تصمیم‌گیری برای حل مشکل قطعی آب استان یزد/واگذاری مدیریت آب زاینده‌رود به وزارت نیرو

حقایقی كه پشت شكستن لوله انتقال آب پنهان ماند

به گزارش نیمروز، شكسته شدن خط لوله انتقال آب زاینده رود به یزد توسط كشاورزانی كه 40 روز برای نشان دادن اعتراض خود با تراكتورها در نقاطی از شرق اصفهان تجمع كرده بودند ، واكنش های مختلفی در پی داشت.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری اصفهان فردا انتشار اخبار مربوط به گلایه های مسئولان یزدی و حتی تهدیدهای آن ها از یك سو و برخی دفاعیات نمایندگان مجلس و مسئولان اصفهان از سوی دیگر و در كل تبدیل شدن عرصه رسانه های دو استان به جنگ رودررو ، فضایی روانی در بین مردم دو استان ایجاد كرد كه به نظر می رسد در برخی از اخبار ، نویسندگان و گزارش گران و البته در درجه بالاتر ، مسئولان و نمایندگان دو استان فراموش كرده اند هر دو استان در زیر پرچم واحد جمهوری اسلامی ایران هستند و مردم دو استان نیز هم وطن محسوب می شوند !

هر خبر و هر گفته ای در این چند روز ، هزاران ناگفته همراه خود داشت كه در این یادداشت ، به برخی از این موارد كه به صورت جدی جای تامل و بحث دارد اشاره می شود :

نوشدارو پس از مرگ سهراب !
كشاورزان شرق اصفهان ، مردمانی متدین و زحمت كش هستند كه از گذشته های دور ، معیشت و زندگی خود را از طریق كشاورزی تامین می كرده اند . آنان طبق طومار شیخ بهایی و طومارهای قبل از آن ، از حق آبه داران آب زاینده رود محسوب می شوند كه حق آبه آنان ، سندی حقوقی و قابل ادعا تلقی می شود.
هرگونه نگاه به مسئله شكسته شدن آب زاینده رود بدون توجه به سابقه حضور و اعتراض كشاورزان شرق اصفهان و همچنین مشكلات عدیده معیشتی كه هم اكنون مردم این منطقه با آن روبرو هستند ، نگاه یك طرفه و یك جانبه است . كشاورزان شرق اصفهان 40 روز ، در آرامش اقدام به تجمع در نقاطی از شرق اصفهان كردند كه اگر خبر باز شدن آب برای كشت بهاره از سوی مدیران مربوطه در وزارت نیرو در طول این مدت به آن ها داده می شود ، نهایتاً ناچار به اقدامی مانند شكستن خط لوله و آسیب رساندن به تجهیزات انتقال آب برای انتقال مطالبات و پیام های خود نمی شدند . خبری كه امروز در خصوص زمان قطعی جاری شدن آب در زاینده رود منتشر شد ، نوشدارویی پس از مرگ سهراب بود كه اگر مدیران ما قدرت بیشتری در مدیریت بحران داشتند ، این اتفاق به اینجا كشیده نمی شد.

همه جای ایران سرای من است
با درنظر گرفتن مشكلات شرق اصفهان و كشاورزان زحمت كش این منطقه ، هرچند لزوم توجه ویژه به مشكلات آن ها در زمینه كشاورزی محسوس است ولی شكستن خط لوله انتقال آب به یزد كه آب شرب هموطنان ما در شهر یزد و شهرهای اطراف را تامین می كند، كار درستی نبوده و بهتر بود كشاورزان شرق اصفهان ، از دیگر اهرم ها برای رساندن صدای خود به گوش مسئولان استفاده می كردند .

در روزهای پس از این حادثه ، مردم شهر یزد با مشكلاتی در زمینه تهیه آب شرب مواجه شدند كه چنین رخدادی از نظر اصول اخلاقی و شرعی پسندیده نیست . مردم یزد نیز همانند مردم اصفهان ، شهركرد، بروجن، لنجان، جرقویه، خوراسگان و ... "ایرانی" هستند و بدون تردید ، هیچ فردی راضی نیست كه هموطن خود با مشكل تهیه آب شرب مواجه شود . اصفهان ، یزد ، شهركرد ، اهواز، مشهد، تهران، تبریز فرقی نمی كند ، همه جای ایران سرای ایرانی ها است و همه ما باید به فكر مشكل هموطن خود باشیم . خواه این مشكل آب شرب آشامیدنی یزد باشد یا مشكل معیشت و نان كشاورزان زحمت كش شرق اصفهان.

در نظر داشته باشیم ، عمده دلیل اقدام كشاورزان اصفهان برای شكستن لوله انتقال آب به یزد ، تلاش آن ها برای رساندن پیام و سخن خود به مدیران كشور بود كه با وجود 40 روز تجمع در نقاط مختلف شرق اصفهان شنیده نشد و قطعاً كشاورزان اصفهانی نیز به قطع آب شرب یزد رضایت نداشته و ندارند .

آقای استاندار ، تونل سوم كوهرنگ افتتاح نشده است !
برخی اظهار نظرهای مسئولین دو استان در روزهای گذشته ، صحبت هایی بود كه به نظر می رسد طرح آن در این شرایط نتیجه ای جز افزایش تنش ها ندارد .

با دقت در این صحبت ها در می یابیم ، بخشی از این سخنان صرفاً "تحریك آمیز" بوده و بخش دیگر ، با اسناد و اطلاعات هیچ گونه سنخیتی ندارد . به عنوان مثال ، استاندار یزد در اظهارنظری اعلام كردند : " آب انتقالی به استان ، آب زاینده رود نیست چراكه این آب از كوهرنگ و چشمه لنگان تامین می شود".

بخش دوم صحبت های ایشان در خصوص تخصیص آب انتقالی از كوهرنگ و چشمه لنگان كاملاً صحیح و درست است ولی توجه داشته باشیم ، تونل سوم كوهرنگ و چشمه لنگان كه تخصیص آب یزد از محل این تونل پیش بینی شده هنوز افتتاح نشده است .

البته سال هاست آب در لوله انتقال آب به یزد جاری است كه این مساله به خاطر اهمیت تامین آب شرب یزد بوده و مدیران دولتی را به این فكر انداخت كه تا زمان تكمیل این تونل ها، آب انتقالی به یزد را از زاینده رود تامین كنند . در نتیجه آبی كه فعلا به یزد منتقل می شود 100% آب زاینده رود است .

بهتر بود، استاندار محترم یزد با بررسی سوابق این مساله از یك سو  و در نظر گرفتن مشكلات بخشی از مردم و كشاورزان اصفهان ، كشاورزان و مردم اصفهان را به صبر و خویشتن داری دعوت می كردند و از آن ها می خواستند همانند سالیان گذشته كه با وجود كمبود آب زاینده رود (و البته عدم بهره برداری از تونل سوم كوهرنگ) آب تخصیص یافته برای آب شرب یزد از محل زاینده رود تامین می شوند، بردبار و شكیبا باشند و نیاز آب شرب استان یزد را درك كنند.

فاصله كشاورزان تا "اراذل و اوباش"
پیام مهربانی مدیران یزدی در این شرایط و اظهارنظر منطبق با واقعیت ها ، می توانست نگاه بهتری نسبت به این مساله در بین كشاورزان اصفهانی ایجاد كند . اتفاقی كه درست برعكس آن رخداد و هر روز در حال شدت گرفتن است.

در این بین محمد صالح جوكار از نمایندگان یزد در مجلس شورای اسلامی ، كشاورزان شرق اصفهان كه لوله انتقال آب به یزد را شكسته اند را "اراذل و اوباش" و "متجاوز" معرفی كرد .

بهتر بود این عضو محترم كمسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی ، با در نظر گرفتن سابقه تاریخی زندگی این مردمان ، دقیق تر و ظریف تر مشكلاتی كه در نتیجه خشكسالی به مردم این ناحیه تحمیل شده است را بررسی می كرد و سپس آن ها را "اراذل و اوباش" خطاب می كرد .

برخی كشاورزان شرق اصفهان برای رفع نیازهای مالی خود در سال های گذشته ، حتی "كلیه" خود را نیز فروخته اند و اكنون در چنین وضعیت اقتصادی به سر می برند . آن ها مردمان شریفی هستند كه مطالبه به حقی نیز دارند و وظیفه همه نمایندگان مجلس از جمله نماینده محترم شهرستان یزد نیز هست كه مشكلات آنان را بررسی كند.

افرادی كه نماینده محترم یزد آن ها را "اراذل و اوباش" نامیده، همواره در پلاكاردهای خود اعلام كرده اند كه حامی نظام و انقلاب هستند و همواره با در دست داشتن عكس های مقام معظم رهبری، مطالبات خود از مسئولان را مطرح كرده اند.

مطالباتی كه اگر از سوی مسئولان محترم از جمله اعضای كمسیون امنیت ملی مجلس كه آقای جوكار(نماینده یزد) نیز در آن عضویت دارند شنیده می شد ، كشاورزان اصفهانی ناچار نمی شدند برای انتقال صدای خود دست به شكستن لوله انتقال آب بزنند.

آیا یزد متهم ردیف اول خشكسالی اصفهان است ؟
بحران آب استان اصفهان ، مشكلاتی برای بخش های مختلف اقتصادی استان و افراد شاغل در این بخش ها از جمله كشاورزی، گردشگری، صنایع گوناگون و  همچنین مردم شهر اصفهان ایجاد كرده است.

هر فرد و گروهی در ذهن خود ، به دنبال دلایلی برای این مشكلات است كه در این بین ، دم دست ترین علت می تواند خروج آب از این حوضه آبخیز باشد كه فعلاً تنها خروج آب ، انتقال آب به یزد است.

به نظر می رسد با توجه به حجم آب انتقالی به یزد و اهمیت بالای این آب در یزد یعنی مصرف شرب، مقصر دانستن یزد به عنوان متهم ردیف اول خشكسالی زاینده رود و همه مشكلات كشاورزان، صنایع و ... قدری بی انصافی است.

كارشناسان و صاحب نظران، بحران آب در استان اصفهان را مساله ای چند وجهی با ریشه های گوناگون می دانند . در این بین پنج علت عمده و ریشه بحران آب استان اصفهان از سوی صاحب نظران مسائلی از قبیل: 1)موقعیت اقلیمی استان، 2)عدم تعادل بین منابع و مصارف آب، 3)وقوع دوره‌های خشكسالی و ترسالی، 4)تغییر اقلیم و 5) عدم مدیریت یكپارچه و به هم پیوسته منابع آب، ذكر شده است.

علی بصیرپور مدیر دفتر بهره‌برداری و نگهداری از سدها و تاسیسات آب منطقه‌ای اصفهان نیز در نشست خبری سال گذشته خود، این 5 عامل را عامل اصلی مشكلات و بحران آب در استان اصفهان عنوان كرد.

زخم های پانسمان شده كه یكی یكی عفونت می كنند
داستان زاینده رود و مشكلات آن ، داستان زخم هایی است كه هر زمان باز شده فقط به پانسمان كردن آن اكتفا كرده ایم . حالا هر كدام برای خود زخم بزرگی شده و به عفونیت رسیده است.

از جمله این زخم ها ، می توان به تخصیص ها و بارگذاری های زودتر از موعد افتتاح تونل های آبرسانی اشاره كرد. طولانی شدن عملیات تونل های آبرسانی از یك سو و نیاز فوری و مهم در برخی تخصیص ها(مانند تخصیص آب شرب یزد) از سوی دیگر، باعث شده از آب زاینده رود به این بارگزاری های جدید تعلق گیرد.

به عبارتی می توان گفت، در شرایط پرآبی رودخانه توان تخصیص این آب به خوبی مهیا بوده ولی در آن زمان به روزهای خشك زاینده رود فكری نشده است . زخم های پانسمان شده دیروز زاینده رود ، امروز در حال عفونت كردن است و اگر زودتر فكری برای درمان آن نكنیم ، این عفونت ها قامت بلند این رود را به زودی خم می كند.

اكنون در شرایطی كه ادامه حفر تونل های آبرسانی با مشكلاتی در بالادست رودخانه مواجه شده، بهتر است مدیران و نمایندگان محترم شهر یزد نیز تلاش خود را برای به ثمر رسیدن این تونل ها انجام دهند تا آن زمان این گفته استاندار یزد كه " آب انتقالی به یزد آب زاینده رود نیست" به واقع تحقق یابد.

البته این مساله تنها یكی از زخم های پانسمان شده زاینده رود است و چندین مساله در همین سطح، حیات رودی كه نامش با زندگی عجین شده است را تهدید می كند.

"گروكشی" یزدی ها از زبان عضو كمسیون امنیت ملی مجلس

لحن و ادبیات استفاده شده توسط برخی مسئولین استان یزد، چنان می نماید كه گویی تمام استان اصفهان در مرزهای استان یزد گردهم آمده اند تا به جنگ با مردم یزد بروند!

از جمله این اظهارات می توان به اظهارات محمد صالح جوكار، نماینده یزد در مجلس شورای اسلامی اشاره كرد كه به اعتقاد وی جریان سازمان دهی شده در استان اصفهان، پشت قضیه شكسته شدن خط لوله انتقال آب به یزد وجود دارد.

او مسئولان اصفهانی را به اهمال كاری در حل و جلوگیری از این قضیه متهم كرد ولی توضیح نداد كه آیا نسخه اش برای حل این قضیه قبل از شكستگی لوله، دستگیری كشاورزان اصفهانی بوده كه حق آبه خود را مطالبه می كنند یا مورد امنیتی دیگری برای این برخورد در نظر ایشان است.

این نماینده مجلس كه اتفاقاً عضو كمسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی است، در اظهار نظر عجیب دیگری اعلام می كند: اگر قرار به گروكشی باشد ما نیز می توانیم از ورود سنگ آهن یزد به اصفهان جلوگیری كنیم.

این گونه اظهارنظر از زبان یك عضو كمسیون امنیت ملی مجلس كه همواره باید تلاش خود را برای رفع سوتفاهم ها و جملات تحریك آمیز به عنوان یك سیاست مدار نشان دهد، عجیب و غیرمنتظره بود.

شان و جایگاه كارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران ایجاب می كند، در زمانی وقوع چنین اتفاقاتی به جای "گروكشی" با ریشه یابی و پرداخت به عمق مساله، مشكلات مردم را به صورت ریشه ای حل كنند.

توزیع عادلانه فقر آب ، خواسته كشاورزان شرق و همه حق آبه داران زاینده رود
آب نیز حكم ثروتی را دارد كه توزیع عادلانه فقر آن بین صاحبان حق در زمان خشكسالی مانند توزیع عادلانه آن در زمان ترسالی بین حق آبه داران اهمیت دارد .

خواسته اصلی و به حق كشاورزان شرق اصفهان از مسئولان وزارت نیرو، توزیع عادلانه كم آبی بین همه حق آبه داران است.

هیچ قانون و منطقی، این مساله را توجیه نمی كند كه آب در زمان خشكسالی به حق آبه داران بالادست و یا هر حق آبه دار دیگر مانند زمان ترسالی تعلق گیرد در حالی كه حق آبه داری كلاً از دریافت آب محروم باشد.

در زمینه آب یزد نیز، كشاورزان اصفهانی معتقدند باید این آب در حد نیاز شرب استان تخصیص یابد و مصارف كشاورزی آب در این استان حذف گردد .

استفاده كشاورزی از آب زاینده رود در یزد ، بحث مورد مناقشه روزهای قبل اصفهانی ها و یزدی ها در شبكه های اجتماعی و بخش نظرات اخبار مربوط به این اتفاق در خبرگزاری ها و سایت های خبری بوده است.

در این زمینه، حمیدرضا فولادگر نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی با تائید مصرف كشاورزی آب در یزد گفته بود : "قرار بود آبی كه از زاینده‌رود به استان یزد انتقال می‌یابد صرف تامین آب شرب مردم این استان شود كه ظاهرا قرار شده است كه غیر از آب شرب برای مصارف كشاورزی نیز مصرف شود."

این گفته وی و استفاده كشاورزی از آب زاینده رود كه مورد ادعای كشاورزان اصفهانی است ، از سوی مدیران و نمایندگان استان یزد تكذیب شد . به نظر می رسد ، عدم اطلاع رسانی شفاف در مورد آب انتقالی زاینده رود به یزد ، این مساله را با پیچیدگی هایی مواجه كرده كه تنها راه حل آن ، اطلاع رسانی مستند و صحیح از سمت وزارت نیرو است . به راستی در صورت صحت خبر ، استفاده كشاورزی از آب زاینده رود در یزد در شرایطی كه كشاورزان حق آبه دار رودخانه از دریافت آب محروم هستند، اجحاف به حق آبه داران این رودخانه و زیرپا گذاشتن حق الناس است.