- نقشي بر آب مي زنم از گريه حاليا
- تا كي شود قرين حقيقت مجاز من
-
واژه نامه
English Translation :
With weeping, a picture on water I depict. Now,
First Mesra Translation:
How long associated becometh the truth with the illusory-- of mine?
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- حالا از گريه نقشي بر آب مي زنم ; تا ببينيم اين صورت خيالي كي به حقيقت نزديك مي شود،نقش بر آب زدن مجازاً به معناي خيال باطل داشتن است و اين معني مشهوري است ، با اين معني مفهوم بيت اينكه حالا در حال گريه خيالات بيهوده اي براي وصال تو دارم تا ببينم كه چه وقت اين خيالات به حقيقت مبدل مي شود - چه وقت به جاي اينكه تصوير خيالي تو را ببينم خودت را مي بينم ،اما شاعر يك معناي حقيقي و محسوس هم از نقش بر آب خواسته است و آن اينكه در حال گريه تو را در نظر مجسم مي سازم پس عكس چهره تو بر قطره هاي اشكم نقش مي شود، كه چهره معشوق را نقش و اشك را آب پنداشته است ،دكتر مرتضوي در مقاله فاضلانه نقش بر آب خود توضيحات دقيق و مفصلي آورده كه براي درك مفاهيم مختلف اين اصطلاح چنانكه حافظ مي آورد، راهنماي وفاداري است ، برچيده اي از آن را نقل مي كنيم : معني و مقصود مشهور نقش بر آب زدن همان بود كه گذشت (كار بي حاصل و بي نتيجه كردن ) و همين معني ومفهوم كم و بيش در همه ابيات خواجه كه اين تمثيل را در آنها به كار برده وجود دارد ولي استفاده خواجه از آن بدين حدّ خاتمه نمي يابد،،، معاني متعدد و مضامين بديعي بوجود مي آورد كه خلاصه آن معاني و مضامين ،،،گريستن و با قطرات سرخ اشك خونين ، رخسار سپيد رنگ پريده را منقش ساختن يا قطرات خون دل را با آب صافي اشك آميختن و شايد گريانيدن ،،، نقش جمال دوست يا ديدار و وصال او را يا هر آرزو و مرادي را در ديده گريان مجسم ساختن كه به اين اعتبار تصوير و جمال دوست نقش است و اشك و پرده هاي اشك آب ،،، عكس روي دوست و فروغ رخ ساقي در آينه جام باده افتادن و انعكاس جمال و رخسار يار در پياله و جام باده كه بدين اعتبار عكس جمال دوست نقش است و شراب و باده آب ،،،محو و باطل ساختن از قبيل محو و ابطال يك نقش و تصوير با خط و نوشته و به آب شستن يك طرح نقاشي يا مكتوب ، **
