• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن حوزه علميه > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
حوزه علميه (بازدید: 2579)
جمعه 19/2/1393 - 20:59 -0 تشکر 689268
آیا روحانیون پس از فراعت از تحصیل باز هم از حوزه حقوق می‌گیرند؟

آیا روحانیون پس از فراعت از تحصیل باز هم از حوزه حقوق می‌گیرند؟ آیا در مورد خمس جز آیه‌ای که خمس برای غنائم جنگی آمده آیه‌ای دیگر نیز وجود دارد؟

الف – چه کسی گفته که روحانیون نباید کار کنند و فقط باید با پول خمس (شهریه) امرار معاش کنند؟ اغلب روحانیون اشتغال دارند. اصلاً این شهریه مگر چقدر هست که کسی بتواند با آن امرار معاش نماید؟! مگر کسی که از دنیا و یک زندگی متوسط، به خاطر دردِ دین گذشته باشد.

ب – به فرض که یک معلم، یک استاد، یک محقق، یک پژوهشگر یا یک طلبه و روحانی، همه وقت خود را صرف مطالعه، تحقیقات و سپس ترویج و تدریس آن علم نماید و یک نظام، نه تنها هزینه‌های تحقیقات او را متقبل گردد، بلکه به او حقوق نیز پرداخت نماید تا امرار معاش کند و نیازی نداشته باشد تا وقت خود را صرف کار دیگری نماید و اصلاً اضافه هم بدهد تا او با خیال آسوده‌تر کار کند، حالا این بد است یا خوب؟ چرا اگر در یک نظام غربی باشد، یا به استاد فیزیک و شیمی اختصاص داشته باشد، خوب و نشان کمال آن نظام است، اما اگر به نظام اسلامی، تحقیقات و مطالعات دینی و ترویج، تبلیغ و تدریس دین که رسید، بد می‌شود؟!

ما برای سینما، تأتر، بازیگری، فیلم، سریال، طنز، جوک، فوتبال، وزنه‎برداری  و … نیز تخصیص بودجه و حتی حقوق بازنشستگی داریم، حالا اگر طلاب و پژوهشگران و مبلغین علوم دینی نیز بودجه‌ای داشته باشند، جای تعجب است؟! مردم همانگونه که پارک و تفریح و ورزش و سرگرمی نیاز دارند، به علوم و امور دینی نیز نیاز دارند، البته به مراتب اولی‌تر و بیشتر.

ج – همان‌طور که یک نظام تکامل یافته در بحرانی چون جنگ، می‌گوید: همه به جبهه نروند، یک عده به امور دیگر اشتغال داشته باشند، وگرنه دانشگاه، مدرسه، بیمارستان، کسب و کار و … همه تعطیل خواهد شد، خداوند متعال می‌فرماید، در کوران جنگ نیز یک عده نروند و به کسب معارف و احکام بپردازند تا نیاز مردم در این امر (که مهم‌ترین نیاز است) را پاسخگو باشند.

«وَمَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنفِرُواْ کَآفَّةً فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» (التوبه، ۱۲۲)

جمعه 19/2/1393 - 21:0 - 0 تشکر 689269


ترجمه: و شایسته نیست مؤمنان همگى [براى جهاد] کوچ کنند پس چرا از هر فرقه‏اى از آنان دسته‏اى کوچ نمى‏کنند تا [دسته‏اى بمانند و] در دین آگاهى پیدا کنند و قوم خود را وقتى به سوى آنان بازگشتند بیم دهند باشد که آنان [از کیفر الهى] بترسند.


پس، نه تنها عجیب نیست اگر چنین نظام کاملی، حتی حقوق، درآمد و تأمین معاش گروه‌هایی را برای انجام امور دیگر و از جمله آگاه نمودن مردم به دین خود، تبیین و تدوین کرده باشد، بلکه نشانه‌ی کمال بیشتر است.


اگر برنامه‌ریزی، اختصاص و تفکیک بودجه در نظامات حکومتی، سیاسی و اجتماعی، در قرون اخیر تعریف شده است و این نظامات بدون آن نمی‌توانند کاری کنند، نظام اسلامی که کلام وحی است، از همان بدو بعثت آن را تدوین و ابلاغ نموده است.


از این روش شاهدیم که کار، تولید، ارزش افزوده، سود، مالکیت دولتی، مالکیت خصوصی، مالکیت عمومی، انفال، خمس، انواع و اقسام زکات‌ها، انفاق، صدقه و …، همه در نظام اقتصادی اسلام تعریف شده است.


د – خمس به بخشی از سود اختصاص می‌یابد، یعنی اگر کسی در سال ده میلیون درآمد داشت و ده میلیون نیز هزینه داشت (البته اصراف نکند)، خمسی به او تعلق نمی‌گیرد، اما اگر مانده‌ای داشت، مشمول خمس می‌گردد، لذا میزان خمس، با انواع زکات‌ها که عمومیّت دارد، اصلاً قابل مقایسه نمی‌باشد.


نیمی از خمس، در اختیار مرجع تقلید قرار می‌گیرد، برای مصارف عمومی جامعه، اعم از هزینه‌های مربوط به تحقیق، تدریس، تبلیغ و ترویج علوم دینی، تأسیس حوزه‌های علمیه، مساجد، یا فقرا، مساکین، مصیبت زده‌ها و …؛ که البته تشخیص اولویت مصرف آن با ولی‌فقیه یا مرجع می‌باشد. نیمی دیگر از خمس نیز سهم سادات فقیر و محتاج می‌باشد که صدقه بر آنان حرام شده است.


ﻫ - مراجع تقلید همان‌طور که بخشی از خمس را به امور فوق در جامعه اختصاص می‌دهند، درصدی از سهم امام را نیز به جهت تعطیل نشدن تبلیغ و گسترش دین و البته گسترش کمّی و کیفی آن و نیز پرورش یافتن افرادی که متخصص مسائل دینی باشد قرار می‌دهند که بخشی از آن «شهریه» است تا با شهریه‌ی اندکی که دانش‌پژوهان در این عرصه داده می‌شود، حداقل بخشی از نیازهای اولیه زندگی آنها تأمین گردد تا بتوانند دست کم بدون دغدغه نان شب، به یادگیری معارف دینی و در نهایت به تبلیغ مسائل دین، آموزش احکام مورد نیاز مردم و ترویج اعتقادات و اخلاقیات اسلامی بپردازند و البته رقم آن با هزینه‌های مشابه از بیت‌المال برای رشته‌های دیگر قابل مقایسه نمی‌باشد. اگر جامعه به پزشک جسم احتیاج دارد، به پزشک روح اختیاج بیشتری دارد و اگر بخشی از جامعه گاهی مبتلا به بیماری‌های «تن» می‌شوند، بیماری‌های روح به مراتب فراگیرتر است، مضاف بر این که سلامت و تعالی روح است که ضامن امنیت و کمال جامعه در عرصه‌های دیگر می‌باشد.


جمعه 19/2/1393 - 21:1 - 0 تشکر 689270


*- شهریه‌ای که به این افراد پرداخت می‌شود نیز به خاطر درس خواندن نیست، بلکه به خاطر تبلیغ دین است. لذا طلبه‌ای که بعد از اتمام دروس به تبلیغ می‌پردازد از این شهریه بهرمند می‌شود و طلبه‌ای که بعد از اخذ تخصص و اتمام درس به عنوان یک متخصص مسائل دینی در ارگان‌های دولتی و غیر دولتی مشغول می‌شود و دارای حقوق می‌شود، شهریه‌ای به او پرداخت نمی‌شود و یا اگر چیزی پرداخت شود نیز به جهت کارهای تبلیغی است که در حین کارمندی در حال انجام دادن است.


*- ادامه تحصیل در هر مقطعی نیز ادامه تحصیل است. دانشجوی سال یک، دانشجو است و دانشجوی دکترا نیز دانشجو است، لذا ادامه تحصیل در علوم دینی در مقطع اجتهاد نیز تداوم طلبگی است البته این دوره بسیار طولانی است و به طور عادی ۲۰ تا ۳۰ سال تحصیل برای رسیدن به این مرحله لازم است. از این رو به عموم مردم گفته‌اند یا بروید در این رشته تحصیل تخصص کنید و یا تقلید کنید، اما هیچ گاه از طرف خود و بدون هیچ مطالعه‌ای اجتهاد ننمایید.


در عین حال در این مقطع نیز طبق قانون، کسانی که شاغل هستند دیگر از مراجع شهریه‌ای دریافت نمی‌کنند، مگر آن که به کار طلبگی و تبلیغی و یا تدریس و امور مربوطه مشغول باشند.


چرا خمس؟


همان‌طور که همگان شاهدید، امروزه مبحث «خمس»، وِرد زبان عموم شده است، البته اشکالی ندارد، چه بهتر، سبب می‌شود که به این امر مهم توجه بیشتری نمایند. اما اهمیّت توجه و دقت به علل و اهداف این فرافکنی در ضد تبلیغ، کمتر از اهمیت یاد گرفتن احکام خمس نمی‌باشد.


دختری ۱۷ ساله که اذعان دارد نماز نیز نمی‌خواند و ظواهرش نشان می‌دهد که به سایر احکام نیز تقیّدی ندارد، با یک حرصی می‌گوید: «در قرآن خمس برای غنیمت جنگی آمده است، پس چرا باید همه خمس بدهند، این را آخوندها باب کرده‌اند؟!» راننده تاکسی که هشتش گروی نه‌اش است و اصلاً نمی‌داند که خمس به او تعلق می‌گیرد یا خیر؟ به مسافر می‌گوید: «چرا باید خمس بدهیم؟!» و معلم و استاد سر کلاس می‌گویند: «خمس در اصل چنین و چنان بوده است!» و وقتی سؤال می‌کنید که خمس چیست؟ به چه مالی تعلق می‌گیرد و احکامش چگونه است؟ خودش هم نمی‌داند(؟!)، پس جوّ ضد تبلیغی و اهدافش را باید مورد توجه قرار داد.


اتباع ضد تبلیغ می‌دانند که احکام اسلامی، مانند حقوق، یک رشته تخصصی است و تحصیل آن دو دهه زمان می‌برد، پس کسی نمی‌تواند در یک ایمیل جواب دهد و اسناد بیاورد، لذا شبهه را فرافکنی می‌کنند.

جمعه 19/2/1393 - 21:1 - 0 تشکر 689271


بحث تفصیلی (البته فقط اشاره):


الف – چه کسی گفته که معنا و مفهوم «غنیمت» در آیه خمس، الا و لابد غنیمت جنگی است؟ این را قرآن فرموده و یا اهل عصمت علیهم‌السلام؟! لازم است بدانیم که در قرآن کریم، واژه «غنیمت» را در مورد هر چیزی که انسان به دست می‌آورد، به کار برده است. «فَعِنْدَ اللهِ مَغانِمُ کَثِیرَة – النساء ۹۴» و دانشمندان ادبیات عرب نیز قایل به این نیستند که غنیمت فقط از جنگ به دست می‌آید. چنان چه ادبای بزرگ واژگان قرآنی نیز گفته‌اند: خلیل، ازهرى و راغب، «غُنم» را چیزى دانسته‏اند که انسان به دست مى‏آورد، دستاورد، آن چه بى‏مشقت () به دست مى‏آید، هر چه که از دشمن یا دیگرى به دست مى‏آید. (العین، تهذیب اللغة و مفردات، واژه «غنم»)


ب – اهل سنت نیز (البته با تعاریف دیگری) قایل به خمس هستند و در فقه آنها بیان شده که در معادن خمس نیست، اما به «رکاز» خمس تعلق می‌گیرد، اما آنها نیز نگفته‌اند که الا و لابد، معنای غنایم، فقط غنیمت جنگی است. (مسند احمد، ج ۱، ص ۳۱۴)


ج – البته اهل سنّت در منابع استنباط و استخراج احکام، به فقهای خود استناد می‌کنند و ما نیز به فقه ائمه معصومین علیهم‌السلام استناد می‌کنیم. ولی آنها نیز نه تنها نگفته‌اند که مصداق خمس در غنیمت، فقط به غنیمت جنگی اختصاص دارد، بلکه شامل موارد دیگر نیز دانسته‌اند و برای آن به احادیث استناد نموده‌اند. نقل کرده‌اند:


«گروهى از عبدالقیس حضور پیامبر خدا (ص) آمدند و گفتند: مشرکان بین ما و شما هستند و جز در ماه‏هاى حرام دسترسى به شما نداریم. به ما توصیه جامعى بفرما که اگر به آن عمل کنیم وارد بهشت شویم، دیگران را هم به آن فرا بخوانیم. پیامبر (ص) فرمود: شما را به چهار چیز فرمان مى‏دهم و از چهار چیز نهى مى‏کنم. شما را فرمان مى‏دهم به ایمان به خدا، آیا مى‏دانید ایمان چیست؟ شهادت به یکتایى خدا، اداى نماز، پرداخت زکات و دادن خمس غنائم.» (صحیح بخارى، ج ۸، ص ۲۱۷ وج ۱، ص ۱۳ و ۱۹ وج ۳، ص ۵۳؛ صحیح مسلم، ج ۱، ص ۳۵- ۳۶؛ سنن نسائى، ج ۱، ص ۳۲۳)

جمعه 19/2/1393 - 21:2 - 0 تشکر 689272


د – در مستندات اهل سنت روایات بسیاری وجود دارد که دال بر آن است که شخص پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، خمس را در غیر غنایم جنگی نیز اخذ می‌نمودند:


د/۱: «… آن حضرت به شرحبیل بن عبدکلال، حارث بن عبدکلال و نعیم بن عبدکلال. صاحبان قبیله ذى‏رعین، معافر و همدان نوشت: «اما بعد، فرستاده شما برگشت و یک‏پنجم خمس خدا را از غنایم پرداختید (آنها جنگی نداشتند که غنیمت جنگی داشته باشند)» (الوثائق السیاسیه، ص ۲۲۷)


د/۲: «… به بنى‏ثعلبه بن عامر نوشت: «هر که از آنان مسلمان شد و نماز برپا داشت و زکات داد و خمس غنیمت و سهم پیامبر را پرداخت …»


ﻫ – پس، شیعه و سنّی در این که خمس واجب است و اختصاصی به غنیمت جنگی نیز ندارد، هیچ اختلافی با هم ندارند.


روایت:


به امام جواد علیه‌السلام نوشتند: آیا خمس بر همه چیزهایى است که کسى بهره مى‏برد، کم باشد یا زیاد؟ از همه انواع درآمد و بر صنعتگران هم هست؟ و چگونه است؟ امام (ع) نوشت: «خمس پس از مؤونه و مخارج است.» (وسائل الشیعه، ج ۶، باب ۸ از ابواب خمس، حدیث ۱)



حال اگر محققین گرامی (از شیعه و سنّی)، اطلاعات و بحث تخصصی می‌خواهند، لازم می‌آید که در این زمینه تحصیل تخصصی بنمایند و خود قادر به استنباط و استخراج احکام از منابع آن گردند، و اگر ذوق یا وقت چنین مطالعاتی ندارند، باید به متخصص (مجتهد) رجوع کنند – درست مثل همه مسائل در شئون مختلف زندگی.

botianews 


برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.