Kan ve Kan Gruplar?-1
Kan
Cok hücreli hayvanlarda oksijen ve besinleri, ayr?ca birçok türde hormon ile vücudun savunmas?n? üstlenen hücreleri dokulara ta??yan, metabolizma art?klar?n? hücrelerden uzakla?t?ran ve vücudun ko?ullara uyum sa?larken dengelerini korumas?nda temel i?levi olan s?v?d?r. Kan, kalp ya da ona kar??l?k gelen bir yap? taraf?ndan vücudun bütün b?lgelerine pompalan?r, daha sonra da kalbe geri d?ner.
KAN GRUPLARI
Kan grubu, insanda kan?n kal?t?mla geçen ve alyuvarlara ba?l? olan türe ?zgü antijen ?zelliklerine g?re s?n?fland?r?lmas?na denir. En ?nemlileri A, B, 0 ve Rh kan grubu s?n?fland?rmalar?d?r. Kan nakillerinde bu belirleyici ?zelliklerin saptanmas? zorunludur. Al?c? ve vericinin ayn? ya da birbirleriyle olu?an kan gruplar?na sahip olmas? gerekir. Bu durum sa?lanmassa birinin kan hücrelerindeki antijen ve ?bürünün serumundaki antikorlar etkile?erek alyuvarlar?n y?k?m?na neden olur. Ayr?ca kan gruplar? kan?n uyu?mazl???ndan kaynaklanan hastal?klarda nedenin zaman geçirmeden saptanmas?na yard?mc? olur. Kan grubunu belirleyen etkenlerin ku?aktan ku?a?a aktar?lmas?nda bilinen kal?t?m mekanizmalar? rol oynar. Baz? kan grubu konbinasyonlar?n?n ?bürlerinden daha fazla ya?ama ?ans?na sahip oldu?u dü?ünülür.
Kan gruplar? alyuvarlar üzerindeki ?zel proteinler (antijen) sayesinde belirlenir.
Alyuvarlarda;
A proteini varsa = A kan grubu
B proteini varsa = B kan grubu
AB proteini varsa = AB kan grubu
Protein yoksa = 0 kan grubu
Kan s?v?s?nda (serum) antikor (ç?keltici madde) bulunur.
A kan grubu = B antikoru
B kan grubu = A antikoru
AB kan grubu = Antikor yok
0 kan grubu = A – B antikoru
0 grubu :
Genel vericidir. Yaln?z kendi grubundan kan al?r.
A grubu :
0 ve kendi grubundan kan al?r. AB’ye ve A’ya kan verir.
B grubu :
0 ve kendi grubundan kan al?r. AB’ye ve B’ye kan verir.
AB grubu :
Genel al?c?d?r. Her gruptan kan al?r. Yaln?z kendi grubuna kan verir.
Rh grubu :
Rh alyuvarlar üzerinde bulunan bir çe?it ?zel proteindir.
Alyuvar?nda Rh proteini olan Rh+
Gen dizili?i :
Rh+ Rh+
Rh+ rh-
Alyuvar?nda Rh proteini olmayan Rh-
Gen dizili?i :
rh- rh-
Rh+ , Rh+ ‘ya kan verebilir.
Rh+ , Rh- ‘ye kan veremez.
Rh- , Rh- ve Rh+ ya kan verir.
Kan Gruplar?n?n Ara?t?r?lma Teknikleri
Kan merkezlerinde eritrosit antijen ve antikor reaksiyonlar?n?n g?sterilmesinde RIA (Radioimmun assay) , EIA (Enzymeimmun assay) de dahil olmak üzere çok say?da y?ntem mevcuttur. Ancak, bu y?ntemlerin en basit olan? aglutinasyon tekni?idir.
Elektrolitli ortamda eritrositlerin yüzeyindeki antijenler, ortamda bulunan ?zgül antikorlarla birle?ecek olurlarsa, g?zle g?rülebilecek kümeler olu?turarak ç?kerler. Bu olaya Hemaglutinasyon denir.
Kan Uyu?mazl??? 1 Kan Uyu?mazl??? 2
Kan ver Uzun Ya?a