Kısaca İran Tarihi-2

Milattan Sonra:

¨    Yıl  266: Sasani Hanedanlığının kurulması,

¨    Yıl 622: İslâm Peygamberinin hicretleri ve İran ve İslâm ülkelerinin yeni takvimlerinin başlangıç tarihi,

¨    Yıl ..........: İslâmiyet’in İran’a girmesi ve Ümeyyeoğullarının hakimiyeti,

¨    Yıl............: Gazneliler, Selçuklular, Moğollar ve Timur hanedanlıkları dönemi,

¨    Yıl............: Safevi devletinin kurulması ve Şiilik mezhebinin İranlıların resmi mezhebi olarak seçilmesi,

¨    Yıl 1736-1789: Nadir Şah Afşar’ın iktidara gelmesi ve Hindistan üzerine saldırı,

¨    Yıl 1750-1794: Zandiya Hanedanlığı dönemi,

¨    Yıl 1795-1925: Kaçar Hanedanlığı dönemi ve İran’ın kuzey ve doğu olmak üzere aşamalı olarak ikiye bölünmesi,

¨    Yıl 1905-1906: Meşrutiyetçilerin devrimi ve Meşrutiyetin ilanı,

¨    Yıl 1925: Kaçar Hanedanlığının ortadan kalkması Pehlevi hanedanlığının kuruluşu,

¨    Yıl 1925-1941: Rıza Şah dönemi ve sömürü amaçlı Darsi anlaşmasının Pehlevi Hanedanlığının ilk şahının eliyle uzatılması,

¨    Yıl 1941: Müttefiklerin işgali ve Rıza Şahın müttefik devlet makamlarının talimatı üzerine istifa etmesi,

¨    Yıl...............: M. Rıza Pehlevi Devleti’nin İngiltere, Amerika ve Rusya Devlet Başkanlarının kararıyla işbaşına gelmesi,

¨    Yıl 1950: Dr. Mohammad Musaddık’ın Başbakanlık görevine gelmesi ve Petrol Sanayisi’nin millileştirilmesi,

¨    Yıl 1953: CIA’nın Dr. Musaddık başkanlığındaki Milli Hükümete karşı darbe girişimi,

¨    Yıl 1961-1962: Dr. Ali Emini’nin Başbakanlığa atanması, Ak devrim yasası ve toprak reformunun uygulamaya konması,

¨    Yıl 1963: İran halkının tarihi 15 Hordad (........................) gününde İmam Humeyni’nin rehberliğinde büyük protesto gösterisi

¨    Yıl 1964-1977: Abbas Huveydan’ın Başbakanlık dönemi,

1977 Yılı:

          Cemşid Amuzgar Hükümetinin işbaşına geldiği bu dönemde İran bir takım olaylara gebe kalmıştı: Halk dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Carter’in İran’a gelmesine sert tepki gösterdi. Bu doğrultuda ilk kapsamlı tepki Şehit  Dr. Ali Şeriati’yi anma töreni ve onu izleyen  Şehit Ayatollah Seyed Mustafa Humeyni için düzenlenen törenlerde kendini gösterdi.

¨ 7 Ocak: Kum kentinde halk büyük bir protesto yürüyüşü yaptı. Pehlevi rejimi halka ateşle karşılık verdi. Halk acımasızca katledildi.

¨ 18 Şubat: Kum şehitlerinin kırkıncı günü dolayısıyla Tebriz’de  büyük gösteriler düzenlendi.

1978 Yılı:

Mart-Temmuz arası: Halkın feryat sesleri ülkenin dört bir yanında giderek tırmanıyor.

19 Ağustos: Abadan, Raks Sinemasında yangın sabotajı sonucu feci bir ölüm olayına tanık oldu.

27 Ağustos-7 Eylül:  Ülke çapında protestolar devam ederken devrim hareketleri artarak genişliyor. Amuzgar Hükümetinin istifası ve Şerif Emami döneminin başlaması,

8 Eylül: Tahran ve ilçelerde bir çok halk şehit edildi,

5 Ekim:  İmam Humeyni zalim şah rejimi tarafından Paris’e sürgüne gönderildi,

 4-5 Kasım: Tahran’da Lise ve Üniversite öğrencilerinin protesto gösterileri şah polisinin şiddetli tepkisiyle karşılaştı,

10-11 Aralık: Tasua ve Aşura günlerinde milyonlarca halk Şah’a karşı muhalefetlerini ilan etmek üzere protesto yürüyüşleri düzenledi,

Kısaca İran Tarihi-1