تبیان، دستیار زندگی

با سلام

در این تاپیک قصد داریم به معرفی مختصری از مشاهیر استان اصفهان از جمله: شعرا، نویسندگان و مترجمان، عالمان دینی و دانشمندان، هنرمندان ، بازیگران و کارگردانان وموسیقیدانان( قدیمی و معاصر) بپردازیم. 

سلمان فارسی یا روزبه

از صحابه ایرانی مشهور پیامبر اسلام بود که پیامبر او را از اهل بیت خواند. وی دهقان‌زاده‌ای از ناحیة «جی» اصفهان بوده است. او با این که پسر سرپرست یکی از آتشکده‌های بزرگ ایران بود ، زرتشتی باقی نماند و سالها در پی حقیقت و دین راستین به سرزمین‌های گوناگون سفر کرد که در همین سفرها در سرزمینی به بردگی درآمد و سپس توسط حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) آزاد گشت. سلمان فارسی که دانش‌های ایرانیان را می‌دانست از مشاوران پیامبر ، از جمله طراح اصلی حفر خندق در جنگ خندق بوده‌است. او از اصحاب حضرت علی بوده و در انتهای عمر خود والی مدائن گردید.

ایمان به مانی

سلمان فارسی از طبقه برگزیدگان جامعه مانوی بوده‌است و چون دین مانی را بر دین زرتشتی ترجیح داده بود مجبور به فرار از ایران شد. ابوریحان بیرونی در «الآثار الباقیه عن القرون الخالیه» می‌نویسد: انجیل سبعین (بلامس) نام انجیلی است که سلام پسر عبدالله سلام از زبان سلمان فارسی نوشته‌است. روزبه بعد از آنکه فهمید قرار است او را شش ماه با اعمال شاقّه زندانی کنند و پس از آن اگر به آیین نیاکانش ایمان نیاورد اعدامش کنند، با همکاری عمه‏اش گریخت.

او پس از مانی‌گری مدتی به مسیحیت روی آورد. برخی معتقدند چون از کشیشان شنیده بود که ظهور پیامبر جدید نزدیک است ، خانه را ترک گفت. در بیابان کاروانی دید که به سوی شام می‏رفت؛ پس به مسافران پیوست و رهسپار سرزمینهای ناشناخته شد. مدتی در شام و موصل اقامت کرد تا آن که در سرزمین‌های عربی به اسارت قبیله بنی کلب در آمد و مردی یهودی از بنی قریظه او را به بردگی خرید و به یثرب برد.

ادامه دارد.....

ایمان به اسلام سلمان فارسی

روایت مستند و پذیرفته شده‌ای میان مورخان شیعه و غیر شیعه هست که سلمان چون علائم پیامبر خاتم را شنیده بود روزی ظرفی خرما برای پیامبر آورد و گفت صدقه‌است حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) ان را نپذیرفت. روز دیگری ظرفی خرما آورد و درپاسخ محمد گفت که صدقه نیست و هدیه‌است که حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) ان را پذیرفت. سلمان از این رویداد (که نخوردن صدقه از سوی پیامبر را ثابت می‌کرد)وبررسی دیگر نشانه‌ها به پیامبری او ایمان آورد و باکمک وی آزاد شد و کم کم بزرگ ترین صحابه حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) و حضرت علی (علیه السلام) شد.

در سفینة البحار آمده‌است هنگامی که حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) به مدینه هجرت کرد با دعوت پیامبر با دین اسلام آشنا شد و مسلمان شد و حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) با مولای او قراردادی بست که سلمان کار کند و از درآمدهای خود، خود را آزاد کند. پیامبر و مسلمانان مدینه به او کمک کردند که بهای خود را (به مبلغ چهل نهال خرما و چهل وقیه-هر وقیه معادل چهل درهم) به یهودی بپردازد و آزاد شود

پس از رحلت پیامبر، سلمان از معدود کسان معتقد به امامت حضرت علی(ع) بود. او نزد علی نیز منزلتی بسیار والا داشت .در خلافت عمر بن خطاب به حکومت مدائن منصوب شد. سلمان، حتی حقوق اندک سالانه خود را هم به نیازمندان می‏داد و بسیار اندک برای خود برمی‏داشت.

سلمان سرانجام، در اواخر خلافت عثمان در سال ۳۵ هجری درگذشت. حضرت علی (علیه السلام) که آن زمان در شهر مدینه بود با طی الأرض به نزد سلمان رسید ـ پیکرش را غسل داد، کفن کرد و بر آن نماز گزارد. همراه ایشان، جعفر بن‏ ابی‏طالب ـ که ۲۷ سال قبل در جنگ موته سال ۸ هجری شهید شده بود ـ و خضر نبی، بر پیکر سلمان نماز گزاردند.

آرامگاه

آرامگاه وی در کنار طاق کسری در شهر مدائن عراق، در ۵ فرسخی بغداد قرار دارد.آرامگاه او طی اقدام تروریستی حمله به قبر امامان شیعه در سامرای عراق مورد اصابت خمپاره قرار گرفت.

ادامه دارد....

سلمان فارسی در روایات اسلامی

جابر از حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) ، چنین نقل می‏کند: «همانا اشتیاق بهشت به سلمان بیش از اشتیاق سلمان به بهشت است؛ و بهشت به دیدار سلمان عاشق‏تر از دیدار سلمان به بهشت است.»

پیامبر، دربارهٔ دانش سلمان چنین گفته‌است: «اگر علم در ثریّا بود، ایرانیان و سلمان به آن دسترسی پیدا می‏کردند.» همچنین در جایی دیگر: «سلمان دریای علم است که نمی‏توان به عمق آن رسید.»^]

امام جعفر صادق(علیه السلام)، فرمودند: «رسول خدا و حضرت علی(ع) اسراری را که دیگران قدرت تحمل آن را نداشتند به سلمان می‏گفتند و او را لایق نگهداری علم ومخزن اسرار می‏دانستند؛ از اینرو یکی از القاب سلمان، «مُحَّدث» است.» در جای دیگری نیز دربارهٔ او فرمودند: «در اسلام، مردی که فقیه‏تر از همه مردم باشد، همچون سلمان، آفریده نشده‌است.»؛ همچنین: «سلمان اسم اعظم را می‏دانست.»

منابع

• سلمان فارسی استاندار مداین؛ احمد صادقی اردستانی؛ مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
• لغت‌نامه دهخدا
• علی صدرایی خویی. فهرستگان نسخه‌های خطی ترجمه‌های فارسی قرآن کریم. چاپ اول، قم: مرکز ترجمه قرآن مجید به زبانهای خارجی، ۱۳۸۳، ‎ ۹۶۴-۰۶-۲۸۲۹-. ‏

تاج اصفهانی (موسیقیدان)

استاد محمد حسین متخلص به صغیر اصفهانی
عاشق سوخته جان و سالک شوریده روان پروانه شعله حقیقت ،عارف خیّر و شاعر نامور شهیر استــاد محمد حسین متخلص به صغیر اصفهانی است .این شاعر از نوادر هنر معاصر است که از همان اوان طفولیـت نبوغ عینی او را به هنر شاعر واداشت .سروده های او در حد استادی و مقبول طبع همگا ن است .صغیـــر از پرورش یافتگان انجمن معروف و بنام میرزا عباس خان شیداست که خود از استادان و نویسندگان بزرگ بود .صغیر پس از  مرگ استاد از صدر نشینان انجمن های اصفهانی شد و تا آخرین لحظات عمر شمــــــع جمــع صـــاحبنظران بود .صغیر جز بر  آستان پاسبـــان ملایک  ائمه طاهــرین بر هیچ در سر فرود نیاورد و تا زنده بود دلش از یاد خدا غافل نبود .دلباختگی این پیر روشن ضمیر به ولایت ائمه سلام الله علیهم اجمعین و مخصوصاً شیفتگی وافر به مقام و ولایت مولا امیرالمؤمنین علی علیه السلام سخن او را چنــان به شیرینی ممــزوج می ساخت که هیچ شاعری را در این عرصه چون او سراغ نمی توان گرفت .چنان که شهرت این سالــک  راه خــدا در زمــــان حیات از مرزهای کشور گذشت و نامش بر پیشانی بارگاه عرش به عتبــات عالیــــات نقش بست. دیــــوان استــاد تا کنون هجده بــــار  به چــــاپ رسیده کـــــه آخرین چاپ آن در تیتراژ پنج هزار نسخــه در سال 1387 با تصحیح و ویرایش جدید همراه با ترجمه لغات و مقدمه فاضــــــلانه شاعر معاصر اصفهانی آقای محمد علی صاعد انتشار یافته است .

تا در ره مقصود به تـــشویق نیفتی                                                   از قافله بـاید که پس و پـیش نــیفتی

آزاد توانـــی شـــدن از دام دوگیتـی                                                   زنهار به دام هـــوس خــویش  نیفتی

افتادنت از بــام فلــــــک غصـه ندارد                                                   هشـــدار ز بام دل درویــش نـیفتی  

از سر بنه اندیشه بــد تا بـه مکافات                                                   در دام حـــریفان بـد انـدیش  نیفتی

بگذر ز کم و بیش که میـزان قناعـت                                                  این است که در فکر کم و بیش نیفتی

بیگانه گزندت نرساند به حـــذر باش                                                 در زحمت بیگانــگی از خـویش نیفتی

مانند صغیر از اسدالله مدد جــوی   تا در کف گرگان جفا کیش نیفتی

با سلام

در این پاسخ میخواهم عزمت و افتخار زنان ایرانی بالاخص اصفهانی را یادآور شویم.

آیا میدانستید که « ام الفارسیه » اولین زن و اولین ایرانی است که به دین اسلام گروید .

عبدالله ابن عباس از قول حضرت سلمان نقل می کند : زنی اصفهانی را دیدم که در وصول به یثرب و دولت دریافت سعادت اسلام بر من سبقت گرفته بود و او مرا به سوی آن حضرت راهنمایی کرد.(ترجمه محاسن اصفهان – مافروخی)
برخی نیز اولین ملاقات حضرت سلمان با ام الفارسیه را در مکه ذکر کرده اند . ( اسد الغابه )
در « اعیان الشیعه » ذکر شده که سلمان می دانست که یکی از زنان همشهری اش به حجاز آمده است . در آنجا پرس و جو کرد تا او را یافت و آن زن وی را برای شرفیاب شدن به محضر حضرت رسول الله (ص) راهنمایی کرد .

به نقل از کتاب : مشاهیر زنان اصفهان – دکتر محمد حسین ریاحی

جالب بود.

افتخاری بس بزرگ برای بانوان اصفهانی است.

بانو امین

سیده نصرت بیگم امین (بانو امین) در سال 1308ق. در اصفهان متولد شدند و در سال 1403ق. وفات یافتند. در کتاب افلاکیان خاک نشین درباره ایشان آمده است:

وی در پانزده سالگی به همسری پسر عمویش، معین التجار درآمد. زندگی خانوادگی و تربیت فرزندان بر فراگیری دانش او اثری نگذاشت. علامه محمد تقی جعفری در مورد ایشان می گوید: با توجه به آثار قلمی که از خانم امین در دسترس ما قرار گرفته، به طور قطع می توان ایشان را یکی از علمای برجسته عالم تشیع معرفی کرد و با توجه به مقامات عالیه روحی که ایشان بدان موفق شده اند، باید ایشان را نخبه ای از دانشمندان به شمار آورد. در علم آموزی همتی بلند داشت. پنج فرزندش به علل مختلف از قبیل بیماری و ... از دست رفتندو تنها یک پسر برایش باقی ماند. وقتی دو فرزند ایشان به فاصله چند روز از دنیا رفتند و تنها یک پسر برایش باقی ماند، آیت الله نجف آبادی چند روز درس را تعطیل کرد، بانو امین به دنبال استاد فرستاد و علت تعطیلی درس را جویا شد.

آیت الله نجف آبادی می گویند که من شرمم می شود که بچه تان تازه از دنیا رفته برای درس بیایم و خانم امین پاسخ می دهند:

من پیش خدا شرمم می شود که سه روز است چیزی نخوانده ام. خدا یک چیزی به من داد خودش هم گرفت .

محمود فرشچیان به سال 1308 شمسی در اصفهان ، دیده به جهان گشود . پدرش ، حاج غلامرضا فرشچیان ، از تجار فرش بود و در کار هنر قالی بافی دست داشت .

این زمینه مساعد برای پرورش ذوق و شوق او در راه آشنایی با هنر موثر افتاد . از سالهای پیش از مدرسه از روی نقشه های قالی طرح میزد ، تا به تدریج دستش در کار نقش پردازی روان گردید . فرشچیان در طی تحصیلات مقدماتی در محضر استاد میرزاآقا امامی اصفهانی هنرمند چیره دست و پرآوازه دیار اصفهان ، به آموختن نقاشی دلبستگی تمام پیدا کرد و دل در گرو نقشهای زیبا بست . او از کار هنر احساس رضایت و شادمانی داشت . از کلاس هفتم دبیرستان فرشچیان قدم به هنرستان هنرهای زیبای اصفهان گذاشت و چهار سال در آن جایگاه عاشقی ، زیر نظر استاد عیسی بهادری ، استاد نابغه و توانمند نقاشی قالی ، مینیاتور ، نقاشی رنگ و روغن ، به فراگیری اصول و مبانی طراحی نقوش سنتی (نقشه قالی ، تذهیب ، مینیاتور) پرداخت .

بدون شک نقش استاد عیسی بهادری در پرورش و خلاقیتهای محمود فرشچیان نقشی فوق العاده ارزشمند بود .استاد در بیان احساس و تجسم شعرگونه عواطف ، به شیوه ای کاملا جدید موفق به هماهنگی و همگامی میان مضمون و محتوا و شکل و فرم نقاشی هایش گردید و این مشخصه اصلی کار او در نقاشی شد . فرشچیان در جوانی بسیار پرتلاش و خستگی ناپذیر به کار و طراحی نقوش مختلف میپرداخت . او در مطالعه آثار تاریخی شهر اصفهان (چهل ستون ، عالی قاپو ، مسجد شیخ لطف الله و ... طرحهای اسلیمی و ختایی کاشیکاری های بی نظیر آن آثار سر از پا نمیشناخت و چون محققی موشکافانه این نقش ها را مطالعه میکرد . فرشچیان حتی در دوره سربازی نیز دست از قلم و رنگ برنداشات و آثاری دیدنی آفرید که مورد تشویق مقامات قرار گرفت .

سال 1329 بعد از 6 سال فعالیت و کسب هنر در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان ، فرشچیان به کسب دیپلم عالی نائل آمد . آثار سالهای شاگردی استاد هنوز در مرکز هنرستان ، موجود است . بدون تردید استاد محمود فرشچیان یکی از پدیده های هنر نگارگری (مینیاتور) در عصر حاضر است و او در طراحی و شناخت و بکارگیری رنگها فوق العاده قدرتمند و قوی است . این قدرت قلم و صلابت و استواری خطوط قلم گیری است که از او هنرمندی پرآوازه و مشهور ساخته است . از نظر محتوا و مضمون ، آثار استاد عمدتا با الهام از ادبیات عرفانی و باورهای مذهبی ساخته و پرداخته شده اند . سخن آخر اینکه امروز استاد فرشچیان از پس نزدیک به پنجاه سال کسب هنر و مهارت در کار نقاشی و خلق نقشهای دلنشین و جشم نواز ، هنرمندی است که به جرآت میتوان او را صاحب سبک جدید در نقاشی ایرانی (مینیاتور) دانست.