- سر خدا كه عارف سالك به كس نگفت
- در حيرتم كه باده فروش از كجا شنيد
-
واژه نامه
- عارف :
در لغت يعني شـــناســـنده ، آگـــاه ، در اصطلاح تصوف ، خداشـــناسي است كه از راه صــفـــاي باطـــن و كشف و شهود به معني وحـقـيــقـت پي برده باشد نه فـقـط از راه عــلم
English Translation :
The mystery of God that the Arif, the holy traveller, uttered to none,
First Mesra Translation:
In astonishment I am, whence the wine-seller-- heard.
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- سر خدا را كه عارف رونده راه عشق به كسي نگفت ; متحيرم كه باده فروش از كجا شنيد،عارف با سر خدا آشناست ، اما از بيم آنكه رأي و عقيده اش با مذاهب معمول مخالف و مزاحم باشد، اسرار را فاش نمي كند، پس شگفت آور است كه از كجا باده فروش به آن سر دست يافته است ،و مراد از دست يافتن باده فروش به سر خدا مي تواند اين باشد كه باده اي كه به ما مي دهد حال سكر مي دهد و ما را به اين سر آشنا مي سازد پس او بايد سر را از جائي بدست آورده و در باده خود نهاده باشد ـ به بيان ديگر پير از كجا بر اسرار واقف شده كه سالكان را ارشاد مي كند،تعبير ديگر اينكه سر خدا را گذشت و بخشش عام خدا نسبت به بندگان تعبير كنيم ، و اين معني از اين جهت سر تلقي شده است كه اگر عوام از آن آگاه شوند از ارتكاب معاصي پروا نخواهند كرد، پس نظام زندگي اجتماعي اقتضا دارد كه اين سر فاش نشود، چنانكه در اين بيت نيز همين معني را مي گويد:لطف خدا بيشتر از جرم ماست نكته سربسته چه گوئي خموشكه نكته سربسته با سر خدا در بيت مورد بحث انطباق دارد،پس با اين تعبير مي گويد باده فروش اين سر را كه گناهان همه خلايق بخشيده مي شود از كجا شنيده كه از ارتكاب گناه نمي ترسد و چنين بي پروا باده نوشي و باده فروشي مي كند، **
