تبیان، دستیار زندگی
خلاقیت، از مهم‌ترین اصولی است كه باید در تربیت كودكان، آن را مدنظر قرار دهیم. خلاقیت و پرورش آن، موجب افزایش اعتمادبه‌نفس، كمك به پیدا كردن كلید حل مسایل در زندگی، نگاه زیبای انسان‌ها...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

معجزه‌ی هنر در دنیای کودکانه


خلاقیت، از مهم‌ترین اصولی است كه باید در تربیت كودكان، آن را مدنظر قرار دهیم. خلاقیت و پرورش آن، موجب افزایش اعتمادبه‌نفس، كمك به پیدا كردن كلید حل مسایل در زندگی، نگاه زیبای انسان‌ها به زندگی، دوری از هرگونه احساس بی‏معنی بودن زندگی، پرورش حس كنجكاوی و در نتیجه، شكل‏گیری شخصیت سازنده و پویا می‌شود.

هنر در دنیای کودکان

یكی از مهم‌ترین راه های پرورش خلاقیت، انجام كارهای هنری توسط كودك است، ولی مهم‌تر از آن، نقش والدین در مدیریت و حمایت از كارهای هنری كودكان است. درباره این‌كه والدین چگونه می‏توانند با هم‌یاری خود، موجب پرورش خلاقیت هنری در فرزندان شوند، به نكته‏هایی اشاره می‏كنیم كه در ایجاد فضای سالم برای تربیت كودكان خلاق، موثر خواهند بود.

فراهم کردن امكان دسترسی همیشگی كودكان به مواد مصرفی نقاشی و حجم‌سازی:

همان‌طور كه مواد غذایی مختلف مانند لبنیات،پروتئین‏ها و...، باید در اختیار كودك قرار بگیرند و برای رشد جسمی كودك لازم هستند، مواد دیگری نیز وجود دارند كه موجب رشد خلاقیت می‏شوند، مانند خمیر بازی، كاغذ، مداد رنگی وسایل کلاژ،گل سفالگری، مجله های قدیمی، اکلیل،و... در واقع، این مواد، غذای ذهن كودك به حساب می‏آیند. با دسترس بودن این مواد ، كودك می‏تواند در تمام لحظات، به كشف دنیای درون و بیرون خود بپردازند و شخصیت خویش را كامل کند. کودکان عاشق آزادی خلاقانه پروژه‌های هنری هستند! وقتی آن‌ها درگیر فعالیت‌های هنری خود می‌شوند، می‌توانند بدون هیچ قانون یا محدودیتی به ابراز وجود خود بپردازند. والدین می‌توانند برای تشویق این ابراز آزادانه در کودکان خود وسایل و مواد زیر را برای آن‌ها فراهم کنند.

مزیت این وسایل در این است که می‌توانند به شیوه‌های مختلف و متنوعی توسط کودکان مورد استفاده قرار بگیرند، که این امر خلاقیت را در وجود آن‌ها پرورش می‌دهد.

ایجاد فضای مناسب برای فعالیت ذوقی كودكان، صرف نظر از محدودیت‏های رایج:

امر و نهی فراوان و محدودیت والدین برای كارهای كودكان، به‌خصوص كارهای هنری آن‌ها باعث می‏شود كودكان نتوانند تمایلات درونی خود را بروز دهند. همین مساله، به‌مرور زمان، موجب انفعال، عدم تحرك و ضعف در قدرت بیان آن‌ها می‏شود. بهتر است اجازه دهیم تا جایی كه ضرر زیادی به ما وارد نمی‏شود، از شور و شوق آن‌ها در كارهای هنری حمایت كنیم.

دخالت نكردن بزرگ‌ترها در فعالیت‏های هنری كودكان:

مهم نیست كه نقاشی كودكان زیباست یا نه، مهم نیست آن‌ها چه‌قدر از رنگ استفاده می‏كنند و مهم نیست كه انتظارات ما در نقاشی‏ها و كارهای هنری كودكان برآورده شود؛ مهم آن است كه كودك، از كار هنری خود لذت ببرد، به كشف دنیای درون و بیرون خود بپردازد، احساس خوبی داشته و روح خود را آزاد كند. هرگز نباید از آن‌ها بخواهیم چیزی را كه ما دوست داریم، بسازند. هم‌چنین دست بردن و اضافه كردن بعضی چیزها به آثار كودكان، موجب رنجش آن‌ها می‏شود. ما فقط باید آن‌ها را تشویق کنیم؛ حتی اگر كار آن‌ها، زیبا نباشد.

خلاقیت، یك آفرینش منحصربه‌فرد است. مهم، كشف، ابداع و تولید كردن آثار هنری است. ارزش‏گذاری آثار هنری كودكان از طریق مقیاس‌های جهان بیرونی، كودك را مطیع شرایط بیرونی می‌كند و او، دیگر تلاش می‌کند كه رضایت الگوهای بیرونی را به دست آورد تا عقب نماند

تاكید نكردن بر استفاده از مواد اولیه گران‌قیمت و نفیس در فعالیت‏های هنری كودكان:

تشریفات و استفاده از وسایل گران‌قیمت، مورد پسند والدین است، نه كودكان. آن‌ها دوست دارند آزادانه و با احساس راحتی، به كار هنری خود بپردازند. این راحتی، شاید به قیمت تمام كردن رنگ‏ها و كثیف كردن لباس‌شان تمام شود، اما در نهایت، احساس خوبی خواهند داشت. احتیاط و مواظبت از وسایل و ابزار هنری، روح آنان را درگیر مسایل حاشیه‌ای می‌كند و این مساله، مانع خلاقیت است.

اهمیت دادن به آثار هنری كودكان از طریق نگه‌داری، مراقبت و استفاده از آن‌ها در تزیین اتاق:

این كار، به معنی احترام گذاشتن و ارزش دادن والدین به كار كودكان است و تشویق خوبی برای آن‌هاست. آن‌ها یاد می‌گیرند كه ساخته دست‌شان، ارزشمند است و از این راه، اعتمادبه‌نفس به دست می‌آورند. آن‌ها یاد می‌گیرند كه به فكر خلق آثار بهتری باشند و این روند مثبت، هم‌چنان ادامه پیدا می‌كند.

از پروژه‌های هنری انجام شده توسط کودکتان انتقاد نکنید

وقتی کودکان پروژه‌های هنری خلاقانه خود را به اتمام رساندند، والدین باید بر میل شدید خود به تصحیح کارهای انجام شده، غلبه کنند. به هیچ وجه از کار هنری کودک خود انتقاد نکنید. تصحیح نکردن و کمک نکردن کودک به معنای این نیست که آموزش غیر مستقیم داده نشود.

هنر در دنیای کودکان

به عنوان مثال: کودکتان بر روی یک صفحه بزرگ فقط یک درخت را نقاشی کرده، با پرسش سئوالهایی مثل اینکه الان چه فصلی است؟ دیگه چه چیزی به این نقاشی اضافه تر کنی زیباتر میشه ؟ یا چه موجوداتی روی درخت زندگی میکنند و... اورا وادار به تفکر کرده و کار هنری وی را غنی تر نمایید.

هرگز بچه‌ها را تشویق نكنید در مسابقات كه كودكی را مقابل كودك دیگر قرار می‌دهد، شركت كنند:

خلاقیت، یك آفرینش منحصربه‌فرد است. مهم، كشف، ابداع و تولید كردن آثار هنری است. ارزش‏گذاری آثار هنری كودكان از طریق مقیاس‌های جهان بیرونی، كودك را مطیع شرایط بیرونی می‌كند و او، دیگر تلاش می‌کند كه رضایت الگوهای بیرونی را به دست آورد تا عقب نماند.

این مقایسه‌ها، بسیار مخرب خواهند بود. والدین باید یاد بگیرند که به كودكان، توجهی غیرمشروط را اهدا كنند؛ فارغ از این‌كه آن‌ها، در چه سطحی قرار دارند و تا چه حد، سلیقه‌های پدر و مادر را برآورده می‏كنند.

فرآوری: نسرین صفری

بخش خانواده ایرانی تبیان


منابع: مجله شهرزاد/وب سایت پارسه گرد

مطالب مرتبط:

لذت شکستن قاعده ها

حوصله معلم ها را زیاد کنیم

خلاقیت را چگونه رشد دهیم

خلاقیت در کودکان، اما چگونه؟

موانع خلاقیت در محیط خانواده

روزنه ای رو به تخیل

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.