Sorularla Kadir Suresi’nin Tefsiri 3
8- Kadir Gecesine neden “Kadir” gecesi denmiştir?
Cevap: Bu konuda çeşitli sözler söylenmiştir. Mesela “Kadr”, kadir kıymet anlamınadır; bu gece de kadir kıymet sahibi olduğu ve değerli ve yüce bir gece olduğu için bu isim verilmiştir.
Bir diğer görüş ise şudur:
Kadr ölçü demektir. Kader de aynı manayadır. Bu gecede insanların mukadderatı ölçülüp biçildiği ve belirlendiği için “Kadir Gecesi” (mukadderat gecesi) denmiştir.
Duhan suresindeki ayetten de bunu anlamaktayız; buyuruyor ki:
“Biz o (Kur’an’ı) mübarek bir gecede indirdik; hiç şüphesiz biz korkutucularız. O öyle bir gecedir ki onda her hikmetli iş, tayin ve tanzim edilir.” (Duhan, 3-4)
Ayrıca bir çok hadisten de bu gecede insanların gelecek bir yıldaki mukadderatının tayin edildiği anlaşılmaktadır.
Elbette bunun insanın serbestliğiyle hiçbir çelişkisi yoktur. Allah-u Teala’nın mukadderatı takdir etmesi insanların kabiliyetleri, sergiledikleri tavırları, niyetleri ve.. ile doğrudan orantılıdır. Kısacası insanlar mukadderatlarının zeminlerini kendileri hazırlamaktadırlar. İnsanların geçmiş amelleri, sergiledikleri tavırlar, ve mevcut halleri ve yine kadir gecesindeki durumları, niyet, tevbe, dua, ibadetleri vs. onlar için biçilecek mukadderata zemin hazırlamaktadır.
9- Acaba kadir Gecesi’ni bin aydan hayırlı kılan nedir?
Cevap: Zahiren bu gecenin faziletine sebep olan başta Kur’an’ın bu gecede nazil oluşudur. Ondan sonra bu gecede yapılan ibadet ve itaatlerdir.
10- Acaba Kadir gecesi dünyanın her yerinde aynı mıdır?
Cevap: Bu sorunun cevabı bir nükteye dikkat edildiği takdirde aydınlanmış olur. Bildiğimiz gibi gece, yer kürenin bir yarısının gölgesinin diğer yarısına düşmesiyle gerçekleşmiş olur. Yine biliyoruz ki bu gölge kürenin hareketiyle hareket etmektedir. Bu gölge yirmi dört saat içerisinde bütün küreyi dolaşmış oluyor. Bu yüzden zahiren Kadir Gecesi’nden maksat gecenin tam olarak yer küreyi 24 saat içerisinde dolaşmasından ibarettir. Böylece Kadir Gecesi her yerde tek geceden ibaret olmuş oluyor.
11- Surede geçen melekler ve Ruh aynı mıdır? Yani Ruh da bir melek midir?
Cevap: Ehl-i Beyt’ten nakledilen hadislerde Ruh’un melek değil, meleklerden daha yüce bir varlık olduğu söylenmektedir. Ayet-i kerimede Ruh’un meleklerden ayrı bir şekilde zikredilmesi de bunu teyid etmektedir.
12- “O gecede melekler ve Ruh, Rablerinin izniyle her şeyle birlikte inerler ..” cümlesindeki “her şeyden” maksat nedir?
Cevap: Zahiren maksat, insanların mukadderatı ve her türlü hayır ve berekettir.
13- Surenin sonunda bu geceye “selam” sıfatının verilmesinin nedeni nedir?
Cevap: Bu konuda değişik tefsirler söylenmiştir. Mesela deniyor ki yere inen melekler, mu’minlere selam verdikleri için böyle söylenmiştir. Bir diğer görüş şudur ki, selam selamet anlamınadır ve bu gecede şeytanlar zincirlendiği için gece sabaha kadar, onların şerrinden selamettedir. Kısacası bu gece hayır ve bereket doludur ve şer diye bir şey bu hecede söz konusu değildir. İkisi de doğru olabilir. En doğrusunu Allah-u Teala bilir.
Musa AYDIN
Sorularla Kadir Suresi’nin Tefsiri 2
Sorularla Kadir Suresi’nin Tefsiri 1
