تبیان، دستیار زندگی
بالاخره بعد از مدتها که از قصه های تکراری و سرد و بی هیجان و تعلیق خسته شده بودیم رخ دیگری از این سینما نیز خود را به مخاطب نشان داد و شاهد قصه ای بودیم که فراز و نشیب داشت، قابل پیش بینی نبود، تعلیق آفرین بود و دست کم سویه سرگرم کننده بالایی داشت.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کیش و مات در زندگی مجازی!

نگاهی به فیلم رخ دیوانه ساخته ابوالحسن داوودی


بالاخره بعد از مدتها که از قصه های تکراری و سرد و بی هیجان و تعلیق خسته شده بودیم رخ دیگری از این سینما نیز خود را به مخاطب نشان داد و شاهد قصه ای بودیم که فراز و نشیب داشت، قابل پیش بینی نبود، تعلیق آفرین بود و دست کم سویه سرگرم کننده بالایی داشت.

رخ دیوانه

البته رخ دیوانه فقط فیلمی برای سرگرمی نیست که اتفاقا در پس این سرگرمی سر ما را به تامل درباره اتفاقات جدیدی که در اطراف زندگی مان می گذرد گرم می کند. اینکه چگونه در تار و پود فضای مجازی و دنیای ارتباطات و تکنولوژی های رسانه ای گرفتار شده ایم که خودمان خبر نداریم تا کجای غفلت پیش رفته ایم! گویی فیس بوک فیس واقعی خودمان و زندگی هایمان را پنهان کرده و به جای واقعیت، مجاز نشسته است.

رخ دیوانه روایتگر قصه زندگی چند جوان است که در شبکه های اجتماعی با هم در ارتباطند. در اولین دیدار آنها، مسعود (ساعد سهیلی) و ماندانا (طناز طباطبایی) که از دو طبقه اجتماعی مختلفند، بر سر دزدی از یک خانه با هم شرط بندی می کنند. مسعود در ازای گرفتن موبایل ماندانا، وارد خانه ای می شود که ماندانا از خالی بودن آن مطمئن است؛ اما پس از چند لحظه، سرایدار وارد خانه می شود. با بروز مشکل، هرکدام از اعضای این دو قشر اجتماعی سعی می کنند فردی از گروه مقابل را مقصر جلوه دهند. پیروز (امیر جدیدی) واسطه و به نوعی نقطه اشتراک دو گروه است که باید خود را قربانی کند تا این بازی شطرنج، مساوی تمام شود.

رخ دیوانه فرزند زمان خود است؛ فیلمی برای نسل امروز که هم ساختار و فرم روایتش و هم مضمون و درونمایه قصه مبتنی بر روانشناختی و خصلت های فرهنگی جوان و جامعه امروز است. اگر ابوالحسن داوودی در«تقاطع» به شکاف نسلی و فاصله والدین و فرزندان پرداخته، در رخ دیوانه نیز همان موقعیت را باز تولید کرده است، منتها این بار از زاویه دید قهرمان های قصه؛ از زبان همان نسلی که قصه، وضعیت دردناک آن را روایت می کند. اگر در «تقاطع» فیلمساز بنا بر اقتضای سنی و جایگاه اجتماعی خود از موضعی پدرانه و نسل قدیم به آسیب شناسی نسل جدید می پردازد، اما در اینجا این نسل بیشتر متهم، مقصر، سهل انگار و بی توجه است.

اگر ابوالحسن داوودی در«تقاطع» به شکاف نسلی و فاصله والدین و فرزندان پرداخته، در رخ دیوانه نیز همان موقعیت را باز تولید کرده است، منتها این بار از زاویه دید قهرمان های قصه؛ از زبان همان نسلی که قصه، وضعیت دردناک آن را روایت می کند.
اما در رخ دیوانه او نه یک مجرم یا مقصر بلکه قربانی است. این بار فیلمساز نه از زاویه دید نسل خویش که از نگاه نسل جدید و زبان او به نقد این موقعیت پارادوکسیکال و پرتناقض و رنج نگریسته است. دلیل مهم این رویکرد که به ویژگی و عنصر مهمی از حیث داستان پردازی و موقعیت دراماتیک فیلم هم بدل شده، نمایش ابزارهای نوین ارتباطی و دیجیتال و تاثیر آن در مناسبات فردی و فرهنگی نسل جدید است. از این نظر نیز می توان «رخ دیوانه» را فیلمی مدرن و امروزی دانست؛ اینکه چقدر ابزارهایی مثل اینترنت و فیس بوک، چت و تشکیل گروه های مجازی می تواند در زیست - جهان نسل امروز موثر باشد و زندگی آنها را حتی تا مرز اضمحلال و فروپاشی به خطر بیندازد؛ فیلمی خوش ریتم با ساختار روایی درهم تنیده و شطرنجی که حتی نام فیلم هم از یکی از مهره های شطرنج الهام گرفته است.
رخ دیوانه

اگر بخواهیم تاویل های اخلاقی – اجتماعی رخ دیوانه را کنار بگذاریم خود فیلم از حیث فیلمنامه و روایت نیز فیلمی به شدت قابل توجه است که برخلاف اغلب فیلم های سالهای اخیر از حیث ریتم و ضرب آهنگ، امتیازات فراوانی دارد و می توان از این حیث آن را با فیلم های چون خط ویژه و عصر یخبندان مقایسه کرد. اتفاقا از حیث مضونی می توان به درون مایه های مشترکی بین رخ دیوانه با عصر یخبندان مصطفی کیایی هم رسید که هر دو فیلم در جشنواره سال پیش از سوی مردم و منتقدان توامان مورد توجه و تحسین قرار گرفتند. در واقع آنچه در پس زمینه دراماتیکی «عصر یخبندان» که در بسط درام هم موثر بود وسایل ارتباط جمعی مدرن و دیجیتالی بود که صورتی بیرونی و عملی تر آن را می توان در فیلم «رخ دیوانه» ابوالحسن داوودی مشاهده کرد. در اینجا نیز شاهد نگاهی آسیب شناختی به نسل جوان اما به زبان نسل جدید هستیم و تاثیر ابزارهای نوین ارتباطی و فضای مجازی در قبض و بسط عملی زندگی واقعی. اینکه چقدر ابزارهای مثل اینترنت و فیس بوک و چت و تشکیل گروهای مجازی می تواند در زیست - جهان نسل امروز موثر باشد و زندگی آنها را حتی تا مرز اضمحلال و فروپاشی به خطر بیاندازد. فیلمی خوش ریتم با ساختار روایی درهم تنیده و شطرنجی که حتی نام فیلم هم از یکی از مهره های شطرنج الهام گرفته است. بدون شک رخ دیوانه بهترین فیلم ابوالحسن داوودی در کارنامه حرفه ای اش هست که می توان پیش بینی کرد به پرفروش ترین فیلم کارنامه اوهم بدل خواهد شد.

رخ دیوانه

شناسنامه رخ دیوانه


کارگردان: ابوالحسن داوودی
بازیگران: طناز طباطبایی، صابر ابر، ساعد سهیلی، نازنین بیاتی، امیر جدیدی، سحر هاشمی، رضا آحادی، فرنوش آل احمد، بیژن امکانیان، گوهر خیراندیش، امیرمحمد زند
خلاصه داستان: وقتی رخ تنها میشه و دیگه هیچ مهره ای نیست که کمکش کنه، آخرین راه حل رو انتخاب میکنه، خودش رو نابود میکنه تا بازی مساوی بشه...


سید رضا صائمی
بخش سینما و تلویزیون تبیان