تبیان، دستیار زندگی

مالک قدرتمند

ضَرَبَ لَكُمْ مَثَلاً مِنْ أَنْفُسِكُمْ هَلْ لَكُمْ مِنْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ مِنْ شُرَكاءَ فِي ما رَزَقْناكُمْ فَأَنْتُمْ فِيهِ سَواءٌ تَخافُونَهُمْ كَخِيفَتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

« خداوند » براى شما از خودتان مثلى زده است: آيا در آنچه به شما روزى داده‏ايم شريكانى از بردگانتان داريد كه در آن « مال با هم‏ » مساوى باشيد و همان طور كه شما از يكديگر بيم داريد از آنها بيم داشته باشيد؟ اين گونه، آيات خود را براى مردمى كه مى‏انديشند، به تفصيل بيان مى‏كنيم.

اسكلتها با لباسهاى رنگين:
سمبلهاى شرك و دنياگرايى كه عبارتند از شهوت، پول، مال دنيا و مقام كه همه ناپايدار و نابودشونده هستند. (اسكلت، سمبل نابودى و از بين رفتن است).
كره زمين:
سمبل دنيا و دنياگرايى كه عامل شرك به خداست.
مردمانى كه به سمت دنيا و شيطان رو كرده‏اند:
سمبل گمراهانى كه دچار شرك و دنياطلبى گشته‏اند و در لجن‏زار متعفن گمراهى فرورفته‏اند.

بتكده:
اشاره به شرك.
مورچه‏ها:
سمبل حرص انسانها و اينكه انسان حاضر نيست مملوكهايش در روزيهايي كه نصيبش شده شريك باشد آنچنان كه هر دو مساوي باشند و دائما دچار حس تملك و خودخواهي است همچون مورچه‏ي كه تكه ناني را حاضر نيست به مورچه‏ي ديگري بدهد.

مشبه:
رابطه خداوند با مخلوقات.
مشبه به:
رابطه مالكي قدرتمند با بندگانش.
وجه شبه و توضيح:
اين آيه با ذكر مثالي ساده و قابل تصور، دليلي را بر نفي شرك اقامه مي ‏كند كه هر عقل سليمي به راحتي پذيري آن است و بري اين كار سؤالي را مطرح مي ‏نمايد كه در عين به نمايش درآوردن تفكّر باطل مشركين، هر مخاطبي را وادار به پاسخي صريح و قاطع مبني بر ردّ شرك مي ‏كند: آيا شما به عنوان يك مالك قدرتمند حاضريد كه بندگان خود را در دارايي ‏هايتان شريك نماييد به گونه‏ي كه حتي در دخل و خرج خودتان هم مجبور باشيد از آنها اجازه بگيريد و آنها هم به خود اجازه دخالت در امور شما را بدهند؟ يقيناً پاسخ چنين سؤالي منفي است. حال كه شما رابطه يك مالك مجازي را با بندگانش (كه تنها به واسطه قوانين اعتباري حاصل شده است) اينگونه مي ‏پنداريد كه مالك بايد صاحب اختيار مطلق بندگانش باشد، پس چگونه حاضريد بري خدا كه مالك واقعي همه مخلوقات و جهان هستي است، شريكي را قائل باشيد و خداوند را در قدرت و توانايي بي ‏انتهايش با خدايان دروغين و فرشتگان و پيامبراني همچون مسيح شريك نماييد. مطمئناً چنين منطقي باطل و مردود است.