تبیان، دستیار زندگی

رهرو نوراني، رهرو ظلماتي

أَ وَ مَنْ كانَ مَيْتاً فَأَحْيَيْناهُ وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُماتِ لَيْسَ بِخارِجٍ مِنْها كَذلِكَ زُيِّنَ لِلْكافِرِينَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ

آيا كسى كه مرده « دل‏ » بود و زنده‏اش گردانيديم و براى او نورى پديد آورديم تا در پرتو آن، در ميان مردم راه برود، چون كسى است كه گويى گرفتار در تاريكيهاست و از آن بيرون آمدنى نيست؟ اين گونه براى كافران آنچه انجام مى‏دادند زينت داده شده است.

نور و دريا:
اشاره به نورانيّت و بي كرانگى عالم معنا.
صورت ترك خورده:
اشاره به شخصى كه به واسطه خودشكستن و خداطلبى، در درون خود به حيات نورانى رسيده است.
صورتكهاى متعدد:
اشاره به كسانى كه در ظلمتها قرار گرفته‏اند و دچار عالم كثرتند.

نور و دريا:
اشاره به عالم ايمان و معنويت.
كساني كه همچون سنگ نشسته‏اند، پشت به نور و دريا كرده‏اند و ماهي ايمانشان در تنگ دلشان مرده است:
اشاره به كساني كه در كوير گناه و بي‏معنويتي، به ظلمت مرگ ايمانشان خو كرده‏اند و توجهي به عالم نور و معنا ندارند.
شخصي كه نوري بر او مي‏تابد:
اشاره به كسي كه مرده بود، سپس خداوند او را زنده كرد و نوري بر او قرار داد كه با آن در ميان مردم راه برود تا ماهي ايمانش زنده شود و به دريا بزند و خود او راه دريي حقيقت را بپيمايد.

مشبه:
كسي كه به واسطه نور ايمان از كفر رهايي يافته است- كافري كه به واسطه عناد و سركشي ، محروم از نور ايمان است.
مشبه به:
فردي كه پس از ممات، به دست خداوند زنده شده، با نوري كه به او داده‏اند به راحتي مسير خود را مي ‏يابد- مرده‏ي كه در ظلمت مطلق باقي است.
وجه شبه و توضيح:
افراد مؤمن اگر چه در حواس ظاهري با بقيه افراد مشترك‏اند اما به واسطه ايمانشان چيزهايي را درك مي ‏كنند كه ديگران عاجز از درك آن مفاهيم مي ‏باشند. به عبارت ديگر ايمان آنها علمي برايشان ايجاد مي ‏كند كه همچون نوري موجب تشخيص خير و شر مي ‏شود. به همين خاطر و با داشتن چنين نوري كه موجب علم و آگاهي مضاعف است، عضوي مؤثر و فعال در جامعه‏اند و هميشه اعمالي را انجام مي ‏دهند كه در جهت سعادت خود و ديگران باشد. بر خلاف افراد مؤمن، كفار و مشركين از داشتن چنين نوري محروم‏اند، يعني از درك بسياري از مفاهيم عاجز و ناتوانند و در واقع فاقد زندگي نوراني و روشن افراد مؤمن‏اند كه اين خود نوعي مردن است. چرا كه فرد كافر به علت عدم فهم و قرار گرفتن در تاريكي محض همچون مرده‏ي است كه هيچ نفعي بري خود و ديگران ندارد.