Tefsir ve Tevilin Tanımı-1

Tefsir kavramı sözlükte "örtüyü kaldırmak" için kullanılır, bu yüzden bazıları şöyle tanımlamışlardır: "Tefsir, anlaşılması zor olan kavramların üstünden örtüyü kaldırarak anlaşılmasını sağlamak, sözü aşikâr etmek demektir."

Bir kelime veya cümle ipham ile çevrelendiğinde ve anlamı örtüldüğünde tefsire ihtiyaç duyar, müfessir de bazı ilimlerden yardım alarak anlaşılmazlığı giderip, anlaşılmasını sağlamaktadır.

Tefsir kelimesi "fesere'l-emr" kökünden türemiştir ve bir şeyi açıklamak ve aşikâr kılmak anlamına gelmektedir.

Tevil kelimesi ise "evl" kökünden alınmıştır ve avdet ettirmek, geri göndermek anlamına gelir. Bir davranış veya söz kuşku uyandırıp hayret ve şaşkınlığa neden olduğunda tevil söz konusu olur.

Bunun için "müevvil" sahih olan tevili bilen kişidir, şüpheyi bertaraf etmek için çabalar, bir söz ve davranışın kuşku uyandıran zahirini asıl anlamına ve maksadına avdet ettirir /geri döndürür.

Hz. Musa arkadaşının yaptığı işlerden dolayı hayretler içerisinde kaldığında, arkadaşı da yaptıklarının sırlarını kendisine anlatacağını söyledi ve yaptıklarının gerçek tevilini ona sundu, arkadaşı (Hızır) Musa'ya şöyle dedi:

"Hızır: "İşte" dedi, "seninle ayrılmamızın vakti gelmiş bulunuyor. Şimdi sana hakkında sabırsızlık gösterdiğin o meselelerin içyüzlerini (tevil) tek tek bildireceğim: "

Bu anlama ek olarak, tevil kelimesinin hem muhkem hem de müteşabih ayetleri kapsayan diğer bir anlamı daha bulunmaktadır. Tevilin bu anlamı Kuran'ın batını olarak da tanımlanmaktadır ve Kuran ayetlerinin batini anlamlarını bizlere bildirmektedir.

Kuran ayetlerinin zahiri anlamı olduğu gibi batıni anlamı da bulunmaktadır ve bu batıni anlam bütün ayetler için geçerlidir.

Nitekim Peygamber (s.a.a) efendimiz bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır:

İmam Bakır'a (a.s) Kuran'ın zahiri ve batınından maksat nedir?

Diye sorulduğunda İmam şöyle buyurdu: "Kuran'ın zahiri O'nun iniş sebebi gibi karinelerden anlaşılan görünürdeki anlamıdır, batını ise görünürdeki karinelerden yararlanarak anlaşılmayan, ancak Kuran'ın genel mantığından anlaşılan anlamdır.

Zahiri anlamı olan tenzil özel, batını anlamı olan tevil ise geneldir. Bu yönü ay ve güneşin hareketi gibi devamlı hareket etmekte ve yenilenmektedir. Bu bağlamda tevilin bir kısmı oluşmuştur ama bir kısmı ise daha oluşmamıştır."

Özel karinelerden sarfı nazar ederek elde edilen, Kuran'ın bu genel ve çok yönlü algılama ve kavrayışı tevildir. Bu anlam ve kavrayış uygun farklı zaman ve mekânlar için geçerli olabilir.

Böyle olmasaydı Kuran, sürekli olarak ve her zaman ve mekân için geçerli olma özelliğini yitirecekti. Bu genel ve kapsamlı anlam ve algılama; Kuran'ın her zaman için geçerliliğini korumasını sağlamakta ve onu sürekli canlı tutmaktadır.

Yanlış Tefsirlerin Tehlikesi

Hermonutik [1] ve Tefsir İlmi 1

Sorularla Kadir Suresi’nin Tefsiri 1

Kurânda İbadetin Felsefesi

Tefsirul Kurânil Kerim