Hz. Yusuf (a.s) kıssasının Ahlaki Öğretileri-3
- Cinayeti Edebildiğince Azaltmak:
Bu kıssadan aldığımız bir başka ders de insanın kötülük ve günaha doğru çekildiği ve de radikallerin baskısı ve asi bir topluluğun komplosu altında kaldığı zaman olabildiğince günah ve suçu azaltması gereğidir. Bu mesele, bir ölçüye kadar Yusuf'u seven ve ona şefkat duyan kardeşinin “Yusuf’u öldürmeyin, onu bir kuyunun dibine bırakın ki geçen kervanlardan biri onu bulup alsın eğer yapacaksanız böyle yapın,”[1] sözünden müşahede edilmektedir.
- Evlatların Hepsine Sevgi Beslemek ve Sevgi Göstermede Aşırılığa Kaçmamak:
Baba ve anne bazı evlatlarına sevgi gösterirken diğer evlatlarını da gözetmelidir ve mevcut kıssadan bu dersi almak mümkündür. Her ne kadar Yakup bu hususta bir hata yapmamış olsa da ve Yusuf ve Bünyamin'e gösterdiği sevgi bir nedenden kaynaklanmışsa da bu macera insanın olağanüstü bir dikkat ve itina göstermesi gerektiğini yansıtmaktadır; zira bazen bir evlada yönelik gösterilen sevgi, bir başka evladın kalbinde kendisini her işe yöneltebilecek, şahsiyetini dağılmış gösterecek ve kardeşinin şahsiyetini yok etmek için hiçbir sınır ve had tanımayacak bir kin yaratabilmektedir.[2]
- Dost ve Yakınların Komplolarından Uzak Durmak:
İnsanın karşılaşabileceği en tehlikeli komplolar, dost kılığındaki düşman komplolarıdır. Yeminli düşmanlardan bu nahiyeden yediğimiz ağır ve sert darbeler az değildir. Bazen ekonomik yardımlar adıyla, bazen kültürel ilişkiler sıfatıyla, bazen insan hakları ve bazen de savunma anlaşmaları ismiyle bu gerçekleşmiştir.[3]
- Allah'a ve Rahmetine Ümit Beslemek:
Bu mesele açık bir şekilde Yakub'un (a.s) sözünden anlaşılmaktadır. Şöyle demiştir: "Ben söyledikleriniz karşısında güzel bir sabır (değerbilmezlikten yoksun bir sabır) gösterecek ve Allah'tan yardım dileyeceğim"![4] Aynı şekilde şöyle buyurmuştur:
"Ey oğullarım! Gidin Yusuf’u ve kardeşini araştırın. Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin. Çünkü kâfirler topluluğundan başkası Allah’ın rahmetinden ümidini kesmez.”[5]
- Özel Meselelerin Gizlice Halledilmesi:
Bu kıssadan aldığımız bir başka ders de özel ve hususi meseleleri başkalarının gözünden uzak ve gizli bir şekilde halletmemizdir. Kur'an Yusuf'un (as) kardeşleri hakkında şöyle buyurmaktadır: "Ondan ümitlerini kesince, kendi aralarında konuşmak üzere bir kenara çekildiler…"[6]
- Yalan Ağlamaya Kanmamak:
Yalan ağlamaya kanmamak ve duyguların tesiri altında kalmamak da bu kıssanın derslerindendir ve bu Allah'ın sözünden anlaşılmaktadır: "(Yusuf'un kardeşleri) gece ağlayarak babalarının yanına geldiler."[7]
- Güzel Sabır:
Zor hadiseler ve de bela ve musibetler karşısında güzel bir sabır göstermeliyiz. Nitekim Yakup şöyle buyurmuştur: "Ben söyledikleriniz karşısında güzel bir sabır (değerbilmezlikten yoksun bir sabır) gösterecek ve Allah'tan yardım dileyeceğim"[8]
[1] Yusuf, 10.
[2] Mekarim Şirazi, Nasır, Tefsir-i Numune, c. 9, s. 328.
[3] Mekarim Şirazi, Nasır, Tefsir-i Numune, c. 9, s. 333.
[4] Yusuf, 18.
[5] Yusuf, 87.
[6] Yusuf, 80.
[7] Yusuf, 16.
[8] Yusuf, 18.
Hz. Yusuf (a.s) kıssasının Ahlaki Öğretileri-2
Hz. Yusuf (a.s) kıssasının Ahlaki Öğretileri-1
