تبیان، دستیار زندگی

درخت پاک، درخت ناپاک

أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِي السَّماءِ تُؤْتِي أُكُلَها كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّها وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ وَ مَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ اجْتُثَّتْ مِنْ فَوْقِ الْأَرْضِ ما لَها مِنْ قَرارٍ

آيا نديدى خدا چگونه مثل زده: سخنى پاك كه مانند درختى پاك است كه ريشه‏اش استوار و شاخه‏اش در آسمان است؟ ميوه‏اش را هر دم به اذن پروردگارش مى‏دهد. و خدا مثلها را براى مردم مى‏زند، شايد كه آنان پند گيرند. و مَثَلِ سخنى ناپاك چون درختى ناپاك است كه از روى زمين كنده شده و قرارى ندارد.

درخت آبى رنگ در درون شخص:
اشاره به درخت طيبه كه در آسمانِ دل، سر برافراشته و سرشار از نور و پاكى است.
انار:
اشاره به طراوت و ثمربخش بودن زندگى افرادى كه مصداق درخت طيبه هستند.
چهره قرمز رنگ در پس‏زمينه:
اشاره به شجره خبيثه كه از ذهن خبيث و منحرف شروع به رشد و تكثير كرده است.

درخت قرمز با شاخه‏هي به شكل مار:
اشاره به شجره‏ي خبيثه‏
شخصي كه شجره‏ي خبيثه را گرفته است:
اشاره به فرد خبيثي كه چشم و زبان و دلش آتشين و دوزخي است.
كره‏ي زمين:
اشاره به فرد خبيثي كه در اسارت دنياست.
نور:
اشاره به نورانيت شجره‏ي طيبه و عالم معنا.
رنگين كمان:
اشاره به هفت مرحله‏ي سلوك.
پرنده‏ي در حال پرواز كه به سمت نور مي‏رود:
اشاره به شخص طيب كه به سمت نور مي‏رود.

مشبه:
كلمه طيبه و كلمه خبيثه.
مشبه به:
درخت طيبه و درخت خبيثه.
وجه شبه و توضيح:
مشخصات يك درخت پاك و طيبه چيست؟ درختي است داري رشد و نمو، اجزايي زيبا و پاكيزه، ريشه‏هي محكم و استوار، نظامي شگفت‏انگيز، شاخه‏هي سر به فلك كشيده و پربار. اين خصوصيات به خوبي در كلمه طيبه كه همان عقايد حقِ ريشه دوانيده در فطرت و قلب انسان است، مشهود و عيان مي ‏باشد. عقايدي كه بر عزمي راسخ، استوار بوده و صاحبش پي آن مي ‏ايستد و در عمل نيز از آن منحرف نمي ‏شود. اين صفات كه محتوايي توحيدي و الهي دارد، جز در افراد موحد و باايمان يافت نمي ‏شود. انسانهايي پويا با اعتقادي راسخ و به دور از آلودگي ‏ها. هر كس در هر زماني به شاخسار وجودشان دست دراز كند از آنها بهره‏مند مي ‏شود. تندباد حوادث و طوفانهي سخت و مشكلات، آنها را از جا حركت نمي ‏دهد. با افق فكري بلند، محدوديتهي زماني و مكاني را به كنار زده و رو به سوي ابديّت و بي ‏نهايت دارند. برنامه‏ها و زندگيشان بر اساس هوي ‏ و هوس نبوده و مطابق با فرامين الهي است. نه تنها وجودشان در حيات، بلكه مزارشان پس از وفات نيز الهام‏بخش و سازنده است. هر سنت، برنامه، انسان و هر موجود پاكي اينگونه است "اصلي ثابت و فروعي پر رشد و نمو، و ثمراتي طيب و مفيد دارد." به يقين فقدان صفات ياد شده كه چيزي جز گمراهي ظالمان و شرك مشركان نيست در مصداق "كلمه خبيثه "قرار مي ‏گيرد. افرادي سست‏بنياد و بي ‏اعتقاد، با برنامه‏هايي مغاير نظام هستي و فطرت و فاقد هرگونه سود و منفعت همچون درخت از ريشه درآمده كه در بياباني به دست باد سپرده شده است.