- خم ها همه در جوش و خروشند ز مستي
- وآن مي كه در آنجاست حقيقت نه مجاز است
-
واژه نامه
English Translation :
Through intoxication, all in tumult and shout are the jars (the seekers of God);
First Mesra Translation:
And that wine that in that place (the threshold of the Murshid) true is, not illusory,-- is.
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- خم ها همه از مستي در جوش و خروشند; و شرابي كه در آنهاست شراب حقيقي است نه مجازي ،حقيقت مفهوم و معناي نخستين و واقعي شيئي است ، چنانكه وقتي گفته مي شود سنگ ، به معناي آن شيئي است كه در طبيعت موجود است ، و به تعريف استاد شفيعي كدكني حقيقت آنست كه استعمال آن بر طبق وضع واضع باشد يعني استعمال كلمه در همان مفهومي كه واضع لغت آن را به كار برده بي هيچ گونه تصرفي در مورد استعمال آن ،مجاز: در برابر حقيقت است با علاقه و ارتباط معني چنانكه در كلمه سنگدل معني مجازي از سنگ خواسته شده است ، يعني دلي سخت مثل سنگ ،پس وقتي گفته مي شود آن مي حقيقت است نه مجاز يعني شراب انگوري است ، مدلول واقعي كلمه در عالم خارج ، نه شراب مجازي و اصطلاح عرفاني آن ، مجموع بيت نيز همين معني را مي رساند زيرا اشاره به شرابي است كه در خم ها مي جوشد،بنابراين مقدمات ، معني بيت اينكه خم ها بر اثر شرابي كه در آنهاست به حال مستي درآمد و جوش و خروش دارند ــ كه اشاره به جوشيدن مي در درون خم است ــ و شرابي كه در آنهاست از نوع مي مجازي عرفاني نيست ، انگوري است ،با وجود اين بعضي اينجا از كلمه معنائي خواسته اند كه جدا ازاصطلاح زبان شناسي آن است ، در واقع آن را با مراحل شريعت و طريقت و حقيقت مرتبط ساخته مي حقيقت را همان مي مجازي و عرفاني معني مي كنند،مصراع دوم را به اين صورت نيز مي توان خواند: وان مي كه در آنجاست حقيقت نه ، مجاز است اما اين صورت با مفهوم كلي بيت و آنچه در تعريف مجاز و حقيقت گفتيم انطباق ندارد; زيرا آن مي كه در خم است همان مي حقيقي است نه مي مجازي ، اما اگر مي حقيقت را مي عرفاني بدانيم با اين قرائت ، باز همان معني به دست مي آيد كه مي انگوري است نه عرفاني ،**
