- دل گشاده دار چون جام شراب
- سر گرفته چند چون خم دني
-
واژه نامه
- دل :
سرچشـــمه جريـــان خون در بــدن است
English Translation :
Expanded, keep the heart, like the cup of wine;
First Mesra Translation:
Head closed how long like-- a large jar?
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- مثل جام شراب دلت را باز و آزاد نگه دار; تا كي مثل خم شراب سر گرفته اي ،سرگرفته يعني مبتلا به سردرد و سر گرفته بودن خم شراب اشاره به اين دارد كه سر خم را با خِشت و گل و پارچه مي بستند تا شراب ، هنگام جوش آمدن ، سرريز نكند و از تصرف هوا نيز مصون باشد، در تصور شاعر خم به سبب سردرد سر خود را بسته است و بسته بودن سر خم را دستمال به سر بستن آدم هنگام سردرد تشبيه كرده است ،دَن : درباره دن توضيحات علامه قزويني را در زير مي آوريم دن ّ بفتح دال و تشديد نون كه در فارسي به تخفيف استعمال كنند كلمه عربي است به معني خم قير اندود و دراز ولي باريكتر از خم معمولي و در بُن آن برآمدگي تيزي است شبيه ناوك كه بر زمين نتواند ايستاد تا در زمين حفره نكنند (كتب لغت ) پس بنابراين اضافه خم به دن ّ از قبيل اضافه عام است به خاص مثل روز جمعه و ماه رمضان و شهر طهران ،آزاد بودن سطح جام شراب را با بستگي و گرفتگي سر خم مقايسه كرده مي گويد دلت مثل جام شراب باز و شاد باشد، چرا گرفتگي و سردرد داشته باشي و مثل خم دستمال به سرت ببندي ،**
