Mevlana’ya Göre

İnsanların birarada Yaşayabilmesinin Sırları -1

Hakk’a yürüyüşünden bu yana 734 yıl geçmesine rağmen, gündemden düşmek şöyle dursun çağdaş fikirleriyle önemi daha da iyi anlaşılan İran-İslâm büyüğü Mevlâna Celâleddin-i Rumi artık sınırları ülkemizi çoktan aşmış durumda.

Mevlâna Celâleddin Belhi, Mevlâna Celâleddin Rumi; Tarih boyunca Mevlâna’ya atfedilen isimler. Kimi İranlı, kimi Belhli, kimi Konyalı olarak nitelendirir o 800 yaşındaki bilgeyi. Yada genel olarak tanındığı şekliyle kısaca Mevlâna, veya dünyada şöhret bulduğu ismiyle sadece Rumi.

Bu büyük İslâm dünürü ve mutasavvıfı, eserlerinin Farsça olmasından dolayı İran asıllı.

Her ne adla anılırsa anılsın,her geçen gün daha da çok ilgi görüyor onun fikirleri. İnsanlar ve ülkeler arası kısır döngülü çekişmeler arttıkça, onun “insanca yaşama”‌ dair söylediği dizeler de o derece aranır hale geliyor. Adları, makamları, dinleri, ülkeleri ne olursa olsun herkes bir şeyler buluyor 800 yaşındaki gençleşen bu çınarda. Belki de bu yüzdendir ki, eserleri sadece Türkçe’ye değil tamamen yada seçkiler halinde birçok dünya diline çevrilmekte ve ilgi görmekte. Özellikle Divan edebiyatımızın temel taşları olan eserlerin önemli bir çoğunluğu, Mevlâna’nın eserlerinden –özellikle Mesnevî- esinlenerek yazılmış olması ve günümüzde de bu etkinin devam etmesi onun her çağa hitap ettiğini de ortaya koymaktadır. Ünlü Mevlevî Divan şairi Şeyh Gâlib’in kendi eserleri hakkında “Esrârın Mesnevî’den aldım - Çaldımsa da mîrî malı çaldım”‌ demesi; türk edebiyatının tanınmış simalarından H. Ziya Uşaklıgil’in de “Bazı keder ve üzüntü zamanlarında hâlâ Mesnevî’ye el uzatır, onun yaprakları arasında hayatın elemleri için bir teselli ararım...”‌ sözü de, onun eserlerinin etkisi ve karşılaşılan sorunlardaki çözüme nasıl bir çare olduğuna örnektir.

Mevlâna ile özdeşleşen Semâ vasıtasıyla onunla 500 yıl öncesinden tanışan Avrupa ise son yüzyılda bu konu ile ilgili çalışmalara daha da ağırlık vermiş ve belki de İngiliz Doğu bilimci Prof.Dr. Arthur J. Arberry’nin “Mevlâna, yedi yüz yıl evvel dünyayı büyük bir kargaşalıktan kurtarmıştır. Günümüzde Avrupa’yı kurtaracak tek şey de onun eserleridir.”‌ tespiti ona olan ilgiyi artırmıştır.

Avrupa aracılığıyla 150 yıl kadar önce Mevlâna ile tanışan “küçük dünya”‌ Amerika ise Türkiye ve İran’la birlikte bugün onunla ilgili en fazla çalışma yapan ülke konumunda. Şu anda Mevlâna ve Mevlevilik hakkında 200’e yakın kitabın satışta bulunması ve bunlardan bazılarının Amerika’da en fazla satan kitap konumunda olması onun gördüğü ilgiyi somut olarak ortaya koymaktadır.

---

Mevlana ve İnsan 3

Mevlana ve İnsan 2

Mevlana ve İnsan 1

Mesnevi’de ölümün güzelliği

Kötü huy diken gibidir