- نزدي شاه رخ و فوت شد امكان حافظ
- چه كنم بازي ايام مرا غافل كرد
-
English Translation :
Hafiz! Shah-rukh (castle), thou didst not; and the time of opportunity hath departed.
First Mesra Translation:
What shall I do? Me careless, time's sport hath-- made.
Second Mesra Translation:
شرح بيت
**- حافظ ، شاه رخي نزدي و فرصت از دست رفت ; چه مي توان كرد بازي ايام غافلم كرد،شاه و رخ نام دو مهره شطرنجند و شاه رخ زدن اصطلاح بازي شطرنج است يعني طوري با اسب و شاه كش دادن كه در عين حال به رخ هم حمله شود، دو كيشه ; و مقصود از آن يك اقدام سخت و جدي است ، انوري گويد:كه غمت شه رخم به اسب فراق آن چنان زد كه بيم شه مات استشاه رخ زدن در راحه الصدور چنين تعريف شده است : بسيار افتد كه خصم بفرس شاه خواهد و فرس بر رخ نيز باشد ضرورت شاه بايد باختن ، خصم رخ را ضرب كند، اين را شاه رخ خواننداشاره نظامي در بيت زير نيز به همين معني است :مبارك بود فال فرخ زدن نه بر رخ زدن بلكه شه رخ زدنبلندي نمودن در افكندگي فراهم شدن در پراكندگيمي گويد به موقع كش جدي به شاه ندادي و حالا فرصت از دست رفت ; و در مصراع دوم پاسخ مي دهد كه چه مي توان كرد، گرفتاريهاي روزگار مرا غافل كرد، كنايه از اينكه بر اثر گرفتاريهاي روزگار اقدام به موقعي براي نجات فرزند نكردي حالا ديگر امكان از دست رفته است ، **
