- آن دم كه به يك خنده دهم جان چو صراحي
- مستان تو خواهم كه گزارند نمازم
-
واژه نامه
- تو :
از ضماير سمبليك حافظ است كه گاه فقط با يك معشوق زنده و زيـبا از نوع انسان ، وگاه با خداي عرفاني ــ اصل وحدت وجود ــ قـابل انطباق است ، و گاه مستعار بديع و گسترده اي است كه هردو مفهوم را در بر مي گيرد
- صراحي :
ظرفي شيشه اي يا بلوري با شكمي متوسط و گلوگاهي تنگ و دراز كه در آن شراب مي ريخـــــتند، گاهي آنرا به شكــــل پرندگــان از جملــــه كبــــوتر و مرغابي مي ساخــــتند و شــــــــراب از دهـان و چشــــم آنها فــــرو مي ريخت
English Translation :
That moment when, with a laugh, life I give up like the flagon,
First Mesra Translation:
I would that a prayer for me thy intoxicated ones should offer.
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- آن لحظ ه كه مثل صراحي با يك خنده جان بدهم ; مي خواهم آنها كه از عشق تو مستند بر من نماز بخوانند،صراحي : تنگي كه گلوي تنگ دارد،صداي فرو ريختن شراب را از گلوي صراحي به صداي خنده تشبيه كرده ، و با توجه به اينكه صراحي را به شكل مرغ مي ساختند شراب را خون آن مرغ دانسته ، و بنابراين خالي شدن شراب را از صراحي جان دادن تلقي كرده است ، بر مبناي اين تصاوير خيال مي گويد وقتي مثل صراحي بر زندگي خنده زدم و از باده حيات خالي شدم ، يعني جان دادم ، مي خواهم عاشقاني كه از باده عشق تو مستند بر من نماز ميّت بخوانند نه كسان ديگر،براي به يك خنده جان دادن مي توان تعابير دلنشيني در نظ ر گرفت مثل بر زندگي خنده استهزاء زدن يا با خنده و شادي مردن ،امّا اگر مستان را چشمان مست و نمازگزاران را تعظ يم و فروتني (نماز بردن ) معني كنيم ، مفهوم شعر اين مي شود: مي خواهم وقتي جان دادم چشمان مست تو نسبت به من فروتني و محبت داشته باشند، و در هر حال تلميحي دارد به آيه 34 از سوره نساء (4): يا اَيهَا الّذين َ امَنُوا لاتَقرَبُوا الصّلوة َ وَ اَنتُم سُكاري حَتّي تَـعلَمُوا ماتَقُولُون َ،،، (اي اهل ايمان هرگز در حال مستي به نماز نيائيد تا بدانيد چه مي گوئيد (و چه مي كنيد)،،،) و با اين كنايه مي خواهد بگويد چون آنها كه از مي انگوري مستند، مط ابق آيه نمي توانند بر مرده من نماز بگزارند، از آنها كه مست باده عشقند، يا از چشمان مست معشوق ، مي خواهم كه به من التفات داشته باشند و بر من نماز بگزارند، **
