivayet etmiştir: Bir gün Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm)'ın yanında arkadaşlarından bir grup bulunuyordu. Bunlar arasında Humran b. A'yen, Muhammed b. Numan, Hişam b. Salim ve Tayyar yer alıyordu. Bir de aralarında Hişam b. Hakem'in bulunduğu bir grup vardı. Hişam b. Hakem gençti.
Ebu Abdullah (aleyhisselâm) buyurdu ki: «Ey Hişam! Bana Amr b. Ubeyd'e ne yaptığını ve ona nasıl bir soru sorduğunu haber versene.»
Hişam dedi ki: Ey Resûlullah'ın oğlu! Ben, seni gözümde büyütüyorum ve senin karşında utanıyorum. Senin karşında konuşmaya dilim dönmüyor.
Ebu Abdullah buyurdu ki: «Size bir şey emrettiğim zaman dediğimi yapın.»
Hişam dedi ki: Amr b. Ubeyd'in durumunu ve Basra mescidinde oturumlar düzenlediğini haber aldım. Bu durum ağırıma gitti. Onunla buluşmak amacıyla yola çıktım ve Basra'ya cuma günü vardım. Basra mescidine gittim. Birden büyük bir halkayla karşılaştım. Amr b. Ubeyd halkanın ortasında bulunuyordu ve yünden yapılmış siyah bir kuşağı beline sarmış, üzerinde de bir aba vardı. İnsanlar ona sorular soruyorlardı. İnsanlardan bana yol açmalarını istedim, yol açtılar. Sonra halkadakilerin en sonunda dizlerimin üzerinde oturdum.
[13] - Ekber Turabi, Tehhasus kelam dergisi, 15. Sayı, s. 75, “Hişam B. Hakem” makalesi. Aynı şekilde Seyyid Ahmet Safayi’nin yazdığı “Hişam b. Hakem” kitabı, s. 89, muhaliflerle yaptığı münazaralar burada zikredilmiştir.
Hişam b. Hakem - 1
Kays b. Musahhar- i Saydavi
