- شمع اگر زآن لب خندان به زبان لافي زد
- پيش عشاق تو شبها به غرامت برخاست
-
واژه نامه
- تو :
از ضماير سمبليك حافظ است كه گاه فقط با يك معشوق زنده و زيـبا از نوع انسان ، وگاه با خداي عرفاني ــ اصل وحدت وجود ــ قـابل انطباق است ، و گاه مستعار بديع و گسترده اي است كه هردو مفهوم را در بر مي گيرد
- عشاق :
عاشـقان ، مقــامي در موسيــقي
- غرامت :
خســـــــارت و تــــــاوان دادن ، در اصطلاح صوفيه آن صوفي كه در مراحل سير و سلوك مرتكب لغزش مي شد بايسـتي به عنوان مجــازات بر يك پا بايستد وغرامت بـپردازد
English Translation :
If, with its tongue (wick), the candle expressed a boast of that laughing face
First Mesra Translation:
In fine (for that boast), nights before thy lovers, it (burning)-- hath risen.
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- اگر شمع با زبان خود لاف برابري با آن لب خندان زد; در برابر عاشقان تو شبها به رسم غرامت بر پا ايستاد،زبان شمع : مراد نخ يا فتيله آن است ، پس به زبان لاف زدن شمع در بيت يعني با نشان دادن شعله خود لاف برابري با لب خندان معشوق زدن ، كه شعله شمع با لب سرخ معشوق و لرزش آن با خنده معشوق مقايسه شده است ،غرامت : در لغت به معني خسارت و تاوان دادن است و در اصطلاح صوفيه مراسم خاصي بوده است ; آن صوفي كه در مراحل سير و سلوك مرتكب لغزش مي شد بايستي به عنوان مجازات بر يك پا بايستند و غرامت بپردازد، چنانكه در اين بيت سعدي به اين رسم اشاره شده :عمرنبودآنچه غافل ازتونشستم باقي عمر ايستاده ام به غرامتو يا اين بيت خاقاني :طيره منشين كه غرامت برماست طره بنشان كه قيامت برخاستو يا در اين بين حافظ :بپي ماچان غرامت بسپر يمن غرت يك وي روشتي از امـاديكه ذيل بيت فوق چگونگي رسم غرامت به نقل از علامه قزويني آورده شده است ،در كتاب اورادالاحباب تعريفي در باب ماجرا كردن صوفي آمده كه مشابه تعريف قزويني از رسم غرامت است و ظاهراً اين هر دو رسم يكي بوده است ، ذيل بيت به پي ماجان غرامت بسپريمن در باب رسم ماجرا نيز توضيح داده ايم ،حاصل معني بيت اينكه اگر شمع ادعا كرد كه خنده او به زيبائي خنده لب معشوق است ، مرتكب خطائي شده و براي اين خطا به مجازات غرامت صوفيان محكوم شده است ، بدين جهت است كه شب ها در برابر عاشقان تو مثل صوفي خطاكار، به يك پا ايستاده است ، **
