تبیان، دستیار زندگی

باغي در معرض طوفان

أَ يَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَنْ تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَ أَعْنابٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ لَهُ فِيها مِنْ كُلِّ الَّثمَراتِ وَ أَصابَهُ الْكِبَرُ وَ لَهُ ذُرِّيَّةٌ ضُعَفاءُ فَأَصابَها إِعْصارٌ فِيهِ نارٌ فَاحْتَرَقَتْ كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ

آيا كسى از شما دوست دارد كه باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد كه از زير آنها نهرها روان است، و براى او در آن « باغ‏ » از هر گونه ميوه‏اى « فراهم‏ » باشد، و در حالى كه او را پيرى رسيده و فرزندانى خردسال دارد، « ناگهان‏ » گردبادى آتشين بر آن « باغ‏ » زند و « باغ يكسر » بسوزد؟ اين گونه، خداوند آيات « خود » را براى شما روشن مى‏گرداند، باشد كه شما بينديشيد.

درختان سوخته:
اشاره به از بين رفتن آثار اعمال نيك (كه همچون زراعتى مي ماند) به واسطه اعمال زشت خود انسان.
آتشى كه از دورن شخص زبانه كشيده:
اشاره به اينكه زراعت انسان توسط آتشى كه خود مي افروزد، از بين مي رود.
لباس قرمز:
اشاره به اينكه شخص گناهكار به پوششى با رنگ شيطانى درمي آيد.

شخصي با چشماني قرمز و دروني آتشين:
اشاره به كسي كه به واسطه‏ي آتش گناهاني كه خود در درونش بر پا كرده است، زراعتي كه حاصل چندين سال زحمتش مي‏باشد از بين مي‏برد و مي‏سوزاند.

مشبه:
كسي كه انفاقش همراه با آزار و اذيت باشد.
مشبه به:
كسي كه باغي را با زحمتهي بسيار به ثمر رسانيده و در دوران پيري خود با فرزنداني خردسال، شاهد نابودي دست‏رنجش باشد.
وجه شبه و توضيح:
باغي است با انبوهي از درختان انگور و خرما كه نهرهي پر آب در پي اين درختان جاري است و شادابي و خرمي اين باغ چشم هر بيننده‏ي را خيره مي ‏كند. صاحب اين باغ پيرمردي است سالخورده و ناتوان كه به همراه فرزندان خردسالش، حاصل دست‏رنج تمام عمر خود را به نظاره نشسته و چشم اميد او بري گذران زندگي خود و فرزندانش تنها و تنها به اين باغ دوخته شده است. در همين زمان ناگاه بادي مهلك و سوزاننده وزيدن مي ‏گيرد و در جلو چشمان اين خانواده ناتوان همه باغ به تلي خاكستر مبدل مي ‏شود. آه سردي از نهاد پيرمرد و فرزندانش برمي ‏آيد و حسرت آنچه از دست داده‏اند از يك طرف و فكر ناتواني آنها بري جبران اين خسارت از طرف ديگر تمام وجودشان را فرامي ‏گيرد. اين مثالي است بس زيبا از بري حال انفاق‏كننده‏ي كه سالياني متمادي چشم به راه استفاده از نتيجه انفاق خود در دنيا و آخرت نشسته و ناگاه تمامي آمال و آرزوهي خود را بري بهره‏برداري از آنچه كه انجام داده است بر باد رفته مي ‏يابد. چرا كه تمام انفاقش را به واسطه اعمال ابلهانه و نسنجيده‏ي چون منّت و آزاري كه به دنبال آن روا داشته است، ضايع و نابود شده مي ‏بيند و آنجاست كه حسرت و اندوه سردي وجودش را فرامي ‏گيرد. حسرت به واسطه از دست رفتن نتيجه اعمالش و اندوه به واسطه نبود فرصت بري جبران از دست رفته‏ها.