İslâm Devrimi ve Sonrası (2)
İslâm Devrimi’nin Zafere Ulaşmasından Sonra Siyasal Gelişim
Anayasayı korumak ve Anayasasının en güzel şekilde uygulanmasını denetlemek ülkenin yürütme sistemini denetlemek, devletin izleyeceği politikalar ile Bakanlıklar ve devlet kuruluşlarının programlarını ülkenin genel politikaları çerçevesinde belirlemek Cumhurbaşkanının en önemli görevleri arasında yer almaktadır.
Yasama Gücü, halkın doğrudan doğruya oyu ile 4 yıl süreyle seçilen İslâmî Şura Meclisi üyelerinden oluşmaktadır. Anayasada belirlenen sınırlar içinde ve ülkenin resmi dininin usul ve ahkamına ters düşmemek kaydıyla yeni kanunlar koymak, bakanlar kuruluna güvenoyu vermek veya gensoru önergesi vermek ayrıca milli kalkınma planlarını onaylamak, yasama organının ülkenin genel politikası çerçevesinde uyguladığı en önemli yetki ve görevlerindendir.
Yargı Gücü şikayetleri inceleyip bu konuda hüküm vermek ve davaları çözüme bağlamak, kanunların en iyi şekilde uygulanmasını denetlemek, adaleti yaymak, İslâm ceza kanunu maddelerini uygulama ve suçları önlemekle sorumludur. Yargı organı başkanı beş yıl süreyle Rehberlik makamı tarafından seçilir.
Ülkenin hukuksal ve siyasal yapısını teşkil eden diğer önemli bir faktör ise Denetim Şurasıdır. Söz konusu şuranın en önemli görevleri; İslâmî Şura Meclisince kabul edilen kanun ve kararların İslâm Ahkamına, Anayasaya ve Anayasa yorumuna aykırı olup olmadığını denetlemek, Rehberlik makamı Uzgörürler Kurulu, Cumhurbaşkanlığı ve İslâmî Şura Meclisi Seçimleri ile referandumları denetlemektir. Anayasa, İslâmî Şura Meclisi ve Denetim Şurası arasında çıkabilecek anlaşmazlıkların çözümlenmesi görevini Düzenin Yararını Teşhis Komisyonu’na vermiştir. Bu komisyon aynı zamanda ülkenin genel politikalarıyla ilgili hususlarda Rehberlik Makamına danışmanlık görevi de yapmaktadır. Anayasa, gerektiği zamanlarda, Anayasada yapılacak düzenleme mekanizmasının mahiyet ve şeklini de belirlemiştir. Anayasa düzenlemeleri Rehberlik Makamının onayı ve halk oyuna sunulmasından sonra seçmenlerin mutlak çoğunluğunun kabulünün ardından gerçekleşir. Anayasanın “İslâmiyet” “Velayet’i Emr” ve “Cumhuriyet” maddeleri değiştirilemez.
Hükümet gerek milli kalkınma planları taslağının hazırlanması ve gerekse bu planları uygulama aşamasında tüm Cumhurbaşkanlığı Müsteşarlıklarından özellikle de Devlet Planlama Teşkilatı, Müsteşarlıklar, Bakanlıklar ve Devlet Kuruluşlarından yararlanmaktadır. İslâmî Şura Meclisi ise Meclis Özel Komisyonları kanalıyla meclise sunulan plan ve tasarıları özellikle de milli kalkınma projelerini inceleyerek onamaktadır. Yargı Gücü kendi teşkilat yapısına göre rejimin genel politikalarının uygulanması yönündeki görevini yerine getirmektedir.
Ülkenin hukuksal ve siyasal yapısını özellikle de devlet yapısını göz önüne aldığımızda İran İslam Cumhuriyeti’nin siyasal gelişimindeki verimliliğini son 20 yıl içinde insani gelişim için elverişli ortam yaratma doğrultusunda gerçekleşen bir hareketin ürünü olarak değerlendirebiliriz.
İslâm Devrimi ve Sonrası (1)
İslam İnkılabına Yönelik kuşkuların Giderilmesi -2
İslam İnkılabına Yönelik kuşkuların Giderilmesi -1
İran İslam İnkılabı
İSLAM İNKILABI SONRASI MAHRUM BÖLGELERİN EKONOMİK KALKINMASI -2
