ویژگیهای اخلاقی استاد مصطفی اسماعیل
استاد مصطفی اسماعیل به قرائت قرآن عشق می‌ورزید و در منزل به خواندن كتب حدیث و سیره نبوی (ص) می‌پرداخت، گزارش زیر ابعاد شخصیتی و اخلاقی استاد «مصطفی اسماعیل» را بررسی می‌كند.
استاد «مصطفی اسماعیل» مردی نابغه و در عین حال انسانی ساده و خوش اخلاق و دارای عفت كلام بود، او در همه حال مراقب عزت نفس خود بود و می‌گفت: اولین چیزی كه قاری قرآن كریم باید مراقب آن باشد كرامت او است، همان چیزی كه از حاملان كتاب خدا انتظار می‌رود.
مصطفی اسماعیل در بین بزرگان، بزرگ بود و در كنار افراد ساده و معمولی و كسانی كه از هر طبقه و جنس كه عاشق صدایش بودند، بسیار تواضع به خرج می‌داد و برخی از مردم وقتی تواضع این استاد بزرگوار را مشاهده می‌كردند تصورشان بر این بود كه وی حقیقت عظمت خود را نمی‌داند.
استاد مصطفی اسماعیل از همان وقتی كه خود را شناخت و در روستای میت غزال از كنار مزارع سرسبز می‌گذشت و به نگهداری اسب، شور و شوق مخصوصی نشان می‌داد، راه سعادت و خوشبختی را می‌پیمود، او لباس‌هایی با رنگ‌های شاد و متنوع می‌پوشید و ظاهر آراسته‌اش برخی از همكاران او را به حیرت وا می‌داشت، به خصوص وقتی كه ساعت او را به جای قرار گرفتن در جیب قفطان یا لباده، در دست چپیش می‌دیدند و یا می‌دیدند كه رنگ كفش‌هایش متناسب با رنگ لباس‌های او است، خلاصه تمام چیزهایی كه به تن می‌كرد در كمال پاكیزگی و زیبایی بود.
این استاد متبحر در فن تلاوت قرآن كریم در عین سادگی و مهربانی و علاقه‌مندی به زندگی آرام و بدون دغدغه، در تربیت فرزندان خود یعنی سه پسر و سه دختر بسیار سخت‌گیر و جدی بود و با وجود این‌كه همه آن‌ها در مدارس خارجی درس خوانده بودند، او به دخترانش اجازه نمی‌داد كه بدون حجاب بیرون بروند یا در مجامع عمومی حاضر شوند، در عین حال محبت او همیشه شامل حال آن‌ها بود.
اما علت این همه سخت‌گیری این بود كه استاد مصطفی اسماعیل به علت كثرت برنامه‌هایی كه در شهرها و روستاهای دوردست و گوناگون اجرا می‌كرد و اقامت طولانی در كشورهای خارجی، اغلب اوقات از منزل دور بود و مراقبت از فرزندان خود را به همسرش واگذار می‌كرد.
همسر این استاد نیز غیبت طولانی او را تحمل می‌كرد و یك‌تنه بار سنگین تربیت اولاد و رسیدگی به امور خانه و مدرسه آن‌ها را به دوش می‌كشید، او درباره استاد مصطفی اسماعیل می‌گوید: وقتی با او ازدواج كردم هفده سال داشتم و او برای من هم شوهر بود و هم پدر، من او را همیشه فراتر از هر شك و شبهه‌ای تصور می‌كردم و اكنون نیز بر این باورم.
مصطفی اسماعیل شوهر خوب و لایقی بود، با همسرش به مهربانی و توأم با احترامی عمیق و خالصانه رفتار می‌كرد و همیشه از همسرش به خاطر سختی‌ها و زحماتی كه در غیاب او متحمل می‌شد تشكر و قدردانی می‌كرد، این استاد انسانی بزرگوار و دست و دل باز بود و در تهیه نیازهای خانه، همسر، فرزندان و خویشاوندان بخل نمی‌ورزید.
مصطفی اسماعیل در بین بزرگان، بزرگ بود و در كنار افراد ساده و معمولی و كسانی كه از هر طبقه و جنس كه عاشق صدایش بودند، بسیار تواضع به خرج می‌داد و برخی از مردم وقتی تواضع این استاد بزرگوار را مشاهده می‌كردند تصورشان بر این بود كه وی حقیقت عظمت خود را نمی‌داند.
همسر استاد مصطفی اسماعیل از اعتقاد شوهرش مبنی بر این‌كه بلند فریاد زدن، صدا را صاف و تارهای صوتی را محكم می‌كند خبر داشت، به همین سبب زمینه را طوری فراهم می‌كرد تا دانسته یا ندانسته، در حالی كه خود را برای رفتن به مجلس تلاوت قرآن آماده می‌كرد با صدای بلند راجع به بعضی از مشكلات شخصی با مشكلات خانه و بچه‌ها صحبت كند.
قدرت و تسلط این استاد بزرگ فن تلاوت در اجرای مقامات هیچ توضیحی ندارد مگر آن‌كه نوعی الهام و توفیق الهی است كه خداوند به وی عطا كرده و او شیوه مخصوص تلاوتش را خود به خود و با تكیه بر الهامات الهی و بدون تقلید از قراء پیش از خود ابداع كرده است، به علاوه سبك تلاوت قاریان پس از او نیز به طور كامل با سبك وی تفاوت دارد و بسیاری از آن‌ها در مصر و دیگر سرزمین‌های اسلامی، در واقع مقلد وی هستند و شیوه قرائت آن‌ها فاقد ریشه صحیح است.
استاد مصطفی اسماعیل به قرائت قرآن عشق می‌ورزید و در منزل به خواندن كتب حدیث و سیره نبوی (ص) می‌پرداخت و كتابخانه بزرگی كه تعداد زیادی از كتب علوم قرآنی و حدیث و كتاب‌های تاریخی و لغت در آن موجود بود نیز در منزل این استاد وجود داشت.
او اوقات فراغت خود را به مطالعه روزنامه و مجلات می‌گذراند و اگر فرصت زیادتری می‌یافت، روزانه چهار ساعت یا بیشتر از وقت خود را صرف این كار می‌كرد، او همچنین ذوق سرشاری در حفظ و سرودن شعر داشت و قصیده‌های قدیمی و جدید را كه همگی دارای الفاظ زیبا و معانی عمیقی بودند برمی‌گزید، مفاهیم ظاهری و باطنی آن‌ها را تفسیر می‌كرد و این قصاید را با زبانی فصیح می‌خواند.
به هر روی، شاخصه‌های اخلاقی استاد مصطفی اسماعیل همانند شاخصه‌های فنی تلاوت‌های او آن‌قدر زیاد است كه بر شمردن همه آن‌ها در توان یك مقال نیست، اما چیزی كه در این بین مهم است این است كه مصطفی اسماعیل همه عمر پربركت خود در راه قرآن صرف كرد و جز در راه عمل به دستورات آن گام بر نگذاشت.
شبکه تخصصی قرآن تبیان
منبع:
كتاب حیاة الشیخ مصطفی اسماعیل تحت ظل القرآن، تألیف «كمال نجمی»
