NEVRUZ MERASİMİ -1

İran’da Nevruz bayramına 15 gün kalınca, evlerde hazırlık başlar. Hanımlar evlerini temizler ve aile efradına, özellikle çocuklarına yeni elbiseler hazırlarlar; aynı zamanda, bir tabakta buğday ve mercimek eklerler.

Son Çarşamba Akşamı (Çarşembe Suri)

Çarşamba akşamı merasimi asırlardır beri İran’da tutulmaktadır. Bu akşam, halk, meydanlarda ve sokaklarda ve evlerinin avlularında, ot yakıp üzerinden atlarlar ve bu sözleri tekrar ederler:

Bazıları bu akşam sokakta durup, fal tutarlar ve yoldan geçenlerin konuştuklarından, kendi niyetlerini yormaya çalışırlar. Gece evde turna vurdu oynarlar.

Çarşamba akşamı, “Hacı Firuz”‌‌ ve yanındakiler sokaklarda gezip, oynarlar ve şarkı söylerler. Hacı Firuz, yüzünü karaya boyar (zengi) ve başına boru gibi bir börk (külah) kor; üzerine pullu ve püsküllü kırmızı elbise giyer ve gezerken elinde tef çalar, oynar ve şöyle okur: “Hacı Firuzem, sali yek ruzem”‌‌ (Hacı Firuzum, yılda bir günüm), sonra halka güldürücü sözler ve şarkı okur.

Kaçarlar zamanında Hacı iruz’a, Ateşefruz (ot yakan) ve Mîr Nevruz da refakat ederdi.

Ateşefruz’un rolü daha zordu. O, otla oynar, ağzından alev çıkarır ve takla atar ve rakseder dönerdi.

Mîr Nevruz’la beraber birkaç saz-davul çalan, Nakareci (davulcu) ve bir maymun veya ayı da rol ifa ederdi.

Mîr Nevruz deveye biner, gezerdi ve devesinin oturduğu yerde, ev veya mağaza sahibi onu ve yanındakileri konuklayıp, onlara yemek vermeliydi. Mîr Nevruz sol elinde bir av kuşu ve sağ elinde de bir ip gezer, ipi evlerin duvarına veya sobaların bacasından evin içine atardı. Bu sırada ev sahibinin elinde ne varsa ipe bağlar ve ipi sallardı. Bu işi yapmadığı takdirde, Mîr Nevruz ve yanındakiler o kadar okuyup oynamağa devam ederlerdi ki, nihayet ev sahibi ipe birşey bağlar ve ipi sallardı.

Mîr Nevruz, yılın ilk üç günü bu işe devam eder ve herkes tarafından alkışlanırdı.

HEFTSİN (YEDİ S) : Heftsin sofrası, yıl tahvil olmadan hazırlanır ve tahvil zamanı, ailc efradı onun etrafında oturur, yeni yıl başladığı an, ailenin büyüğü tahvil duası okur ve Tanrı’ya dua eder; sonra herkes birbirini tebrik eder ve öpüşürler.

Heftsin, yedi (S) demektir ve adları S harfleriyle başlayan yedi gıda çeşiti ve maddelerinden ibarettir: Sib (elma), Somag (somak), Sebze (yeşil sebze), Sirke Sincid (iğde), Semenu, ve Sir (sarmısak). Semenu, unla filizlenmiş buğdayın dövülerek süzülmüş suyu ile pişirilerek yapılır.

NEVRUZ GELENEKLERİ

Nevruz Bayramı

İran Geleneğinde Nevruz

nevruz - Yeni Yıl

Nevruz Çiçeği