تبیان، دستیار زندگی

فريب شيطان

كَمَثَلِ الشَّيْطانِ إِذْ قالَ لِلْإِنْسانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قالَ إِنِّي بَرِي‏ءٌ مِنْكَ إِنِّي أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمِينَ‏

چون حكايت شيطان كه به انسان گفت: «كافر شو.» و چون « وى‏ » كافر شد، گفت: «من از تو بيزارم، زيرا من از خدا، پروردگار جهانيان، مى‏ترسم.»

بوم سفيد سينه شخصى كه در حال سياه شدن است:
اشاره به قلب سپيد انسانى كه به واسطه وسوسه شيطان و كفر، سياه و تاريك مي شود و شيطان پس از سياه كردن اين بوم سپيد آن را رها مي كند و به سوى صفحه سپيد قلب انسان ديگرى مي رود.
دست قرمز رنگ:
سمبل دست شيطان.

دست قرمز:
سمبل دست شيطان كه به انسان گفت كافر شو و او را به سوي خويش خواند.
انسان زنجير شده به كره‏ي زمين:
اشاره به انسان كافري كه در غل و زنجير دنيا اسير شده است.
دست كمكي كه بر سمت دست شيطان مي‏رود و دست شيطاني كه خود را كنار مي‏كشد:
حكايت شيطان كه به انسان گفت كافر شو و چون كافر شد گفت من از تو بيزارم و انسان را در عالم ظلماني دنيا رها مي‏كند.

مشبه:
منافقين كه با وعده‏هي دروغين، قوم بني ‏نضير را فريفتند.
مشبه به:
شيطان كه با وعده‏هي دروغين انسان را مي ‏فريبد.
وجه شبه و توضيح:
اين آيه اگر چه به نتيجه همكاري قوم بني ‏نضير با منافقان مدينه اشاره دارد اما در واقع رابطه بين شيطان و انسان و نتيجه اين ارتباط را در قالب يك مثال به تصوير كشيده است. سعي شيطان بري اغفال و فريب انسان از زمان ابليس و آدم ابوالبشر تا كنون ادامه داشته و به يقين اين عرصه آزمايش الهي تا زماني كه انساني در قيد حيات باشد، ادامه خواهد داشت. اگر چه اين مدت زمان بسيار طولاني بوده است اما سبك و روش شيطان در فريب انسان از روند مشخصي تبعيت مي ‏كند. شيطان كه هر بار با چهره‏ي جديد خود را بر انسان عرضه مي ‏كند، معمولاً با وعده‏هي فريبنده و ارائه باطل به جي حق و يا برعكس، انسان را متمايل به خود مي ‏كند و بري اينكه انسان دعوتش را بپذيرد، روگرداني از حق را در نظر انسان جلوه‏گر مي ‏نمايد و متاع دنيا را نيز بري او زينت مي ‏دهد و آنقدر اين حالات را تشديد مي ‏كند تا او را گرفتار كفر سازد. به گونه‏ي كه انسان در طول عمر خود از كفرش اظهار خرسندي و شادماني هم مي ‏نمايد. پس از مدتي كه سالهي عمر يكي پس از ديگري سپري ، و نشانه‏هي مرگ يكي بعد از ديگري نمايان شد، انسان به تدريج متوجه مي ‏شود كه تمام آن آرزوهي القاء شده از طرف شيطان، سرابي بيش نبوده و در واقع عمري را در طلب آن توهّمات باطل سپري كرده است. در اين زمان است كه نزاع انسان و شيطان آغاز مي ‏شود و انسان آرزوهايش را از شيطان طلب مي ‏كند و از او مي ‏خواهد كه در اين شرايط سخت و پس از عمري دنباله‏روي از او، شيطان به ياريش بشتابد. اما افسوس كه در اين زمان نه تنها شيطان كمكي به انسان نمي ‏كند، بلكه درد حسرت و پشيماني او را با بيان اين مطلب كه "ي انسان تو خود اين راه را برگزيدي و من (شيطان) از تو متنفر و بيزارم" چندين برابر مي ‏كند و انسان را در حضيض ذلت و پستي تنها مي ‏گذارد.