- در كارخانه اي كه ره عقل و فضل نيست
- فهم ضعيف راي فضولي چرا كند
-
واژه نامه
- عقل :
مقصود عقل عملـي است كه حاصل تجربه حـواس آدمي در برخورد با زندگاني است ، اين عقـل در نـــظرحافـظ از پـرواز به ماوراء الطــبـيعـــه نـــاتوان است
English Translation :
In the workshop, wherein is no path to reason and excellence,
First Mesra Translation:
An arrogant judgment, why (is it that) weak imagination-- maketh?
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- در كارخانه اي كه دانش و خرد انساني به آن راه ندارد; چرا وهم و تصور ضعيف در آن قصد فضولي كند؟دنباله بيت پيشين است و طعنه به منجـمان احكـامي ، دستگـاه فلـك و ستـارگان را كارخانه ناميده ، به منجمان مي گويد در اين كارخانه كه خرد آدمي چيزي از آن در نمي يابد چرا گردش ستارگان را در اعمال انساني دخالت مي دهيد و از روي وهم و خيال حكم صادر مي كنيد، اين كار نوعي فضولي است ، نيز طعنه به زاهد دارد كه گمان دارد با اوهام و تصورات خود معضلات جهان را حل كرده است ، معني اخير را جامي چنين بيان كرده است :جاي زاهد ساحل وهم و خيال جان عارف غرقه بحر شهود**
