- سايه قد تو بر قالبم اي عيسي دم
- عكس روحي است كه بر عظم رميم تواضع'>افتاده است
-
واژه نامه
- افتاده :
فروتـــن ، مـــتواضع
- تو :
از ضماير سمبليك حافظ است كه گاه فقط با يك معشوق زنده و زيـبا از نوع انسان ، وگاه با خداي عرفاني ــ اصل وحدت وجود ــ قـابل انطباق است ، و گاه مستعار بديع و گسترده اي است كه هردو مفهوم را در بر مي گيرد
- عكس :
تــابــش ، انــعكاس
English Translation :
O thou of Isa (life-giving) breath! the shade of thy cypress (-stature) on my body,
First Mesra Translation:
Is the reflection of a soul, that, on the rotten bone,-- fell.
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- تو كه دم عيسي داري ، سايه قد سروت بر قالب وجود من ; عكس روحي است كه بر استخوان پوسيده افتاده باشد،عظم رميم : استخوان پوسيده ،تصوير خيال در اين شعر چنين است كه وجود خود را به قالب بي روحي تشبيه مي كند، معشوق سرو قد را به عيسي ، سايه معشوق را به دم عيسي و دم عيسي را به عكس روح ، كه اين سايه يا عكس بر قالب او افتاده است ، پس همچنانكه دم عيسي مرده را زنده مي كند، اين سايه ، آن قالب بي روح را زنده كرده است ،حاصل معني اينكه از كالبد من فقط استخوانهاي پوسيده اي به جا مانده و وقتي سايه قد سروتو براين استخوانهامي افتد همان اثر را دارد كه عكس روح بر اين استخوانها افتاده باشد، و چون عكس روح را به دم عيسي تعبير كرديم گوئيم همان اثر را دارد كه دم عيسي بر اين استخوانهاي مرده دميده باشد،مضمون بيت به قرينه معني و نشانه عظم رميم ظاهراً اشاره به آيه 87 از سوره يس (63) دارد وَضَرَب َ لَنا وَ نَسِي َ خَلقَه ُ قال َ مَن يُحيِي العِظام َ وَ هِي رَميم ٌ (و براي ما مثلي (جاهلانه ) زد كه گفت اين استخوانهاي پوسيده را باز كه زنده مي كند)،به بيان ديگر مي توان گفت مفهوم بيت اينست كه : من مثل قالب بي روحي بودم ، محبوب سايه خود را بر سر من انداخت ، مرا مشمول محبت خود كرد و اين محبت مثل دم عيسي كه مرده را زنده مي كند بر قالب من كه به استخوان پوسيده بدل شده بود روح بخشيد، **
