- طاير گلشن قدسم چه دهم شرح فراق
- كه در اين دامگه حادثه چون افتادم
-
واژه نامه
- دامگه :
جائي كه دام مي گذارند، كنايه از جهان
English Translation :
The bird of the holy rose-bed (paradise), am I. Explanation of separation (from paradise), what shall I give,
First Mesra Translation:
(And) into this disaster's snare-place, how I fell?
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- پرنده باغ بهشتم ، چگونه دوري خود را شرح دهم ; كه چطور در اين دامي كه حادثه برايم گسترده بود افتادم ،قدس : بهشت ; گلشن قدس : باغ بهشت ; و طاير گلشن قدس : پرنده باغ بهشت و مراد از آن آدم ابوالبشر است ،مضمون ، به تعبير قرآني ، اشاره به رانده شدن آدم از بهشت و به تعبير عرفاني اشاره به مبحث دوري انسان از اصل خود دارد، به تعبير عرفا انسان چون ابتدا در عالم عُلوي بوده ، در عالم خاك خود را بيگانه و اسير فراق مي داند، نجم الدين رازي گويد: بدان سبب كه آدمي بچه را انس با عالمي ديگر بوده است و ذوق آن مشرب يافته است و باز فراق آن عالم بر جان اوست ، با اين عالم آشنا نمي تواند شد و خُو فرا اين عالم نمي تواند كرد الا به روزگار دراز، تا به تدريج خو از عالم علوي باز كند و خو فرا عالم سفلي كند، و ذوق مشارب غيبي فراموش كند و ذوق مشارب حسي باز يابد،چنين است كه شاعر در جهان خاكي احساس غربت مي كند و آن را دامي مي داند كه حادثه خلقت برايش نهاده است ،در شرح كلمات باباطاهر آمده : يعني روح قدسي كه از عالم قدس است به واسطه تعلق او در اين نشأه به نفس انساني ، مقيد و وابسته به نفس آدمي گشته و جذب طبيعت مادي بشري شده ، بنابراين نفس زندان روح است و اما نفس آدمي چون به دنيا چسبيده و احوالات دنيا او را تسخير و زنجير نموده است لذا دنيا هم زندان نفس مي باشد، چنانكه پيغمبر اكرم فرموده است : كه دنيا زندان مؤمن است ،به گفته دكتر غني روح صادر از خداست و قبل از خلقت دنيا در خدا بوده و پس از تعلق يافتن به بدن در حكم غريب دور از خانمان و موطني در آمده كه دائماً فكر مقر اصلي و موطن حقيقي خود باشد،،، گاهي اين روح صادر از خدا به كبوتري تشبيه شده كه از جفت خود دور مانده باشد، و وقتي به نئي كه از نيستان ببريده شده و به واسطه جدائي ها با نفير حزن انگيز مرد و زن را به ناله در آورده باشد، گاهي به بازي تشبيه شده كه در دام دنيا اسير شده باشد،،، و امثال اين تشبيهات كه همه حكايت از يكي از اصول حكمت اشراق فلوطين مي كند يعني طيران واحد به سوي واحد، **
